Krije li Pentagon svoj novi špijunski avion

Proteklih dana globalnu avijacijsku zajednicu, kao i bezbednosne stručnjake, iznenadili su video zapisi iz Kine iz provincije Chengdu. Na njima se vidi veliki, do sada nepoznati vojni avion oblika trougla, koji leti gotovo bez zvuka.

Iako su se ti video zapisi prvo pojavili na kineskim društvenim mrežama, a tek nešto kasnije i na zapadnim, jasno je da je zapravo zvanični Peking ‘dozvolio’ da se ovi snimci prošire kao javna poruka Zapadu, pre svega Washingtonu.

Sam avion je najverovatnije nastavak razvoja kineskih ‘stealth’ lovaca-bombardera sa smanjenom radarskom vidjivošću, poput već poznatog ‘Shenyang J-35A’. Stručnjaci navode da bi novi avion mogao da ima čak i mogućnost letenja na granici svemira, u stratosferi Zemlje, na visinama većim od pedeset hiljada metara.

Ono što se iz nekoliko kratkih video zapisa vidi jeste da novi avion nema vertikalni rep za stabilizaciju leta, te da ima integrisani prostor za oružje unutar trupa.

Američke leteće strijele

Sredinom 2006. godine stanovnici gradova širom savezne države Texas su počeli lokalnim organima reda da prijavljuju izuzetno snažne i kratke ‘zvučne eksplozije’ (eng. sonic boom) na nebu.

Iako naviknuti na letove različitih vojnih i civilnih aviona, te čak i na povremena probijanja zvučnog zida (letove brzinom iznad 1.234 kilometara na čas), ovi misteriozni zvuci su bili dosta kraći i – dosta snažniji. Na nebu bi se nakon te pojave redovno mogao videti trag isparenja očigledno nastao nakon leta nekog aviona, ali sa jednom velikom razlikom – umesto da bude prava linija, ovaj trag na nebu je imao i male krugove na tačnoj međusobnoj udaljenosti.

Ova misteriozna pojava je kasnije zabeležena i iznad Novog Meksika te delova Kalifornije u 2007. godini, a nakon toga je jednostavno – nestala. Sve bi bilo brzo zaboravljeno da se početkom 2008. nije pojavio naučni rad nekoliko američkih avijacijskih eksperata pod nazivom ‘Principi rada PDWE motora’.

Još je zanimljive da su istraživanja takve vrste avio motora prethodno već rađena unutar NATO saveza kao moguće zamene za mlazne motore u budućnosti. Sam termin ‘PDWE’ opisuje tzv. ‘pulsni motor’, koji u jednakim vremenskim ciklusima oslobađa velike količine dodatnog potiska, zbog čega se još naziva i ‘pulsna detonacija’ (pulse detonation engine).

Iako teorija o ‘PDWE’ pogonu postoji još od sedamdesetih godina prošlog veka, generalno se smatralo da je ona neupotrebljiva u praktičnim letelicama zbog toga što još nema pouzdane legure metala od koje bi bio napravljeni sami motori, te koji bi mogli da izdrže potisak nekoliko puta veći od današnjim mlaznih i mlaznih motora velikog protoka. Ili je to samo bila priča za javnost.

Još sredinom devedesetih godina, avijacijski eksperti, bivši vojni testni piloti i ‘zviždači’ iz Pentagona su tvrdili da SAD još od početka osamdesetih godina imaju leteći prototip aviona sa pulsnim mlaznim motorom, koji je zamena za nekadašnji špijunski avion ‘Lockheed Martin SR-71 Blackbird’.

Zbog toga je ova misteriozna letelica prvobitno i nazvana ‘Son of Blackbird’ (Sin crne ptice), da bi kasnije dobila ime po kome je poznata i danas – ‘Aurora’. ‘SR-71’ je i danas obavijen velom tajne – nastao je kao super tajni projekat šezdesetih godina za špijunske letove iznad tadašnjeg SSSR-a i zemalja Varšavskog pakta.

Dizajniran da leti brzinama od gotovo 3 maha (triput brže od zvuka) i sa maksimalnom brzinom i od 3.7 maha, ‘SR-71’ je bio u stanju da jednostavno ‘pobegne’ bilo kojoj tadašnjoj sovjetskoj raketi ili avionu-presretaču. Ukupno su izgrađene 32 ‘Crne ptice’, iako se veruje da je ovaj broj nešto veći, te da je nekoliko polu-konstrukcija (air frame) stiglo u agenciju za svemirska istraživanja ‘NASA’, upravo zbog ispitivanja pulsnih mlaznih motora za sledeću verziju.

Iako nikad zvanično fotografisana, ‘Aurora’ ima kultni status u aviozajednici. Većina ‘ziviždača’ (whistleblowers) se slaže da je reč o letelici dizajna ‘letećeg krila’ (flying wing), sa četiri pulsna motora ispod trupa, te mogućnošću leta brzinama iznad 5 maha. To bi u praksi značilo da bi ‘Aurora’ mogla da izbegne i većinu modernih radara, zbog njihovog relativno sporog ‘osvežavanja’ polja za detekciju, što je uslovljeno samim dizajnom radarskih antena.

Ako ‘Aurora’ zaista leti sve ove godine – zašto je niko do sada nije fotografisao? Razlog bi mogao da bude izuzetno velika tajnost unutar američkog Vazduhoplovstva (USAF), te tvrdnje da ona leti sa samo nekoliko lokacija – avio baze ‘Groom Lake’  u Nevadi (blizu čuvene ‘Area 51’), te aviobaze ‘AFTC’ unutar kompleksa ‘Edwards AFB’ u Kaliforniji.

Pre nekoliko godina se na avijacijskim forumima pojavila i satelitska slika sa te lokacije na kojoj se vidi trouglasta letelica bez repa, upravo onakva kako stručnjaci opisuju i ‘Auroru’.

Pentagon i američko Vazduhoplovstvo već duže od decenije negiraju sve tvrdnje o postojanju ‘Aurora’ programa kao i super-tajnih letelica koje, navodno, mogu da lete i brzinama od čak 10 maha. Ipak, veoma slične letelice se već testiraju – i to čak javno.

Tako je prošle godine Vazduhoplovstvo prihvatilo ‘Jet Zero’ kao sledeću generaciju ‘letelica ujednačenog dizajna’, što znači da su trup letelice i krila deo iste ravni. Ovakav dizajn ima mnogo prednosti u odnosu na klasične avione, a najveća je smanjenje otpora vazduha (air drag) za čak 30 odsto, što znači i veće brzine, stabilniji let i veći domet uz manju potrošnju goriva.

Prošlogodišnji budžet Odbrane SAD-a je u svrhe daljeg razvoja ovakvih letelica odobrio čak 235 miliona dolara, a one bi mogle da se nađu u sastavu USAF-a već 2030.

Nedavno je otkriveno i da bi ‘Aurora’, posle svega, ipak mogla biti stvarna. Naime, odbrambeni gigant ‘Lockheed Martin’ zaista već duže od decenije radi na nasledniku ‘SR-71’, nazvanom ‘SR-72’. Ovaj prototip bi trebalo da leti brzinama od gotovo 6 maha u stratosferi Zemlje (baš kao i njegov kineski pandan) te da nosi kako konvencionalno oružje, tako i višestruke nuklearne bojeve glave tipa ‘MIRV’.

Zanimljivo je i da je stranica sa karakteristkama ‘SR-72’ danas izbrisana sa zvaničnog web-sajta ‘Lockheed Martina’. Ipak, prema najavama iz 2018, ‘SR-72’ bi javnosti trebao da bude predstavljen tokom 2025. godine, uz prve javne letove.