Hoće li raspuštanje Tahrir al Shama spriječiti ofanzivu na Idlib?

Piše: Omar Youssef

Ubrzan ritam dešavanja i razvoj vojne situacije u sjeverozapadnoj sirijskoj provinciji Idlib postali su glavna tema nakon učestalih vijesti da se sirijski režim i njegovi saveznici spremaju za ofanzivu na posljednje veliko uporište sirijske opozicije. Ovakve vijesti potkrepljuje i veliki broj vojnika koje režim šalje u okolinu provincije.  

Prema ruskoj novinskoj agenciji Sputnik, pitanje Hay'at Tahrir al-Sham ili Organizacije za oslobođenje Levanta, frakcije koja kontrolira većinu Idliba, nalazi se u rukama turske strane koja je tražila od Rusa rok do 4. septembra kako bi ubijedili Tahrir al Sham da rasformira svoje snage i spoji se sa ostatkom oružanih sirijskih frakcija, što bi moglo zaustaviti napad Rusa i sirijskog režima na Idlib.    

Oni koji prate dešavanja u Siriji smatraju da Tahrir al Sham ima dva izbora: prvo, da se vojno sukobi s frakcijama koje su u savezu s Turskom i, drugo, da raspusti svoje snage i pridruži se ‘Nacionalnoj vojsci’ koja je formirana na sjeveru Sirije.

Izgleda da budućnost provincije Idlib ovisi o koracima koje će poduzeti Tahrir al Sham u narednim danima. U slučaju da prihvati izbor o raspuštanju svojih snaga i spoji se sa ostalim vojnim frakcijama, ovaj region bi mogao izbjeći bilo kakvu vojnu akciju. 

Za sirijski režim i Rusiju prisustvo Tahrir al Shama služi kao izgovor za početak vojne ofanzive na Idlib, s obzirom na to da se ova frakcija nalazi na ”terorističkoj listi” i izuzeta je iz sporazuma o ”smirivanju napetosti” kojeg su potpisale Iran, Turska i Rusija kao države garanti.

Vrata pakla

Sirijski opozicionar dr. Zakaria Malahfiji smatra vjerovatnim da će Tahrir al Sham rasformirati svoje snage imajući u vidu nagovještaje i pokazatelje koji upućuju na to. Također, pritisci Turske i pritisci javnosti, kao i opće okolnosti, vode u tom pravcu. Ako rasformiraju svoje snage, njihovi vojnici će pojedinačno prelaziti u druge opozicione frakcije, smatra Malahfiji.   

Za Al Jazeeru je izjavio da Rusija i sirijski režim neće imati opravdanje za vojnu ofanzivu u slučaju da Tahrir al Sham rasformira svoje snage. Dodao je da će se  Idlib naći u sličnoj situaciji kao i područja na kojima je vođena ofanziva Štit Eufrata, a koja su imala podršku Turske. Međutim, do rješenja sigurno neće doći prije sastanka ruskog predsjednika Vladimira Putina i turskog predsjednika Recepa Tayyipa Erdogana koji će se održati u septembru, prema riječima ovog sirijskog opozicionara.    

Malahfiji smatra da će ofanziva Rusije i sirijskog režima na Idlib, ukoliko do nje dođe, otvoriti vrata pakla u regionu, jer su svi protivnici kompromisa sa sirijskim režimom okupljeni u Idlibu i njegovoj periferiji. Ovo područje je otvoreno prema ruralnim oblastima Latakije i Hame koje su pod kontrolom sirijske oružane opozicije. Bilo kakva vojna opsada ovog područja mogla bi dovesti do žestokog otpora u slučaju eventualnog napada, prema njegovim riječima.

S druge strane, Imad al-Din Mujahid, glasnogovornik Tahrir al Shama, demantirao je vijesti o tome da frakcija namjerava rasformirati svoje snage. Kaže kako se radi o ”glasinama koje nemaju nikakve veze s istinom.”

Za Al Jazeeru je potvrdio da Tahrir al Sham nastoji postići održivo rješenje na sjeveru Sirije koje bi civile poštedjelo mogućih napada režima i njegovih saveznika.  ”Pitanje raspuštanja Tahrir al Shama, čak i da je tačno, unutrašnja je stvar o kojoj se treba raspravljati unutar savjetodavnog vijeća frakcije u skladu sa ciljevima revolucije.”

Vojna spremnost

Kapetan Naji al-Mustafa, vojni portparol Nacionalnog fronta za oslobođenje, naglašava da je opozicija spremna da odbije svaki napad režima na Idlib, te da su njihovi vojnici u stanju pune pripravnosti i borbene gotovosti za bitku i nanošenje teških gubitaka sirijskom režimu.   

Al-Mustafa je istakao kako i dalje postoje prijetnje da će sirijski režim pokrenuti ofanzivu na Idlib, na što upućuje i mobiliziranje režimskih snaga, raspoređivanje teške artiljerije, kao i nadlijetanja izviđačkih aviona iznad frontova.   

Vezano za sudbinu Tahrir al Shama na sjeveru Sirije, kapetan Al-Mustafa je odgovorio da ne može govoriti na tu temu jer ne raspolaže potrebnim informacijama.

Među civilnim stanovništvom u Idlibu i dalje vladaju strah i zabrinutost zbog političkih i vojnih sukoba u regiji. Građani osjećaju strah zbog neizvjesnosti u danima koji dolaze u slučaju da sirijski režim ispuni svoje prijetnje, poput onoga što se dogodilo u sličnim scenarijima u Darai na jugu Sirije, a prije toga u Istočnoj Ghouti na periferiji Damaska i Halepu na sjeveru zemlje.

Provinciju Idlib i sjeverna područja Sirije naseljava oko 3.8 miliona stanovnika, od čega je 40 posto raseljenih osoba iz Homsa, Damaska i Darae, prema podacima Grupe za koordiniranje odgovora u Siriji.

Izvor: Al Jazeera