Zauzimanje Sirije: Bitke opozicije kroz 11 mapa za 11 dana

U ranim nedjeljnim jutarnjim satima borci sirijske opozicije objavili su da su zauzeli glavni grad Damask i da je predsjednik Bashar al-Assad pobjegao iz zemlje.

Najave su uslijedile nekoliko sati nakon što su borci zauzeli četvrti strateški grad u munjevitoj ofanzivi koja je počela 27. novembra.

Za samo 11 dana okončana je 24-godišnja vladavina predsjednika Bashara al-Assada.

Mape u nastavku pružaju pregled teritorijalne kontrole iz dana u dan.

Stanje prije 27. novembra

Prije 27. novembra sirijske opozicijske snage uglavnom su bile ograničene na svoje uporište u sjeverozapadnoj provinciji Idlib, nakon prekida vatre kojeg su u martu 2020. dogovorili turski predsjednik Recep Tayyip Erdogan i ruski predsjednik Vladimir Putin.

Mapa ispod prikazuje ko je šta kontrolisao u Siriji prije 27. novembra.

Na terenu su se četiri glavne grupe nadmetale za kontrolu, to su:

1. Snage Sirijske vlade: Vojska se borila uz Snage nacionalne odbrane, provladinu paravojnu grupu, a podržavali su je Hezbollah, Iran i Rusija.
2. Sirijske demokratske snage: Ova grupa kojom dominiraju Kurdi, koju podržavaju Sjedinjene Američke Države, kontroliše dijelove istočne Sirije.
3. HTS i druge savezničke pobunjeničke grupe: Hayat Tahrir al-Sham (HTS), najveća borbena snaga, godinama je kontrolisala Idlib prije ove ofanzive.
4. Turske snage i sirijske pobunjeničke snage povezane s Turskom: Sirijska nacionalna armija je pobunjenička snaga koju podržava Turska u sjevernoj Siriji.

Dan 1 – 27. novembar

U srijedu, 27. novembra, samo dan nakon što je primirje između Izraela i Libana stupilo na snagu, sirijske opozicijske snage, predvođene HTS-om, pokrenule su ofanzivu iz svoje baze u pokrajini Idlib na sjeverozapadu Sirije.

Pobunjenička grupa rekla je da su njihovi napadi bili osveta za nedavne napade Sirijske vlade na gradove u Idlibu, uključujući Arihu i Sarmadu, koji su posljednjih sedmica rezultirali s nekoliko civilnih žrtava.

Dan 2 – 28. novembar

Do četvrtka, pobunjenici su zauzeli više teritorija i protjerali vladine snage iz sela u istočnom Idlibu, a zatim su se počeli probijati prema autoputu M5, strateškoj cesti koja vodi južno do glavnog grada Damaska, udaljenog oko 300 kilometara.

Dan 3 – 29. novembar

Do petka su pobunjeničke snage ušle u dijelove grada Halepa nakon što su detonirale dvije automobil-bombe i sukobile se s vladinim snagama na zapadnim rubnim dijelovima grada, prema podacima sirijskih ratnih posmatrača i boraca. Sirijska državna televizija objavila je da Rusija pruža sirijskoj vojsci zračnu podršku.

Dan 4 – 30. novembar

Do subote su internetom počele kružiti fotografije i videosnimci koji prikazuju pobunjeničke borce koji su se fotografisali pored drevne tvrđave u Halepu dok su napredovali kroz grad.

Nakon što su zauzeli Halep, pobunjenici su napredovali na jug, prema Hami.

Dan 5 – 1. decembar

Do nedjelje su sirijski i ruski avioni intenzivirali svoje zračne napade na grad Idlib i položaje u Halepu dok su vladine snage pokušavale usporiti napredovanje opozicijskih boraca.

U svojim prvim javnim komentarima od početka ofanzive, predsjednik Al-Assad je rekao da će njegove snage nastaviti braniti vladinu “stabilnost i teritorijalni integritet od terorista i njihovih pristalica”.

Dan 6 – 2. decembar

Žestoke borbe nastavljene su u predgrađu Hame dok su borci sirijske opozicije napredovali do strateškog centralnog grada – četvrtog po veličini u Siriji.

Kao mjesto najbrutalnijeg politički motivisanog masakra u novijoj historiji Sirije, grad je, također, imao simboličan značaj.

Dan 7 – 3. decembar

Sirijska vlada je saopštila da je njena kontraofanziva potisnula opozicijske borce koji su pokušavali napredovati u Hamu. S druge strane, opozicijske snage rekle su da su u žestokim borbama zarobile više sirijskih vojnika i boraca koje podržava Iran.

Dan 8 – 4. decembar

Borci opozicije su se nastavili probijati dalje na jug, zauzimajući još gradova u provinciji Hama.

U zračnom napadu režima ubijen je sirijski fotograf Anas Alkharboutli, koji je radio za njemačku novinsku agenciju dpa, u blizini grada Hame. Alkharboutli (32) dugo je dokumentovao 13-godišnji rat u Siriji.

Dan 9 – 5. decembar

Do četvrtka su pobunjenici objavili da imaju potpunu kontrolu nad Hamom. Zauzimanje grada dovelo ih je korak bliže odvajanju primorskih gradova Tartousa i Latakije od ostatka zemlje.

Latakija je ključno političko uporište za Al-Assada i sirijsku alavitsku zajednicu, kao i strateška ruska pomorska baza.

Dan 10 – 6. decembar

Zauzimanje Hame otvorilo je put do Homsa, trećeg po veličini grada u Siriji.

Homs, grad na ključnoj raskrsnici puteva koji povezuje Damask sa obalnim područjima Sirije, nalazi se otprilike 46 kilometar južno od Hame.

Al Jazeerin Omar al-Hajj tada je javio da su snage Sirijske vlade izvele nekoliko zračnih napada na glavnu cestu u nastojanju da zaustave napredovanje opozicije.

Dan 11 – 7. decembar

U subotu su se južne snage počele kretati, a opozicijski borci sa sjedištem u Dera'i rekli su da su preuzeli kontrolu nad gradom, što je bio četvrti strateški gubitak za snage predsjednika Bashara al-Assada u jednoj sedmici. Dera'a, koja se nalazi samo nekoliko kilometara od granice sa susjednim Jordanom, poznata je kao kolijevka revolucije 2011. godine.

Istog dana, pobunjenici su došli na kilometre od glavnog grada Damaska. Do večeri su stigli do njegovog predgrađa, a u ranim jutarnjim satima 8. decembra borci su zauzeli glavni grad.