Evropi treba iskup za grijehe u Palestini

Piše: John V. Whitbeck

Nakon što je istekao “mirovni proces” nad kojim su monopol držale Sjedinjene Američke Države Evropa bi trebala preuzeti inicijativu i pokušati uraditi nešto korisno za Izraelce, Palestince i mir.

Ako evropske države vjeruju da je adekvatno “rješenje dvije države” i dalje moguće, nekoliko korisnih inicijativa odmah je dostupno. One bi mogle podržati i učvrstiti legalnost dvije države tako što bi se priključile grupi od 134 države koje su već diplomatski priznale državu Palestinu.

Također bi mogle zatražiti od Izraelaca koji traže vize za posjetu njihovim zemljama da predoče pismene dokaze da ne žive na okupiranoj teritoriji Palestine. Najkonstruktivnije rješenje bi bilo da nametnu ekonomske sankcije Izraelu i da ih intenziviraju dok se Izrael ne pokori međunarodnom zakonu i relevantnim rezolucijama Ujedinjenih naroda (UN) te okonča 47 godina dugu okupaciju.

Poslije holokausta […] evropske vlade su, kao i one u SAD-u, Kanadi i Australiji, sramno odbacile arapske molbe da tretiraju preseljenje raseljenih Jevreja kao dužnost i obavezu cijelog svijeta.

Ako evropske države ne žele poduzeti takve inicijative ili ako su zaključile, ne bez razloga, da adekvatno “rješenje dvije države” nije više moguće i da je sada jedino pitanje hoće li trenutna realnost jedne države nastaviti biti realnost koja je ustvari aparthejd ili se može pretvoriti u demokratsku državu, one bi trebale razmisliti o svojoj vlastitoj prošlosti i odgovornosti kako bi otkrile najkorisniji način da se nastavi dalje.

Surova realnost je da cionizam jeste i da je uvijek bio ostvarenje antisemitskih snova, koji pruža nadu da bi Jevreji mogli biti potaknuti da napuste trenutno mjesto življenja i odu negdje drugdje.

Natjerali raseljene na odlazak u Palestinu

Britanski političar Arthur J. Balfour, po kojem je imenovana sudbonosna deklaracija iz 1917. godine, bio je otvoreni pristalica Zakona o strancima iz 1905, koji je posebno napisan da bi se spriječio dotok Jevreja u Britaniju, za vrijeme njihovog bijega od progona iz carske Rusije.

Nakon toga, u periodu poslije holokausta, u potpunosti evropske grozote, evropske vlade su, kao i one u Sjedinjenim Američkim Državama, Kanadi i Australiji, sramno odbacile arapske molbe da tretiraju preseljenje raseljenih Jevreja kao dužnost i obavezu cijelog svijeta.

Odbile su olakšati imigracijska ograničenja, tako natjeravši raseljene Jevreje da potraže utočište i izgrade nove živote u Palestini, iako su se mnogi od njih više željeli naseliti na nekom drugom mjestu.

Umjesto da se nastave suprotstavljati pravdi, ljudskoj pristojnosti i međunarodnom pravu, neupitno podržavajući etnoreligijski, ekstremistički, naseljeničko-kolonijalni eksperiment, evropske države, koje više nisu antisemitske, mogle bi i trebale bi širom otvoriti svoja vrata svim izraelskim Jevrejima koji su u iskušenju da za sebe i svoju djecu izgrade novi i bolji život tako što bi se vratili u zemlje odakle potiču ili emigriraju u zemlje po vlastitom izboru.

Trebali bi im odmah ponuditi pravo na boravak, velikodušnu pomoć za preseljenje i omogućiti im da vrlo brzo dobiju državljanstvo (ako ga već nemaju).

Takvi iskreni “Zakoni o povratku” bili bi duboko filosemitski, projevrejski i, da – anticionistički. Oni bi predstavljali moralno, etničko i sebično priznanje da je politički cionizam kao i drugi istaknuti “izmi” 20. vijeka koji su zarobili maštu miliona ljudi, tragično loša ideja.

On je loš – ne samo za nevine koji su zgaženi na njegovom putu već i za one koji su ga prihvatili. Čak i ako je održiv uz pomoć Zapada, on ne zaslužuje da bude održiv. Već je uzrokovao i, ako se ovjekovječi, nastavit će stvarati velike probleme zapadnom svijetu i njegovom odnosu prema ostatku svijeta.

Ako bi zapadni političari više brinuli o dobrobiti i sreći pojedinih Jevreja nego o novcu i utjecaju nekoliko imućnih i moćnih cionista […] demokratija, jednakopravnost i sloboda izbora […] mogle bi zaista doći u “Svetu zemlju”.

Zapadnjačke države vole tražiti “mjere koje izgrađuju povjerenje” Izraelcima, Palestincima i drugim Arapima, iako zauzvrat ne nude to isto.

Multinacionalna inicijativa da se Evropa iskupi za prethodne grijehe počinjene prema Jevrejima tako što bi se izraelski Jevreji pozvali da se ponovo nasele u evropskim državama predstavljala bi veoma konstruktivnu mjeru koja izgrađuje povjerenje, a kojoj bi se, logično, protivili samo oni koji su ili antisemiti ili cionisti – ili oboje.

Nastavak aparthejda

U zemlji koja se do 1948. godine zvala Palestina, demokratija i jednaka prava u centralizovanoj državi, zajedno sa pravom na izbor i privlačnim opcijama za preseljenje na druge teritorije onima koji ne žele živjeti u takvoj državi, trebali bi ponuditi realističniju nadu za mir sa nekom vrstom pravde, umjesto da se nastavi recikliranje “mirovnog procesa” baziranog na podjeli.

Rasprostranjeno je mišljenje da je takav princip klinički primjer ubijanja vremena i koji će, čak i ako bude “uspješan”, jednostavno ozakoniti, nagraditi i produžiti etničko čišćenje, rasizam i aparthejd – što je jedva recept za trajni mir, a kamoli recept za bilo koji vid pravde.

Stare pretpostavke, uključujući i nepovratni “uspjeh” cionističkog eksperimenta sada bi trebali biti dovedeni u pitanje. Trebale bi biti razmotrene čak i ideje ranije smatrane heretičkim, uključujući mirni povrat na staro od cionističkog eksperimenta – bar u njegovoj sadašnjoj, agresivno ekskluzivnoj formi “država nacija za jevrejski narod” – i njegova zamjena demokratijom kroz dobrovoljni lični izbor umjesto nasilnim putem.

Ako bi zapadni političari više brinuli o dobrobiti i sreći pojedinih Jevreja nego o novcu i utjecaju nekoliko imućnih i moćnih cionista (od kojih većina živi ugodno i sigurno, veoma daleko od Bliskog istoka), demokratija, jednakopravnost i sloboda izbora – sve sami principi za koje države Zapada tvrde da ih cijene – mogli bi zaista doći u “Svetu zemlju”.

Kako bi potakle evropske države da djeluju, vlade muslimanskih država, u kojim su živjeli Jevreji prije nego što su migrirali u Izrael, mogle bi i trebale bi izdati novu, postbalfourovsku deklaraciju – da su njihovi bivši jevrejski građani, kao i njihovi potomci, dobrodošli u zemlje svog porijekla – i javno pozvati evropske države da slijede njihov primjer.

Stavovi izraženi u ovom tekstu su autorovi i ne odražavaju nužno uredničku politiku Al Jazeere.

Izvor: Al Jazeera