Ko se sjeća afera još

Piše: Mladen Mirosavljević

Ne zna se koliko su posjete predsjednika entiteta Republika Srpska Rusiji i Kini bile uspješne i koliko će one popraviti njenu ekonomsku situaciju, tek Milorad Dodik je rekao da ga je interes potencijalnih kineskih investitora opredijelio da otputuje u Kinu.

“Tokom posjete ohrabriću investitore da se uključe u podršku projektima u Republici Srpskoj”, naglasio je Dodik. Opet u Sankt Petersburgu dogovoreno je da do kraja januara stručnjaci ruske kompanije dođu u Republiku Srpsku i procijene kakve bi rekonstrukcije trebalo učiniti na opremi termoelektrana “Gacko” i “Ugljevik”, kako bi se postigla bolja i sigurnija proizvodnja električne energije.

Predsjednik Srpske sastao se i s ruskim bankarima i razgovarao o potencijalnim investicijama u Republiku Srpsku. I dok se još uvijek čeka realizacija najavljenog kredita, misterioznog ruskog fonda iz SAD-a, u iznosu od 300 miliona maraka, koji je opozicija okvalifikovala kao nezakonit, Narodna skupština entiteta usvojila je budžet za narednu godinu u iznosu 3.127.000.000 KM (1,6 milijardi eura) a glasovima skupštinske većine usvojene su i odluke o dugoročnom i kratkoročnom zaduživanju entiteta u 2016. godini, koje će biti veće od 250 miliona evra.

Predviđeno je da 230 miliona evra bude okvir za dugoročno zaduživanje što je za gotovo 90 miliona evra veći iznos u odnosu na ovu godinu. Kad je riječ o kratkoročnom zaduživanju, entitetska vlada planira da okvir bude blizu 65 miliona evra, a ove godine bilo je predviđeno 20 miliona evra manje. Opozicija je odluku o zaduživanju ocijenila nezakonitom i upozorila da entitetska vlada nema strategiju zaduživanja i da entitet vodi u dužničko ropstvo.

Afere u drugom planu

Milorad Dodik i vladajuća koalicija se na te ocjene obaziru koliko i na lanjski snijeg i umjesto rasprave o dugovima, optužbama o kriminalu, najavljenim referendumima, odnosu između entitetskog i bosanskohercegovačkog nivoa vlasti, nametnute su sasvim druge teme. Naravno one političke, koje javnost u Republici Srpskoj animiraju neuporedivo više od onih ekonomskih, a pogotovo onih vezanih za kriminal. Ko je još obratio pažnju na to da je sa Dodikom u posjeti Kini bio i Dragan Vasiljević, većinski vlasnik govedarske farme ”Farmland” iz Laktaša.

“Framland” je u žižu javnosti dospio nakon protesta radnika te farme koji su danima protestovali tražeći zarađene plate. „Farmland“, inače, važi kao firma koja ima privilegovan položaj u Republici Srpskoj, jer su, kako se tvrdi, od Vlade Republike Srpske dobijali milionske podsticaje i desetine miliona povoljnih kredita od Investiciono-razvojne banke Republike Srpske.

Ko još obraća pažnju na to da je bivša „Balkan Investment Banka“ u litvanskom vlasništvu, u kojem je bila i fabrika glinice „Birač“ iz Zvornika, 2012. godine nezakonito prodala Investiciono razvojnoj banci Republike Srpske sedam miliona maraka vrijedne obveznice „Kaldera Company“ iz Laktaša i to bez odluke Nadzornog odbora Banke, čime je prekršen Zakon o bankama Republike Srpske, navodi se u tajnom „Izvještaju o obimnoj kontroli“ koju je početkom 2013. godine uradila Agencija za bankarstvo.

Ko još spominje to kako je ista ta Investiciono razvojna banka Republike Srpske, isti dan nakon podnošenja zahtjeva, obavila svu proceduru i odobrila kredit od tri miliona maraka firmi “Fruit Eco” iz Gradiške, za čije se vlasništvo vezivao i sin Milorada Dodika. Dodik je poslije toga u sred entitetske Narodne skupštine izjavio da je bolje da dijete nešto radi nego da se drogira ko neki.

Pomoć od iste banke u iznosu od 15 miliona maraka dobio je i konzorcij ”Delta-Zekstra”, da bi platio obaveze iz ugovora o kupovini Robne kuće “Boska” u Banja Luci.

Vlada Srpske, na čijem čelu je tada bio Dodik, tvrdi se, primorala je banku da kupi obveznice  “Boske” u vrijednosti od 15 miliona maraka. Novac je trebalo da vrati konzorcijum “Delta-Zekstra”, kojeg je zastupao Dragan Đurić, biznismen iz Beograda, Dodikov prijatelj.

Međutim, on nikada nije u potpunosti izmirio svoje obaveze iz ugovora o kupoprodaji. Ko još spominje niz drugih upitnih kredita ove banke. Zbog toga se ozbiljno špekuliše da su finansijske dubioze ove banke ogromne i da bi ju uskoro mogla sustići sudbina propalih „Bobar banke“ i „Banke Srpske“.

Naravno da niko više i ne pominje da je Ministarstvu finansija Republike Srpske i javnim preduzećima u „Banci Srpske“ blokirano više od 57 miliona maraka. Niko više ne priča ni o nerazjašnjenom kreditu, kojim je Dodik kao premijer Republike Srpske, 2007. godine preko „Pavlović banke“ za 750 hiljada evra kupio vilu u elitnom beogradskom naselju. Niko više ne priča o nizu drugih, manjih i većih afera, sa kojima povremeno maše i prijeti procesuiranjem, ministar bezbjednosti u Savjetu ministara BiH, Dragan Mektić.

Smiješno je i pričati koliko ga neko u Republici Srpskoj ozbiljno shvata kao što shvata i ozbiljnost bosanskohercegovačkog pravosuđa. Milorad Dodik je nametnuo sasvim drugu igru uvukavši u nju i opoziciju, koja ga je svojim autogolovima, revitalizovala na političkoj sceni i ponovo učvrstila na poziciji, naizgled neprikosnovenog lidera.

Revitalizovani Dodik

Kao jedini fajter na političkoj sceni u Republici Srpskoj, sa izvanrednim instinktom za samoodržanje, dobar tehnolog vlasti i taktičar, ali loš strateg, Dodik je uspio da svu pažnju entitetske javnosti usmjeri ka predstojećem Danu Republike Srpske, čiju je ustavnost u pitanje doveo Ustavni sud BiH. I tek će ju usmjeriti nakon posjete Beogradu i objave o dolasku čitave Vlade Srbije u Banja Luku na obilježavanje neustavnim proglašenog Dana Republike.

I dok se analitičari budu bavili motivima Aleksandra Vučića za takav potez i posledicama koje će to imati, Milorad Dodik će definitivno ponovo učvrstiti svoju poziciju. I to će trajati sve dotle dok bude kredita i zaduživanja i dok plate ne počnu kasniti i dok u Republici Srpskoj ne bude prave opozicije.

Stavovi izraženi u ovom tekstu su autorovi i ne odražavaju nužno uredničku politiku Al Jazeere.

Izvor: Al Jazeera