Šoškić: U ovom trenutku Evropa je najranjiviji dio svijeta
Bivši guverner Narodne banke Srbije (NBS) i profesor na Ekonomskom fakultetu u Beogradu Dejan Šoškić kaže da su globalne posljedice rata u Ukrajini “izuzetne”.
“S jedne strane imamo ovaj efekat rasta inflacije, koji je praktično pogodio čitav svet – jednim delom zbog toga što je prethodno bilo puno ekspanzivne monetarne politike pre svega u Sjedinjenim Američkim Državama, ali nakon toga, zbog uvođenja sankcija zapadnog sveta prema Rusiji porasla je neizveznost, porasle su cene svih praktično artikala koje Rusija tradicionalno izvozi na svetska tržišta. Ispostavilo se, mimo očekivanja, zapravo da je Rusija vrlo značajan izvoznik u mnogim domenima – i u domenu hrane, domenu poljoprivrednih đubriva domenu energije, domenu metala i drugih inputa koji su važni za normalno funkcionisanje svetske ekonomije. I ono što mislim da je trenutno najveći izazov jeste da li će evropska ekonomija uspeti da izbegne recesiju ove godine obzirom na tu visoku oslonjenost kupovine inputa iz Rusije.”
Šoškić smatra da je u ovom trenutku Evropa najranjiviji dio svijeta. Kina će, kaže, nakon izlaska iz perioda covid-ograničenja da oživi i počne da uvozi više repromaterijala i energije, što može dovesti do rasta cijena u tom domenu. Zabrinjavaju i predikcije o lošoj poljoprivrednoj godini koja dolazi, kaže Šoškić, i dodaje da ne vjeruje u pad inflacije.
“Ja ne verujem da će se inflacija bitno oboriti u ove godine, verujem da će ona prestati da raste, da će loša poljoprivredna sezona koja je pred nama, dodatno da podstakne rast cena u tom domenu.”
Šoškić kaže da zemlje regije Zapadnog Balkana dijele sudbinu Evrope, i da se možda može očekivati manja izvozna sposobnost regije, ali da ne bi trebala ni da iznenadi nešto manji priliv investicija iz zemalja koje su glavni trgovinski partneri regije, a to su: Njemačka, Austrija i Italija. Smatra da bi agenda na jugoistoku Evrope trebala biti veća međusobna saradnja i oslanjanje na regionalno tržište.
Ruska ekonomija podnosi ove izazove drugačije od očekivanja zapadnog svijeta, kaže Šoškić. Prognoze MMF-a s početka prošle godine su bile da će, nakon uvođenja sankcija, ruska ekonomija doživjeti pad od više od 20 posto izgubljenog BDP-a. “Ruska ekonomija je doživela znatno manji pad, ali taj pad nije beznačajan kao što mnogi tvrde,” kaže Šoškić.