S. Arabija na udaru zbog predaje libijskih zarobljenika Haftaru
Piše: Fouad Diab
Izručenja Libijaca uhapšenih u Saudijskoj Arabiji libijskoj vladi sa sjedištem u Tobruku, koja nije međunarodno priznata, izazvala su kritike na lokalnom nivou i dovele u neugodan položaj Vladu nacionalnog jedinstva u Tripoliju.
Vlasti Saudijske Arabije ovakvim potezom ignorirale su libijsku Vladu nacionalnog jedinstva, iako nju priznaje Rijad.
Libijski posmatrači smatraju da saudijsko izručenje uhapšenih Libijaca stranama koje nisu u sastavu međunarodno priznate Vlade nacionalnog jedinstva jasno pokazuje da su saudijske vlasti počele djelovati u skladu s regionalnom i međunarodnom stvarnošću, jer se na ovaj način pokazuje očigledna podrška generalu Khalifi Haftaru.
Vlada nacionalnog jedinstva u Tripoliju zatražila je od saudijskog Ministarstva unutrašnjih poslova da hitno objelodani sudbinu Libijaca uhapšenih u Kraljevini i da pojasni kojoj strani su oni izručeni, nakon što je saudijsko Ministarstvo unutrašnjih poslova obavijestilo libijski konzulat u Džedi da su njihovi građani predati ”libijskoj vladi” na Međunarodnom aerodromu “Kralj Abdulaziz” u Džedi, kako stoji u prepisci ove dvije strane.
Saudijske vlasti su 25. juna uhapsile Mahmouda Ali Rajaba i Mohameda Husseina al-Khazrawija, a nešto kasnije i Hassana Mohameda Zaita i Husseina Mohameda Zaita. Većina njih su stanovnici Zawiye na zapadu Libije, a uhapšeni su prilikom obavljanja umre u Saudijskoj Arabiji.
Priznavanje Haftara
Libijski pisac i akademik Mohamed Ismail smatra da saudijska saradnja s vladom na istoku Libije predstavlja ignoriranje Vlade nacionalnog jedinstva i da je to dokaz njenog implicitnog priznavanja Haftara. U isto vrijeme, kaže on, saudijsko priznavanje Vlade nacionalnog jedinstva dolazi u smislu neodupiranja odlukama međunarodne zajednice koja priznaje politički dogovor, aludirajući time na sporazum iz Skhirata.
Libijski publicista Essam al-Zubair slaže se sa stavovima Ismaila, te kaže kako Rijad podržava vladu Faiza Siraja, ali da osa koju čine Saudijska Arabija, Emirati i Egipat, u stvarnosti jedino priznaje Khalifu Haftara.
Ismail smatra da je uloga Predsjedničkog vijeća u rješavanju ovog pitanja bila i još uvijek je veoma slaba, te da nisu izvršeni nikakvi pritisci na Saudijsku Arabiju, iako su uhapšene osobe pripadale snagama sigurnosti u sastavu Vlade nacionalnog jedinstva. Smatra da razlog toga leži u strahu Vlade nacionalnog jedinstva da će izazvati srdžbu Saudijske Arabije i njenih saveznika u slučaju žalbe ili eskalacije.
Međutim, Al-Zubair za Al Jazeeru kaže da Mohamed Siala, libijski ministar vanjskih poslova, nije dao nijednu izjavu kojom bi pojasnio stav ili mjere koje poduzima njegova vlada u slučaju uhapšenih Libijaca. Način na koji se vlada bavi ovim slučajem obavijen je velom nejasnoća, smatra on. Al Jazeera je pokušala stupiti u kontakt s ministrom Sialom kako bi čula i njegovo mišljenje, ali bezuspješno.
Talal Al-Mayhoub, predsjednik Odbora za odbranu i nacionalnu sigurnost Predstavničkog doma u Tobruku, odbio je davati izjave o ovom pitanju sve dok stavovi o tome ne budu jasniji.
Al Jazeera je razgovarala s Ahmadom al-Qasirom, članom libijske organizacije Solidarnost za ljudska prava (HRS) sa sjedištem u Švicarskoj, koji kaže da je organizacija bila u kontaktu s rodbinom uhapšenih Libijaca. Prema posljednjim informacijama koje su dobili, zatvorenici su prebačeni s aerodroma u Džedi na međunarodni aerodrom Al Abraq na istoku Libije, koji se nalazi pod kontrolom Haftarovih snaga.
Al-Qasir ističe da se u zloglasnom zatvoru Qirnada, u koji su prema izjavama porodica prebačene uhapšene osobe, nalazi posebno odjeljenje kojim direktno upravlja grupa lojalna Haftaru, pod nazivom ”specijalne snage za hapšenja”. Pripadnici ovih snaga su pristalice selefijskog pokreta koji slijedi saudijskog šejha Rabeea al-Madkhalija.
U suprotnosti sa zakonom
Al-Qasir pojašnjava da saudijske vlasti saradnjom s vladom u Tobruku krše Rezoluciju Vijeća sigurnosti 2259 na osnovu koje se Vlada nacionalnog jedinstva u Tripoliju smatra jedinom zakonitom u Libiji. Rezolucijom se od država članica Vijeća sigurnosti traži da prekinu službene kontakte s pojedincima i institucijama koje nisu priznate libijskim političkim sporazumom.
Dodaje da Rijad ovakvim činom krši međunarodno pravo koje zabranjuje deportaciju ili izručivanje pojedinaca u mjesta ili države gdje mogu biti izloženi mučenju ili zlostavljanju. Ističe da Vlada nacionalnog jedinstva treba preuzeti svoju odgovornost te zahtijevati od Saudijske Arabije da otkrije šta se dogodilo sa libijskim građanima, kao i da osigura njihov siguran povratak. Ako se dokaže da su oni predati nezakonitim vlastima u Libiji, onda bi se Vlada nacionalnog jedinstva trebala obratiti međunarodnim instancama kako bi se ovo pitanje riješilo.
Izvor: Al Jazeera