Halilbašić: Prihodi koji pripadaju KS prelijevaju se u druge kantone
Prijedlog izmjena i dopuna Zakona o pripadnosti javnih prihoda u Federaciji BiH u okviru prihoda prikupljenih po osnovu indirektnih poreza, predviđa manje novca za Kanton Sarajevo, u korist drugih kantona.
Iz Stranke demokratske akcije kažu da tako žele da isprave višegodišnju nepravdu, ali u Kantonu Sarajevo potez tumače kao kažnjavanje političkih protivnika.
Prethodni zakon je usvojen 2006., a odnosi se na raspodjelu osam vrsta prihoda. Najvažnija stavka je raspodjela prihoda od PDV-a koji, nakon entitetske podjele, pripadnu Federaciji BiH. Zakon definiše kriterije raspodjele prema kantonima na sljedeći način:
- 57 posto na osnovu broja stanovnika u kantonu,
- 6 posto na osnovu površine kantona,
- 24 posto na osnovu broja učenika u osnovnom obrazovanju,
- 13 posto na osnovu broja učenika u srednjem obrazovanju.
Formula za raspodjelu sadrži koeficijent koji odražava posebne rashodovne potrebe pojedinih kantona. Za Kanton Sarajevo taj koeficijent iznosi 2. Osim sarajevskog, još dva kantona imaju poseban koeficijent zbog najnižih prihoda po stanovniku na osnovu nekadašnjeg poreza na promet. To su Bosansko-podrinjski kanton – Goražde sa koeficijentom 1,8 i Kanton 10 – Livno, sa koeficijentom 1,1.
Profesor na Ekonomskom fakultetu u Sarajevu i direktor Ekonomskog instituta Muamer Halilbašić kaže da “istraživanja nedvosmisleno potvrđuju da ne stoji ono što se nametnulo kao narativ u javnom prostoru, a to je ‘da je neko uzeo nečiji novac’ – svi ekonomski indikatori koji se uobičajeno uzimaju u obzir u ovim situacijamama – bruto domaći proizvod, učešće u krajnjoj potrošnji ili učešće u ostvarenom dohotku – ukazuju na to da je pozicija Kantona Sarajevo nešto bolja u odnosu na ono što sad dobije, uz ovaj koeficijent 2. Nedvosmisleno smo konstatovali da se novac preljeva drugim kantonima, ali se vidi i da ima razlika između kantona i treba pronaći način da se kantonima koji su u nepovoljnijoj situaciji osiguraju dodatna sredstva.”
Kaže da federalni parlament nije bio zainteresovan za analizu o raspodjeli prihoda koju je Institut radio i da pojedini političari plasiraju lažne priče o centrolizovanim uplatama u Kantonu Sarajevo.
“Spinovi se pokušavaju plasirati u javnosti da su u Kantonu Sarajevo centrale i da se u njemu realiziraju uplate. Mi smo te kriterije isključili, uzeli smo ono što se uobičajeno primjenjuje u ovakvim situacijama.”