Sud u Strasbourgu: Vlast Srbije treba spriječiti upotrebu zvučnog oružja

Evropski sud za ljudska prava ukazao je Vladi Srbije da bi trebalo spriječiti bilo kakvu upotrebu zvučnih uređaja za kontrolu okupljenih građana, prenosi Beta.

Kako je danas saopšteno iz Strasbourga, Sud je 29. aprila odlučio djelimično usvojiti zahtjeve podnosilaca i izdati privremenu mjeru u predmetu koji se odnosi na navodnu upotrebu zvučnog oružja vlasti za kontrolu okupljenih građana na demonstracijama 15. marta u Beogradu i zabrinutost da bi se isto moglo koristiti na budućim demonstracijama.

U slučaju Đorović i drugi protiv Srbije (predstavka br. 8904/25) podnosioci zahtjeva su tražili da Sud izda privremenu mjeru kojom bi se srbijanske vlasti obavezale da spriječe upotrebu zvučnog oružja u takvim okolnostima te krivično gonjenje onih koji učestvuju u javnoj raspravi o upotrebi zvučnog oružja 15. marta 2025. i da provedu efikasnu istragu o navodima da je zvučno oružje korišteno.

Sudsko vijeće od sedam sudija je 29. aprila 2025. izdalo privremenu mjeru. U vezi sa zahtjevom podnosilaca da Sud ukaže kako bi država trebala spriječiti da ona ili nedržavni akteri upotrijebe zvučno oružje ili slične uređaje na budućim protestima, Sud je ukazao Vladi da, do daljnjeg, bilo koja upotreba zvučnih uređaja za kontrolu okupljenih građana, osim u komunikacijske svrhe, mora biti  spriječena.

Sud je naveo da je upotreba takvih oružja za kontrolu okupljenih građana nezakonita u Srbiji i, posebno, da potencijalno može izazvati ozbiljne zdravstvene posljedice kod velikog broja ljudi.

Za ostale zahtjeve podnosilaca ocijenjeno je da ne potpadaju pod postupak prema pravilu 39 te Sud nije izdao privremene mjere u vezi s tim, navodi se u saopštenju Suda.

Zahtjev podnijelo 47 građana

Sud je podvukao kako odluka ne znači da je zauzeo bilo kakav stav o tome jesu li takva oružja upotrijebljena 15. marta 2025. i da ne prejudicira ishod predstavke koju bi podnosioci zahtjeva mogli da podnesu.

Podnosioci zahtjeva imaju mjesec dana da podnesu predstavku u skladu sa članom 34 Konvencije – pravo na pojedinačnu predstavku.

Zahtjev je podnijelo 47 državljana Srbije 24. marta, zatraživši od Suda da naročito ukaže srbijanskim vlastima na potrebu sprečavanja korištenja takvih sredstava protiv demonstranata na budućim protestima.

Podnosioci zahtjeva su 15. marta 2025. učestvovali na protestu u Beogradu. Tokom 15 minuta šutnje, u znak sjećanja na one koji su preminuli nakon urušavanja nadstrešnice na Željezničkoj stanici u Novom Sadu u novembru 2024, oko 19:00 glasni zvuci i zračni talasi poremetili su okupljanje.

Podnosioci zahtjeva su navodno doživjeli intenzivan instinktivni strah, paniku, šok, ubrzan rad srca, drhtanje, probleme sa sluhom, povraćanje, mučninu, tahikardiju i slične simptome. Neki su navodno zadobili fizičke povrede zbog panike koja je usledila. Do sada je oko 4.000 ljudi prijavilo svoja iskustva o incidentu, navodi Sud u saopštenju.