Politički spor Podgorice i Beograda: Je li Srbija okupirala Crnu Goru 1918.?

Dok Crna Gora optužuje Srbiju za okupaciju, Beograd to negira, ali će se priča od prije 100 godina naći na agendi crnogorske Skupštine.

Poslanici vladajuće koalicije u Crnoj Gori podnijeli su u skupštinsku proceduru Prijedlog Rezolucije povodom stogodišnjice Podgoričke skupštine, kojom se njene odluke proglašavaju ništavnim.

O tom prijedlogu poslanici će se izjasniti 29. novembra.

Iz parlamenta je saopćeno da će to biti jedina tačka dnevnog reda tog zasijedanja.

U prijedlogu rezolucije, koju su potpisala 42 poslanika vladajuće koalicije, navodi se da Podgorička skupština, održana 1918. godine, nije bila njena legalna institucija, niti je legitimno konstituirane na osnovu slobodno iskazane volje građana Crne Gore.

Navodi se da je nelegalnost Podgoričke skupštine, odnosno njena ustavna neprepoznatljivost i nezakonito konstituiranje, formalno pravni osnov za ništavost svih njenih odluka.

Državni prevrat

Ocjenjuje se da je Podgorička skupština bila instrument kojim je izvršen državni prevrat u Crnoj Gori.

Dodaje se da je njenom nelegalnom odlukom riješeno da se Kraljevina Crna Gora, iako međunarodno priznata drzava, članica Atlante i jedna od pobjedničkih država u Velikom ratu, prisajedini Kraljevini Srbiji i da kao njen dio, bez svog imena i drzavnog subjektiviteta, ude u sastav Kraljevine SHS, a što je protivno međunarodnom pravu, prihvaćeno i od tadašnjih velikih sila.

Ističe se da je nelegalnom odlukom Podgoričke skupštine izvršena nasilna detronizacija kralja Nikole I i dinastije Petrović Njegoš.

Navodi se da je nelegalnim odlukama Podgoričke skupštine omogućeno nezakonito i nekanonsko ukidanje autokefalnosti Crnogorske crkve.

Ukazuje se da su odluke Podgoričke skupštine poništene Narodnooslobodilačkom borbom 1941-1945, odnosno ukinute odlukama ZAVNO Crne Gore i Boke, CASNO i AVNOJ-a, kao i referendumom 21. maja 2006. i Deklaracijom nezavisne Republike Cme Gore od 3. juna 2006, što se potvrđuje i rezolucijom.

U predloženoj rezoluciji ocjenjuje se da se i poslije 100 godina taj tragični događaj pokušava zloupotrebljavati u dnevnopolitičke svrhe, služeći kao uporište određenim unutrašnjim i vanjskim nacionalističkim strukturama za negiranje crnogorske države i nacije, i za prizivanje duhova prošlosti.

“Zato su svi državni organi, nosioci zakonodavne, izvršne i sudske vlasti, dužni da, u okviru svojih nadležnosti, štite ustavni poredak države Crne Gore i jačaju građanski i demokratski karakter crnogorskog društva”, kaže se u Prijedlogu rezolucije, prenose vijesti.me.

U više crnogorskih gradova su , oko ponoći, ponovo osvanuli plakati na kojima je napisano “Nikad više 1918”.

Plakati su se, između ostalog, pojavili u Podgorici, Budvi, Baru, Pljevljima i Kotoru povodom 100 godina od Podgoričke skupštine.

Na plakatima je napisano: “Povodom ulaska Drugog jugoslovenskog dobrovoljačkog puka na teritoriji današnje Crne Gore, vojvoda Živojin Mišić naređuje: “…da se na teritoriji koju je naša vojska okupirala, uguši svaka agitacija, svim sredstvima, kojim možete raspolagati bez ikakvog prezanja”.

Pokret obnove Kraljevine Srbije (POKS) osudio je kao besmislene izjave poslanika vladajuće koalicije u Crnoj Gori da je Podgorička skupština 1918. bila nelegitimna i da je prisajedinjenje Kraljevine Crne Gore Srbiji bilo nelegalno, protivno međunarodnom pravu i praktično ravno okupaciji.

“Besmislene su optužbe pojedinih poslanika sa Cetinja da je Srbija okupirala Crnu Goru na današnji dan pre sto godina, dokle god žive u narodu Njegoševe reči i dokle god je na Cetinju kruna Kralja Stefana Dečanskog Nemanjića, svedok srpske srednjovekovne države”, izjavio je poslanik i predsjednik POKS-a Žika Gojković, prenosi Tanjug.

Odluke donijete ‘jednoglasno’

On ističe da “Srbija nikada ne može biti okupator Crne Gore, jer bi to bilo isto kao da je neko u Šumadiji nazove okupatorom ili u istočnoj Hercegovini”.

“Koliko god velika bila želja za vlašću i samostalnim trošenjem novca aktuelne crnogorske vlasti i koliko god se koristio represivni aparat, ipak se istorija ne može tako lako krivotvoriti, niti pokidati veze između pripadnika istog naroda koji žive u dve države”, rekao je Gojković, a prenosi se u saopćenju POKS-a.

Podsjeća da je Podgorička skupština predstavljala konačni korak u vjekovnoj težnji ka ujedinjenju Srbije i Crne Gore, a da je njeno održavanje nadgledala i međunarodna komisija iz Berna koja je izdala pravilnik o radu skupštine.

“Želja srpskog naroda za ujedinjenjem bila je tolika da su sve odluke skupštine donete skoro jednoglasno”, ističe POKS.

Izvor: Agencije