Katar gradi mostove razumijevanja na Balkanu

Piše: Khaled Schmidt

Istraživačka studija koju je provela islamska institucija u Makedoniji došla je do zaključka da su evropski medijski izvještaji zanemarili u svom izvještavanju o aktualnoj krizi u Zaljevu značajan aspekt katarske politike, a radi se o nastojanjima Katara da gradi mostove razumijevanja između različitih kultura i da bori se protiv radikalizma u Evropi.

Studija, koju je objavio Centar za islamsku civilizaciju u Makedoniji, navodi da je objektivno medijsko praćenje politike Katara iziskivalo da se spomene kako je upravo Katar bio domaćin Međunarodnog foruma za dijalog civilizacija 2011. godine, kao i pokrovitelj Foruma Amerika i Islamski svijet. Katar je, također, već niz godina organizator Svjetske konferencije o međureligijskom dijalogu na kojem se svake godina poziva na dijalog, toleranciju i nužnost suprotstavljanja svim vrstama radikalizma i nasilja.

Studija ovog Centra, inače jednog od najznačajnijih islamskih institucija u regionu Balkana, tretira i podršku Katara islamskim projektima koji imaju za cilj jačanje mirnog suživota između građana i različitih vjerskih zajednica, kao i borbu protiv radikalizma u evropskim društvima.

Gazi Husrev-begova biblioteka u Sarajevu

Studija smatra da finansijska pomoć katarskog emira, oca sadašnjeg emira, šeika Hamada bin Halife Al Thanija u obnovi Gazi Husrev-begove biblioteke u Sarajevu nakon rata u Bosni i izgradnja novog objekta na 7.000 kvadratnih metara predstavlja poruku cijelom svijetu da je neophodno čuvati svjetsko nasljeđe, što govori o politici Katara kada se radi o podršci projektima koji jačaju interakciju i dijalog, te promoviraju vjerski i kulturni pluralizam na Balkanu.

Gazi Husrev-begova biblioteka, koja je ponovo otvorena u januaru 2015. godine, smatra se najbogatijom kolekcijom naučnog i islamskog nasljeđa kroz vijekove u Evropi, posebno na Balkanu.

Rat u Bosni (između 1992-1995) ugrozio je ovu biblioteku i doveo je na rub uništenja. Međutim, stanovnici Sarajeva uspjeli su sačuvati njenu neprocjenjivu građu premještajući je osam puta na bezbjedne lokacije iz straha da će biti uništena uslijed granatiranja kojem je grad bio izložen tokom hiljadu dana opsade Sarajeva.

Fond biblioteke, koja je obnovljena zahvaljujući katarskoj donaciji, trenutno sadrži 100.000 knjiga, 10.561 rijetkih rukopisa i dokumenata, od čega je 60 posto na arapskom, a 40 posto na turskom i perzijskom jeziku, kao i najmanji primjerak Mushafa, časnog Kur'ana, pisanog rukom. 

Gazi Husrev-begova biblioteka sadrži i jevrejske rukopise stare preko šest stoljeća, a donijeli su ih Jevreji protjerani iz Španije nakon pada islamske vladavine u toj državi u četrnaestom stoljeću.

Ova istraživačka studija je pokazala kako je katarsko finansiranje izgradnje Islamskog centra u Rijeci, otvorenog 2013. godine, ojačalo, prema svjedočenjima evropskih i hrvatskih zvaničnika, napore Hrvatske da se pridruži Evropskoj uniji i unaprijedilo položaj ove države u evropskoj porodici koja počiva na pluralizmu i različitostima. 

Islamski centar u Rijeci, sagrađen na obali Jadranskog mora, smatra se drugim po veličini nakon džamije i islamskog centra u prijestolnici Zagrebu te predstavlja kulminaciju napora muslimana na izgradnji džamije u ovom katoličkom gradu koji su uloženi u proteklih pedeset godina.

U istom kontekstu, studija Centra za islamsku civilizaciju skrenula je pažnju i na izgradnju islamskog centra u Ljubljani, glavnom gradu Slovenije, 2013. godine čime se ostvario četrdesetogodišnji san muslimana koji predstavljaju 2,5 posto stanovnika ove balkanske države.

Jačanje suživota

Katarska kupovina kompleksa u kojem je uspostavljen Centar za islamsku civilizaciju u Skoplju, glavnom gradu Makedonije, 2012. godine otvorio je, prema nalazima studije, novu stranicu u mirnom suživotu religija u ovoj državi.

Studija, također, pojašnjava da je uspostava Instituta za balkanske studije, Instituta za interakciju među civilizacijama i Instituta za istočne studije, kao i muzeja islamskog nasljeđa u sklopu projeka Centra za islamsku civilizaciju imalo za cilj zaštitu zajedničkog nasljeđa balkanskih naroda i podizanje svijesti o islamskoj kulturi. Na taj način se jača borba protiv rasizma, diskriminacije, radikalizma i nasilja te produbljuje međureligijski dijalog.

U studiji se navodi da su civilizacijski projekti koje je podržala država Katar došli paralelno sa sličnim projektima u Italiji, Danskoj i Francuskoj. Zaključeno je da ovo usmjerenje odražava katarsku spoznaju značaja ovih civilizacijskih centara u skraćivanju distance između muslimana i drugih u evropskim društvima te ostvarivanja zajedništva na poljima spoznaje, mogućnosti i iskustva između Evrope i arapskog svijeta.

Izvor: Al Jazeera