BiH jedina nije osudila genocid

Rezolucijom Evropskog parlamenta (EP) usvojenom u januaru 2009. godine, 11. juli proglašen je Evropskim Danom sjećanja na žrtve genocida u Srebrenici.

Nakon što je usvojena, rezolucija je poslana na usvajanje Parlamentu i Vladi BiH i njenih entiteta, te zemalja zapadnog Balkana, kao i državama članicama Evropske unije.

EP je događaje iz jula 1995. godine izravno označio kao “genocid i najveći ratni zločin u Evropi poslije završetka Drugog svjetskog rata”, uz davanje pune podrške radu Međunarodnog krivičnog suda za bivšu Jugoslaviju (ICTY).

Amir Kulagić, koji je preživio genocid u Srebrenici, izražava strah da će ovu rezoluciju provoditi samo zemlje “Zapadne Evrope”, dok zemlje regiona, “a posebno Srbija, neće priznavati takav dan sjećanja”.  

“Kao žrtva genocida, cijenim da na moralnom planu ovakva odluka Evropskog parlamenta znači mnogo. Međutim, to je samo kap u moru onoga što je Evropa trebala uraditi za žrtve genocida u Srebrenici”, kazao je Kulagić za BIRN – Justice Report.  

Rezolucije u regiji

Zemlje regije su već usvojile vlastite dokumente – identične evropskoj rezoluciji. Jedino je Srbija izbjegla termin “genocid”. Bosna i Hercegovina, zemlja u kojoj se zločin dogodio, pored više pokušaja nije usvojila dokument o osudi genocida.

“Problem Bosne i Hercegovine u ovom momentu je da je podijeljena na Federaciju i Republiku Srpsku i da se unutar tih dioba ljudi opredjeljuju oko Srebrenice i svega što se tamo desilo. Zato je to pitanje međusobnog povjerenja, pitanje političke atmosfere, pitanje ovog historijskog momenta. Naša Rezolucija je svakako korak u pravom pravcu, ali to treba završiti u Bosni i Hercegovini”, smatra Jelko Kacin, poslanik EP-a.

Vlada Federacije BiH 2010. godine donijela je Odluku da je 11. juli – Dan sjećanja na žrtve genocida u Srebrenici i dan kada se obavlja ukop srebreničkih žrtava – dan žalosti, za razliku od entiteta Republika Srpska gdje se taj dan ne obilježava.

U povodu desete godišnjice masakra nad Bošnjacima Srebrenice, Skupština Brčko distrikta donijela je Rezoluciju o osudi ratnog zločina i genocida u Srebrenici.

Ovo je prva rezolucija o osudi masakra u Srebrenici koju su u BiH donijeli predstavnici jednog parlamenta.

U martu 2010. godine Narodna skupština Republike Srbije usvojila je Deklaraciju o osudi zločina u Srebrenici, kojom se osuđuje zločin nad bošnjačkim stanovništvom Srebrenice u julu 1995. godine, na način utvrđen presudom Međunarodnog suda pravde i traži od ostalih država na prostoru bivše Jugoslavije da na isti način osude zločine nad srpskim narodom.

Reakcije iz BiH

Iako se u Deklaraciji ne spominje riječ “genocid”, predstavnici stranaka iz RS-a negativno su reagirali na njeno usvajanje.

Lider Srpske demokratske stranke (SDS) Mladen Bosić ocijenio je da je deklaracija usvojena pod pritiskom međunarodne zajednice, kao i da je njenim donošenjem napravljen veliki problem ne samo Srbiji, već i RS-u.

Poslanik Saveza nezavisnih socijaldemokrata (SNSD) u Parlamentu RS-a Nikola Baštinac rekao je da je prilikom usvajanja deklaracije o Srebrenici trebao da postoji nacionalni konsenzus u Skupštini Srbije, kojeg nije bilo.

Bošnjački poslanici u Skupštini Srbije podržali su deklaraciju, dok je glavni muftija Islamske zajednice u Srbiji Muamer Zukorlić ocijenio da je svaki drugi termin mimo genocida neprihvatljiv za Islamsku zajednicu.

Bošnjački član Predsjedništva BiH Bakir Izetbegović izjavio je da je atmosfera između Srbije i BiH bolja nakon usvajanja deklaracije o Srebrenici i da bi u smjeru normalizacije odnosa trebalo nastaviti dogovorima, usvajanjem novih deklaracija i rješavanjem otvorenih pitanja.

Predsjednica Udruženja žena – žrtava rata, Bakira Hasečić, kazala je da je takva formulacija sramna, znajući da je Evropa usvojila rezoluciju u kojoj stoji da je u Srebrenici izvršen genocid.

“Sramotno je, ponižavajuće prema žrtvama”, kazala je Hasečić, dodajući da ipak misli da će jednog dana, vrlo brzo, pošteni građani Srbije shvatiti da je izvršen genocid, da je izvršeno plansko ubijanje jednog naroda.

Vrijeme sjećanja na žrtve

Jedna od najsnažnijih osuda genocida u Srebrenici usvojena je u Parlamentu Australije u februaru ove godine. Parlament je potvrdio odluku Međunarodnog suda u Hagu da je u tom gradu jula 1995. godine počinjen genocid nad bošnjačkim stanovništvom zaštićene enklave Srebrenica, koja je bila pod zaštitom vojnika UN-a.

Ovom rezolucijom se potvrđuje da su ubistva nedužnih bošnjačkih civila počinili pripadnici Vojske RS-a na čelu sa generalom Ratkom Mladićem.

Usvajanjem ove rezolucije Australija se pridružila zemljama Evropske unije, Kanade i SAD-a, koje su već ranije usvojile ovu rezoluciju i tim činom “ne dozvoljavaju da se zaboravi ovaj najveći masakr u Evropi nakon Drugog svjetskog rata“, rečeno je u saopćenju Vijeća bh. organizacija Australije.

Izvor: Al Jazeera i agencije