Srbija: Varnice između Države i Crkve

Izjave predstavnika Srpske pravoslavne crkve (SPC) na skupu održanom u petak u Beogradu, izazvale su reakcije dijela političke javnosti, pa i same Crkve.

Nezadovoljni dogovorom Beograda i Prištine, mitropolit Amfilohije aktuelnu je Vladu proglasio mrtvom, a umirovljeni vladika Atanasije, usporedio je Ivicu Dačića sa ubijenim premijerom Zoranom Đinđićem.

Od blagosiljanja srpskih paravojnih formacija tokom ratova devedesetih, učešća na antimiloševićevim protestima, anatemom učesnika Parade ponosa ili aktuelne molitve za upokojenje Vlade i Skupštine Srbije koja se dogodila u petak – posljednjih nedjelja, na relaciji Crkva – Država, sve češće sijevaju varnice. Pa, čak i onda kada se i sam patrijarh Irinej ograđuje od nastupa pojedinih crkvenih dostojnika, kaže reporterka Al Jazeere Anne Marie Ćurčić.

Ipak, eventualni pokušaji Države da ušutka Crkvu po važnim pitanjima, kažu u SPC-u, mogli bi dovesti Državu u položaj nasilnika. 

“Kao da je Crkva samo nadležna za portu, za hram i za groblje, i dalje od toga ne sme da kaže, niti da ima bilo kakvu prisutnost. To nije evropski slobodni model odnosa Crkve i Države“, kaže Vladika bački Irinej.

Poslije molitve za upokojenje Vlade i Skupštine Srbije, i, kako se ocijenjuje, otvorenih prijetnji premijeru, Država poručuje – Crkva ima pravo da ističe svoje stavove, ali ne i da prijeti kao u vrijeme inkivizicije.

Dodatno ulje na vatru, dolila je nedavna izjava vladike zahumsko-hercegovačkog Grigorija u kojoj nije birao riječi u kritikama potpisnika Briselskog sporazuma.

‘Svako je u pravu’

Vladika Grigorije time je stvorio nove potrese u Crkvi i u Državi, ocenjuje analitičar Mirko Đorđević.

“Njegova svetost patrijarh je objasno da je vladika Grigorije izneo svoje lične, privatne stavove, u ime Crkve on i nije bio ovlašćen da govori“, rekao je vladika Irinej.

“Patrijarh zna bolje od svakog, pa i od vas i od mene, klasičnu definiciju crkvenog učenja, koja već 20 vekova nije menjana i na snazi je i koja glasi – gde je episkop, tu je i Crkva“, kaže Mirko Đorđević.

Podijeljeni stavovi Crkve i Države preslikani su i na građane. Nema jedinstvenog stava ni o uticaju vjerskih lidera u donošenju važnih državnih odluka.

Beograđanka Milena kaže da bi voljela da se Crkva poštuje i sluša, dok njena sugrađanka Gordana kaže da je sveštenici treba da “skupljaju narod u crkvi, a ne da se mešaju u politiku“.  

Beograđanin Vojislav, pak, dodaje da se “u današnje vreme ne zna ni ko pije ni ko plaća. Crkva ne bi trebala da se meša, ali ne možete nikome sugerisati, svako je izgleda u pravu“.

O tome svjedoči proteklih dvadesetak godina, ocenjuju analitičari, tokom kojih se uticaj Crkve na Državu kretao uzlaznom linijom. Utoliko je, kažu, i odgovornost Države veća da zadrži ustavom predviđenu granicu između svjetovnog i duhovnog.

Izor: Agencije