Republika Srpska: Respiratori plaćani 157.312 maraka

Predsjednik Partije demokratskog progresa (PDP) Branislav Borenović tvrdi da je bh. entitet Republika Srpska za 50 respiratora izdvojila 7,8 miliona KM (četiri miliona eura) i da je to, kako kaže, “bezočna pljačka narodnog novca”, prenosi agencija Fena.

Nešto kasnije reagirao je Fond zdravstvenog osiguranja RS-a, u čijem se saopćenju navodi da je “primoran da reaguje na očigledne političke priče koje su instruisane malim političkim ambicijama u cilju da se uznemiri javnost plasirajući netačne i manipulatorske informacije”.

Borenović je na današnjoj konferenciji za novinare naveo da je RS posredstvom Fonda za javno zdravstvo kupio respiratore od firme Medietik iz Banje Luke po cijeni 157.312 KM (80.650 eura) po komadu, a koji su nabavljeni po gotovo trostruko nižoj cijeni, odnosno za 59.000 KM (30.250 eura).

“Tržišna cijena ovih respiratora je od 18.000 do 27.000 maraka [od 9.300 do 13.800 eura]. Da li je normalno da se respiratori plaćaju tri puta više nego što oni vrijede?”, upitao je on.

Traže odgovore ključnih ljudi

Borenović smatra da to govori o ogromnom trošenju narodnog novca, gdje se respiratori nabavljaju po cijeni za 100.000 KM (50.000 eura) višoj od nabavne ili četiri do pet puta višoj od tržišne.

“To je samo jedna od spornih nabavki u moru onih koje su se odigrale prethodnih nekoliko mjeseci. Mi smo u Privremenoj istražnoj komisiji Predstavničkog doma Parlamentarne skupštine BiH tražili detaljnu informaciju o svim interventnim uvozima od 15. marta do kraja maja i radi se o 330 interventnih uvoza, od kojih je 80 posto za Republiku Srpsku obavila upravo firma Medietik”, dodaje.

Čelnik PDP-a kaže da su pojedinci bliski vlasti iskoristili užasnu situaciju i pljačkali građane dok su oni bili zatvoreni u svojim domovima.

“Važno je da nam odgovore na ova pitanja daju ključni ljudi u RS. Ne interesuje me šta kaže Milorad Dodik, ali hoću da čujemo šta na sve kaže ministar zdravlja Alen Šeranić, ima li saznanja, da li je normalno da se respiratori plaćaju preko 150.000 KM (blizu 77.000 eura) i šta će uraditi po tom pitanju. Šta kaže premijer, pa i gradonačelnik Banjaluke Igor Radojičić, koji se i inače bavi svim temama?”, rekao je Borenović.

Stanivuković: Nema granice u kriminalu

Zastupnik PDP-a u Narodnoj skupštini RS-a Draško Stanivuković rekao je da je vlasnik kompanije koja je nabavljala te respiratore suprug savjetnice Milorada Dodika Ane Trišić Babić.

“Kada god neko pomisli da ne može biti gore, vlast to demantuje i pokaže da može gore, da može grđe, da mogu bahatije, bezobraznije, da su to banditi koji nemaju granice u kriminalu. Opet monopoli, opet rođaci, opet kriminalci počeli da pustoše ovu zemlju. U ratu krali oni koji nisu liniju vidjeli, sad rade isto”, istakao je on.

Dalje kaže da je RS nabavio respiratore za 52.000 KM (26.700 eura) skuplje nego u drugom bh. entitetu, Federaciji BiH, za šta su hapšeni akteri u tom dijelu Bosne i Hercegovine.

“Očekujem da budu uhapšeni i ispitani i Višković i Šeranić i Kusturić”, kaže Stanivuković, koji je naveo i da je neophodno da se prihvati inicijativa za osnivanje Anketnog odbora Narodne skupštine RS-a, koji će se baviti javnim nabavkama u vrijeme epidemije korona virusa.

Tu inicijativu podnijeli su zastupnici PDP-a.

Fond: Političke priče i mišija rupa

Iz Fonda zdravstvenog osiguranja RS-a kažu da je riječ o “očiglednim političkim pričama koje su instruisane malim političkim ambicijama u cilju da se uznemiri javnost plasirajući netačne i manipulatorske informacije”.

“Nakon olako plasiranih neistina, ti isti političari će se sakriti u svoju mišju rupu u kojoj su i bili za vrijeme pandemije virusa korona i kada se cijeli svijet i Republika Srpska suočila sa borbom za zdravlje svakog pojedinca”, kategorični su iz Fonda.

Dalje navode da je ta institucija “za potrebe zdravstvenog sistema i u cilju spašavanja života građana Republike Srpske po nalogu Republičkog štaba za vanredne situacije” ugovorila 165 respiratora različitih modela i konfiguracija.

“Za sve ugovorene respiratore postoji preporuka zdravstvene struke, tačnije mišljenje Univerzitetsko-kliničkog centra RS da je riječ o medicinskim aparatima koji ispunjavaju sve standarde kvaliteta i da su namijenjeni za liječenje pacijenata na intenzivnoj njezi.”

Dodaju da je situacija “nalagala da se brzo reaguje” te da je Fond stupio u kontakt s firmama iz Kine i drugih dijelova svijeta “da obezbijedi nabavku medicinske i zaštitne opreme, te smo preko ovlaštene firme kao tehničke podrške uspjeli da nabavimo respiratore i o tome smo već prije više od mjesec dana obavijestili javnost i tako bili među prvim institucijama koje su javno objavile šta je sve nabavljeno i koji su privredni subjekti preko kojih je nabavljena medicinska i zaštitna oprema u cilju sprečavanja širenja virusa korona.”

U saopćenju se dalje navodi da su nabavljeni sljedeći uređaji*:

• 85 respiratora – prenosivi s pripadajućim kolicima, JX100, ugovoreni su po cijeni 49.500 KM (25.415 eura) bez PDV-a;
• 30 respiratora, pneumatski električni – Boarav 5000 D, ugovoreni po cijeni 66.700 KM (34.246 eura) bez PDV-a;
• 50 ventilatora za intenzivnu njegu – VG 70, ugovoreno po cijeni 134.455,12 KM (69.035 eura) bez PDV-a, a riječ je o najkvalitetnijem modelu respiratora koji je u tom trenutku bio dostupan na svjetskom tržištu, ali i kod dobavljača;

(* – opisi jednaki onima u saopćenju Fonda)

“Ono što odgovorno možemo da tvrdimo [jest] da je Fond i u pandemiji virusa korona nastojao, uz maksimalno racionalno i efikasno trošenje javnih sredstava, da za zdravstveni sistem obezbijedi one aparate koji zadovoljavaju standarde kvaliteta, a da se pri tome obezbijedi i najbolja ekonomska ponuda u datom trenutku i datim okolnostima”, navodi se dalje.

“Poznato je da su se zbog eksplozivnog širenja virusa korona u svijetu sve zemlje okrenule ka Kini kao jednom od najvećih svjetskih proizvođača respiratora i zaštitne opreme, a otežavajuća okolnost bila je i zabrana Evropske unije za izvoz medicinske opreme za zemlje koje nisu članice EU. Primjera radi, respiratori sa potrošnim materijalima prije pandemije u kineskim tvornicama su se mogli nabaviti po cijeni od 16.000 dolara, a u jeku pandemije nabavna cijena je ‘narasla’ i do 70.000 dolara u zavisnosti od vrste respiratora, prema informacijama koje je Fond dobijao od fondova u okruženju, ali i drugih institucija koje su za vrijeme pandemije nabavljale ovu robu.”

Navode da je, s obzirom na sve faktore, “nemoguće u jeku epidemije, kada cijeli svijet nabavlja jednu te istu robu, porediti cijene koje su bile prije epidemije ili kada se medicinska oprema nabavlja u ‘normalnim’ okolnostima”.

“Dakle, Fond je uz maksimalnu odgovornost i racionalnost trošenja javnih sredstava pristupio zadatku koji je pred nama bio postavljen, a kao rezultat imamo činjenicu da je zdravstveni sistem u periodu iza nas funkcionisao, bez većih posljedica po sistem i zdravlje ljudi. Tako da su sve odluke bile motivisane isključivo opštim interesom i željom da se na najbolji mogući način zaštiti zdravlje svakog pojednica. Uvjereni smo u ispravnost svih naših preduzetih aktivnosti posebno iz razloga što je danas širenje virusa korona u zajednici stavljeno pod kontrolu, a da je, pri tome, zdravstveni sistem u potpunosti očuvan”, navodi se na kraju saopćenja Fonda zdravstvenog osiguranja RS-a.

‘Srebrena malina’

Afera koju spominje Stanivuković u Federaciji BiH posljednji ozbiljniji zaplet imala je prvog juna, kad je grupa zastupnika u Zastupničkom domu Parlamenta FBiH predala prijedlog za izglasavanje nepovjerenja vladi premijera Fadila Novalića.

Prijedlog su potpisali opozicijski zastupnici Naše stranke, Socijaldemokratske partije Bosne i Hercegovine (SDPBiH), Naroda i pravde, Pokreta demokratske akcije (PDA), Stranke demokratske aktivnosti (A-SDA) i Nezavisnog bloka. No, entitetski parlament nije prihvatio zaključke o smjeni i ostavci Novalića i njegove vlade.

Ta inicijativa i dalje je aktualna i o njoj bi se u sljedećih 30 dana trebala izjasniti vlada, a zatim i parlament. Osim opozicije, smjenu federalne vlade traže i stranke koje su dio te vlasti.

Ranije je Tužilaštvo Bosne i Hercegovine uhapsilo, a Sud Bosne i Hercegovine zatim pustio da se brane sa slobode federalnog premijera Novalića, direktora Federalne uprave Civilne zašite Fahrudina Solaka te vlasnika firme “FH Srebrena malina” Fikreta Hodžića jer je FUCZ posao nabavke 100 respiratora vrijedan 10,5 miliona KM (5,3 miliona eura) dodijelio firmi za proizvodnju i preradu voća.

U prvoj pošiljci, u aprilu, stiglo je 80 respiratora da bi preostalih 20 stiglo prošle srijede.

Tužilaštvo Bosne i Hercegovine zbog toga je otvorilo istragu, a zbog skandala je suspendiran direktor FUCZ Fahrudin Solak, koji je s vlasnikom “Srebrene maline” Fikretom Hodžićem sklopio ugovor o kupovini respiratora.

Izvor: Al Jazeera i agencije