Kako su eksplodirali Hezbollahovi pejdžeri u Libanu

Stotine pejdžera libanske oružane grupe Hezbollah istovremeno su eksplodirale širom Libana.

Prema podacima sigurnosnih službi i libanskog ministra zdravstva, u trenutku objave najmanje devet ljudi je ubijeno, a 2.750 je ranjeno.

Šta je pejdžer i za šta se koristi?

Pejdžeri su mali komunikacijski uređaji koji su se često koristili prije pojave mobilnih telefona.

Uređaji prikazuju kratku tekstualnu poruku za korisnika, koja se prenosi telefonom putem operatera.

Za razliku od mobilnih telefona pejdžeri rade pomoću radiovalova. Operater šalje poruku radijskom frekvencijom, a ne internetom, jedinstvenom za uređaj primatelja.

Smatra se da osnovna tehnologija koja se koristi u pejdžerima, kao i njihovo oslanjanje na fizički hardver, znači da ih je teže nadzirati, što ih čini popularnim kod grupa kao što je Hezbollah, gdje su i mobilnost i sigurnost najvažniji.

Šta se dogodilo?

Serija eksplozija počela je oko 16:45 i trajala je približno sat vremena. Broj žrtava još se utvrđuje.

Potvrđeno je da je među stradalim jedna osmogodišnja djevojčica.

Mohammad Mahdi Ammar, sin zastupnika Hezbollaha Alija Ammara, također je ubijen, prema izvještajima.

Hezbollah je potvrdio da su ubijena i dva njegova borca ​.

Libanski ministar zdravstva Firass Abiad rekao je za Al Jazeeru da je “približno 2.750 ljudi povrijeđeno, a od toga, više od 200 je u kritičnom stanju” s povredama većinom na licu, rukama i stomaku.

Iranski ambasador u Libanu Mojtaba Amani je, također, povrijeđen u eksploziji.

Ko je izvršio napad?

Mnogi, uključujući i Hezbollah, upiru prstom u Izrael.

Izrael i Hezbollah razmjenjuju vatru preko libansko-izraelske granice od 8. oktobra, dan nakon što je u napadima Hamasa na Izrael ubijeno 1.139 ljudi, a oko 240 je zarobljeno. Tada je Izrael pokrenuo rat protiv Gaze.

Izraelski političari i mediji sve više govore o vojnoj akciji protiv Libana kako bi se Hezbollah otjerao s granice i omogućio povratak približno 60.000 Izraelaca koji su evakuirani nakon početka napada.

“Smatramo izraelskog neprijatelja u potpunosti odgovornim za ovu zločinačku agresiju”, rekao je Hezbollah u saopćenju, dodajući da će Izrael “sigurno biti pravedno kažnjen za ovu agresiju”.

Uprkos sličnoj osudi libanskog ministra informiranja Ziada Makaryja, sam Izrael je – u skladu s prethodnim sličnim situacijama – bio škrt na riječima.

Zašto se slične eksplozije nisu dogodile u Gazi?

Prema mišljenju Hamze Attara iz Odsjeka za odbranu na King’s Collegeu u Londonu, “takva metoda ne može se koristiti u Gazi jer je Hamas veoma svjestan cyber-opasnosti, u odnosu na Hezbollah”.

“Veoma su sposobni kada je riječ o telekomunikacijama”, rekao je o Hamasu, naglašavajući napore koje grupa ulaže u šifriranje komunikacije.

“Oni ne koriste telefone i mobitele. Oni imaju vlastitu mrežu, internet i komunikaciju, i ne treba im ništa nadzemno”, dodao je.

Kako su pejdžeri eksplodirali?

Još se ne zna.

Neka nagađanja fokusirala su se na radijsku mrežu na koju se pejdžeri oslanjaju, sugerirajući da je, možda, hakirana, uzrokujući to da sistem emitira signal koji je pokrenuo odgovor unutar već prerađenih dojavljivača.

“Ono što mislim da se dogodilo je da je napadnut svaki član Hezbollaha koji je bio na određenom nivou”, rekao je analitičar podataka Ralph Baydoun za Al Jazeeru.

Također je sugerirao da Izrael ne bi morao znati imena onih koji su primili “korumpirani” signal, ali da bi mogao prikupiti vrijedne obavještajne podatke nakon detonacija.

“Ako su imali uključene satelite, … znali bi imena i lokacije svih operativaca koji su napadnuti … odmah kada bi [zatražili] pomoć. Oni bi otkrili [svoje] lokacije”, nagađao je.

Drugi analitičari, poput bivšeg oficira britanske vojske i stručnjaka za hemijsko oružje Hamisha de Bretton-Gordona, sugerirali su da su Hezbollahovi pejdžeri, možda, bili korumpirani u lancu snabdijevanja i podešeni da ” eksplodiraju na komandu”.

Kako bi pejdžer mogao eksplodirati?

Ako bi se litijska baterija dojavljivača pregrijala, dogodila bi se lančana hemijska reakcija koja bi dovela do rasta temperature i na kraju do eksplozije baterije.

No, pokretanje te lančane reakcije unutar više uređaja koji nikada nisu bili spojeni na internet daleko je od jednostavnog.

“Morate imati grešku u samom pejdžeru [kako bi se] pregrijao kao rezultat određenih okolnosti”, rekao je Baydoun, nagađajući da bi te okolnosti najvjerovatnije uključivale okidač ubačen u pejdžer putem lažiranog koda.