S. Arabija: Novi način borbe protiv cyber-terorizma

Piše: Haya al-Sahli, Rijad

Saudijska Arabija prešla je 2003. godine na novi nivo borbe protiv “terorizma i ekstremističke ideologije” imajući u vidu da organizacija Al-Kaida upotrebljava virtualni prostor kao platformu i informatičku bazu za svoje djelovanje. Takva situacija navela je zvanične saudijske institucije da usvoje novu strategiju borbe i intelektualnog sučeljavanja s problemom ekstremizma i cyber-terorizma upotrebom interneta.

Nadležni organi u Saudijskoj Arabiji usredotočili su se na upotrebu veb-sajtova kao sredstva za povezivanje, interakciju i pobijanje ekstremističkih ideja. Studije koje su proveli pokazuju da je sve veći broj omladine u Saudijskoj Arabiji među korisnicima interneta. 

Prema posljednjim statistikama, broj korisnika interneta popeo se na 24 miliona, od čega je polovina u dobi od 16 do 29 godina, dok 91 posto njih upotrebljava društvene mreže.

Kontranarativ

Saudijska strategija svodi se na borbu “protiv terorizma i ekstremizma” kroz plan nazvan “strategija prevencije, rehabilitacije i oporavka”, što zahtijeva i učešće državnih institucija i organa koji će podržati njenu realizaciju.     

Centar za nacionalni dijalog “Kralj Abdulaziz” pokrenuo je preventivni program u cilju iskorjenjivanja ekstremizma i širenja umjerenog narativa, a jedan od njegovih najvažnijih programa bio je projekt “Tibyan” za prevenciju ekstremizma.  

Riječ je o dijaloškom i osvješćujućem programu koji sadrži različite aktivnosti i treninge koji garantiraju interakciju i animaciju učesnika te prebacivanje njihove uloge s primaoca na aktivnog učesnika koji će sudjelovati u kreiranju ideja i rješavanju problema.

Program je usmjeren na različite kategorije društva, posebno na studente, a traje sedam dana i održavat će se po različitim dijelovima Kraljevine. 

Prema riječima dr. Mohameda al-Sayeda, pomoćnika generalnog direktora Akademije za dijalog u Centru, cilj projekta jest širenje umjerenosti, tolerancije i odbacivanja radikalizma u svim njegovim oblicima te osposobljavanje učesnika da pomoću naučnih metoda i vještina budu sposobni prepoznati ideološke devijacije tokom dijaloga i pristupiti njihovom rješavanju. 

Program podrazumijeva organiziranje obuka, radionica, “dijalog-kafea” te izlaganja iskustava jednog broja mladića koji su se uspjeli izvući iz ekstremističke ideologije, osim takmičenja u konceptualnoj umjetnosti i proizvodnji kratkih filmova.

Al-Sayed za Al Jazeeru kaže da je program zasnovan na naučnoj metodologiji za liječenje devijantnih ideja upotrebom mehanizama za izgradnju kontranarativa pružanjem direktnih pojmova vezanih za ekstremizam na internetu, njihovog ispitivanja i osuđivanja kroz treninge kojima se stječe niz vještina za kritičko promišljanje te drugih metodologija u skladu s naučnim standardima u cilju otkrivanja pojave radikalizma.    

Sistematski radikalizam

Prilikom opisa terorističkih prizora na internetu stručnjaci prave razliku između zvaničnih terorističkih i ekstremističkih platformi te masa koje saosjećaju i koje su aktivne i platformi koje nazivaju “buntovničkim”.

U ovom kontekstu Abdel Moneim al-Mushawah, šef kampanje As-Sakina za promoviranje umjerenosti, kaže da zvanične platforme “imaju informatičko prisustvo koje se očituje u bazama podataka, plasiranim idejama i materijalima, profilima i portalima za liderstvo, računima i portalima namijenjenim za promociju, tehničku podršku, hakiranje i produkciju”.

Al-Mushawah smatra da gašenje profila i obaranje portala ne daje željene rezultate zbog nerazumijevanja fenomena “virtualnog prisustva” ovih platformi. Dodaje da su platforme “izrazito sofisticirane i posjeduju akumulirano iskustvo preko kojeg okupiraju one koji ih žele pratiti ili ugasiti nepostojećim profilima i portalima koji nemaju neku suštinsku važnost”.

Također, napominje da su platforme na vrhuncu svog djelovanja samo u jednom danu uspjele plasirati više od 130.000 metodično pripremljenih materijala na društvene mreže, posebno na Twitter, ali da su danas izgubile 60 posto svoje efikasnosti. Ipak, i ovih 40 posto i dalje predstavlja opasnost i globalnu prijetnju. Što se tiče dijela javnosti koji gaji saosjećanje, Al-Mushawah smatra da “oni ne formiraju diskurs, ali im je djelovanje uznemirujuće”.

‘Buntovničke’ platforme

“Buntovničke” platforme, koje su se pojavile još 2010. godine, tvrde da pripadaju skupinama ili strujama od kojih su pojedine “terorističke”, a pojedine zastupaju ljudska prava. 

Posmatrači su primijetili da ove platforme više teže izazivanju nereda nego pozivanju određenom usmjerenju, pristupu ili mišljenju, kao i da su neke od njih inicirane iz Irana, kad je riječ o geografskom porijeklu, a neke iz drugih regija.

Nakon što Centar “Kralj Abdulaziz” usvoji programe prevencije, Ministarstvo unutrašnjih poslova Saudijske Arabije preuzima akcione strategije tretiranja osoba s radikalnim mišljenjima ili “terorista”, i to kroz tri faze realizacije programa.

Prva faza započinje “savjetodavnim djelovanjem” unutar zatvora prije donošenja presude, druga se realizira nakon donošenja presude i naziva se rehabilitacijom, koja se provodi u Centru nakon odslužene zatvorske kazne, a zatim se radi na reintegraciji ovih osoba u društvo, uz uvjet da nisu počinile ubistvo.

U trećoj fazi nastavlja se voditi briga o njima s ciljem očuvanja ravnoteže u intelektualnom, psihološkom i socijalnom smislu kako bi se sačuvali rezultati postignuti u prvim dvjema fazama.

Izvor: Al Jazeera