Forbes: Država u kompaniju Air Serbia ‘upumpala’ 543 miliona eura
Iz dostupnih finansijskih izvještaja jasno je da je Air Serbia dobijala i direktnu i indirektnu državnu pomoć, odnosno pomoć od različitih državnih entiteta.
Iz državnog budžeta je aviokompaniji Air Serbia, za devet godina, uplaćeno 63,8 milijardi dinara, odnosno 543 miliona eura, računajući po sadašnjem kursu, objavio je Forbes Srbija.
Ta računicu je, kako je navedeno, napravljena uz pomoć finansijskih analitičara, a na osnovu uvida u finansijski izvještaj nekadašnje kompanija JAT iz 2012. godine i finansijskih izvještaja Air Serbije od 2013. do 2022. godine.
Računica pokazuje da su naslijeđeni dugovi, koje se država obavezala da će pokriti kako bi aviokompanija Etihad Airways iz Ujedinjenih Arapskih Emirata prihvatila da uzme dio vlasništva u novoj kompaniji Air Serbia, bili oko 22 milijarde dinara (187,3 miliona eura). Najveći dio tog duga ušao je u srpski javni dug koji se od 2014. otplaćivao povjeriocima ugašene kompanije JAT.
Budžetski novac po različitim osnovama
Osim toga, Air Serbia je u nekoliko navrata od samog početka, odnosno od njenog osnivanja, dobijala subvencije, tačnije budžetski novac i to po različitim osnovama.
Samo tokom 2014, 2015. i 2016. isplaćene su subvencije u iznosu od 14,4 milijarde dinara (122,6 miliona eura), dok je u 2017. kompanija dobila subvenciju Ministarstva turzima od 1,4 milijarde dinara (12 miliona eura), koju nije knjižila kao prihod nego kao smanjenje svojih troškova, objavio je Forbes.
Nakon izbijanja pandemije i praktičnog obustavljanja aviosaobraćaja, država Srbija je u dvije etape dokapitalizovala Air Serbiju – najprije u decembru 2020. sa 11,5 milijardi dinara (97,9 miliona eura), a onda i u jesen 2022. kada je uplatila 1,8 milijardi (15,3 miliona eura).
Udio Etihada se godinama smanjivao
Kako ni u jednom od ta dva poteza, partner države u toj kompaniji – Etihad, nije želio da uradi isto, udio Srbije se zbog dokapitalizacija povećavao, a Etihada smanjivao, pa je sve do potpunog izlaska iz vlasništva, arapski partner imao udio od samo 16,42 posto, prenijela je Beta.
Precizirano je i da je u godinama pandemije, odnosno tokom 2020. i 2021. godine, Air Serbia, osim novca stečenog dokapitalizacijom, od države dobila i subvencije u iznosu od 7,7 milijardi dinara (65,6 miliona eura).
Iz Forbesa Srbija su ukazali da je iz dostupnih finansijskih izvještaja jasno i da je Air Serbia dobijala i direktnu i indirektnu državnu pomoć, odnosno pomoć od različitih državnih entiteta, što sa jedne strane nije novac koji se daje direktno iz budžeta, ali svakako jeste primjer državne pomoći jednom preduzeću.