Politico: SAD i EU u paralelnim svjetovima u vezi sa sigurnošću

Minhenska konferencija o sigurnosti decenijama je služila kao moćan simbol snage zapadnog savezništva, a 2020, na trodnevnom skupu, vidjelo se da je neslaganje između SAD-a i dominantnih evropskih sila Francuske i Njemačke veće nego ikad.

U analizi briselskog portala Politico navodi se da dvije strane nisu samo podijeljene u vezi s krupnim pitanjima s kojima se Zapad suočava, poput Rusije, Irana i Kine, nego da su u “paralelnim univerzumima”, prenosi Tanjug.

Ipak, najalarmantnije je to što se najveće neslaganje odnosi na suštinu transatlantskog saveza, odnosno američku posvećenost Evropi.

U nizu govora, bilo javnih ili zatvorenih, evropski čelnici žalili su se na ono što doživljavaju kao odstupanje SAD-a od regije i svijeta uopće.

Njemački predsjednik Frank-Walter Steinmeier otvorio je konferenciju optužujući administraciju američkog predsjednika Donalda Trumpa za odbacivanje ideje međunarodne zajednice.

‘Evropa ne želi isto što i SAD’

Francuski predsjednik Emmanuel Macron, koji je prvi put govorio na forumu, ponovio je Steinmeierov stav i dodao da “Evropa ne želi baš isto što i SAD”.

Američki zvaničnici bili su zapanjeni, što se vidjelo i u izjavi američkog državnog sekretara Mikea Pompea, koji je istakao da je tu da saopći činjenice.

“Ovakve izjave ne odražavaju realnost”, rekao je Pompeo.

Pompeo, koji je služio vojsku štiteći Zapadnu Njemačku ‘80-ih godina, pokušao je opovrgnuti te tvrdnje naglašavajući da SAD odvaja više resursa za odbranu Evrope, u smislu novca i osoblja, nego u bilo kojem periodu od hladnog rata i podsjetio da je samo u Njemačkoj bio tri puta u posljednja četiri mjeseca.

“Je li to Amerika koja odbacuje odgovornost. Budimo iskreni – SAD se bori za suverenitet i naše prijatelje”, rekao je Pompeo.

Osim predstavnika Poljske i baltičkih zemalja, koji smatraju SAD garantom njihovog suvereniteta, rijetki Evropljani u prostoriji povjerovali su u Pompeov govor, a Nijemci i Francuzi naknadno su se saglasili da Pompeova publika nisu bili Evropljani u toj prostoriji nego Donald Trump.

SAD uvrijeđen terminom ‘slabljenje Zapada’

Pompeovo insistiranje na tome da “Zapad pobjeđuje, mi kolektivno pobjeđujemo” mnogi učesnici protumačili su kao “SAD pobjeđuje”.

Reakcija na Pompeov govor pokazuje koliko se negativno na odnos s Evropom odrazila Trumpova agresivna i često uvredljiva retorika.

Čak i suočeni sa činjenicama koje opovrgavaju stav o američkoj otuđenosti, evropski zvaničnici prosto ne vjeruju u njih. Nezvanično, američki predstavnici poručuju svojim evropskim kolegama da “ignoriraju tvitove”, ali se to pokazalo kao visoko naređenje.

Mnogi u američkoj delegaciji Kongresa, koja je, također, bila prisutna, suočeni s različitim načinima na koji oni vide američku ulogu i onoga kako Evropljani to vide, bili su zbunjeni.

Republikanci su bili posebno uvrijeđeni zbog naslova koji su organizatori dali događaju – “Slabljenje Zapada”, a koji su posmatrali kao podvalu koja je trebala pojačati nagovještaj da je SAD napustio svoju tradicionalnu ulogu.

Republikanski kongresmen Mike Turner, koji već deset godina prisustvuje konferenciji, kazao je za Politico da ga je iznenadilo to što je SAD morao braniti svoju posvećenost Evropi iako na to troši milijarde dolara.

Zabrinutost zbog stava prema Moskvi

“Evropljani bi se trebali malo više fokusirati na ono što mi radimo ovdje”, rekao je Turner i dodao da ga je posebno frustrirala Njemačka, koja je, uprkos insistiranju Trumpa i drugih američkih zvaničnika, prilično daleko od ispunjenja obećanja da će povećati potrošnju na odbranu na dva posto BDP-a.

“Johnu Kennedyju trebalo je manje vremena da ispuni obećanje o odlasku na Mjesec”, rekao je Turner.

Čak su i javno priznati kritičari Trumpa u Muenchenu bili zatečeni signalima evropskih čelnika, pa je tako Nicholas Burns, bivši američki ambasador pri NATO-u i dugogodišnji diplomat, koji trenutno radi kao profesor u Školi Harvard Kennedy, rekao je da je zabrinut zbog stava Macrona prema Rusiji – da se Evropa treba približiti Moskvi.

Burns je istakao da je na skupu izostala osuda ruskog bombardiranja Idliba, ne računajući da je Macron samo usput spomenuo tu krizu, rekavši da se Pariz ne slaže s Moskvom o tome šta se događa u Idlibu.

Drugo krupno pitanje koje je podijelilo Minhensku konferenciju bila je Kina, a ni Pompeo ni američki ministar odbrane Mark Esper nisu ostavili ni najmanju sumnju da Washington smatra Kinu “zlom svjetskom silom”, što je stav koji ne dijele brojne države EU-a.

Fokus je bio i na tome bi li Zapad trebao rizikovati instaliranje telekomunikacijskog hardvera nove generacije iz kineskog Huaweija, za šta SAD smatra da je korak do izlaganja države špijunaži i sabotažama.

Izvor: Agencije