Da li Britanci još mogu bezbrižno piti čaj?

Piše: Harun Cero

Mnoge su percepcije o Velikoj Britaniji i njenom narodu.

Neki kada pomisle na Britance, vide ljude koji ‘bezbrižno uživaju u šoljici poznatog engleskog čaja’ i ne odstupaju od reda, kulture i, prije svega, zajedništva.

S druge strane, postoje i oni koji kada pomisle na Britance, vide ‘huligane koji se nekontrolisano opijaju u zadimljenim pubovima, čekajući na trenutak da ispolje svoj bijes’. Oni su potpuni opozit od prvog primjera.

U evropskim krugovima je preovladala slika Britanaca kao ljudi koji striktno prate pravila i ne iskaču iz redova. A onda je došao Brexit.

Tako primjerice novinar Guardiana, Nijemac Philip Oltermann, u svojoj kolumni navodi da su građani te zemlje godinama živjeli u zabludi, vjerujući u evropski duh Britanaca, a da su na kraju razočarani.

Da bi, ipak, oni Britanci, koji se još uvijek osjećaju kao građani Evropske unije, to i ostali, pojavila se ideja po kojoj bi Njemačka tim ljudima dala državljanstvo te zemlje ili im omogućila da imaju dvojno.

Sukob među generacijama

Za političku analitičarku iz Velike Britanije Melanie Sully tvrdi da bi to bilo pogrešno te da ne treba dalje produbljivati sukob među generacijama.

Izvor: [Getty]

“Mislim da bi fin gest bio da se dozvoli ljudima da imaju dvojno državljanstvo, ali da se odreknu svog za drugo, to ne bi bilo uredu. To bi primjerice i Austrija mogla uraditi. Problem je što u Njemačkoj, kao i Austriji, nije dozvoljeno da ljudi imaju dvojna državljanstva, samo možda ako su poznate osobe ili sportisti. U Velikoj Britaniji to s druge strane nije problem“, ističe Sully i dodaje da velika odgovornost sada na Evropskoj uniji.

Tvrdi da je na državama članicama sada da vide šta mogu uraditi za građane Britanije koji se još osjećaju kao dio EU-a.

I ona smatra da je Brexit utjecao na poimanje Velike Britanije i njenih stanovnika.

“Nastale su konfuzije oko toga šta Brexit znači za Njemačku i kako Nijemci gledaju na izlazak Velike Britanije iz EU-a. U Austriji, gdje ja trenutno radim, naprimjer, vide izlazak Britanije iz EU-a kao jako štetan. Čini se da EU ne zna kako da reagira. Čelnici Unije misle da su sigurni jer je odnos snaga 27 protiv jednog“, smatra ona.

Kaže da se razgovara o reformama i kakve bi one trebale da budu, a da je pod velikim upitnikom kada će Velika Britanija pokrenuti proces izlaska iz EU-a.

“Svi znaju da ovaj trenutni kurs kojim se ide nije dobar, ali ipak nastavljaju. Mislim da ćemo morati pričekati par sedmica ili mjeseci da se smire strasti. Tek onda ćemo zapravo shvatiti šta se događa“, mišljenja je Sully.

Svaka zemlja Evropske unije trenutno ima svog predstavnika u Evropskoj komisiji, a neki evropski političari, kao njemački vicekancelar Sigmar Gabriel i ministar finansija te zemlje Wolfgang Schauble, kazali su da broj evropski komesara treba smanjiti.

“Vrijeme je da Evropska komisija lagano počne slabiti“, kazao je Schauble.

Njemački politički analitičar Roland Sturm i profesor na Univerzitetu u Erlangenu tvrdi da Evropskoj komisiji fali “evropski duh“.

“Pitanje o broju komesara nije novo i kao takvog ga se ne može riješiti. Kada bi Evropska komisija stvarno bila nešto kao ‘Vlada EU-a’, onda bi ona morala biti smanjena. Komesari sebe vide kao predstavnici vlada svojih država. Kada bi ‘evropski duh’ kod njih bio prisutan, onda ne bi gledali odakle dolaze i samo bi se fokusirali na sveopće dobro Evrope“, smatra on.

Na pitanje šta će biti sa predstavnikom Britanije u Evropskoj komisiji, Sully je istakla da, iako je evropski komesar te zemlje podnio ostavku, to ne znači da neće biti zamjene.

“Sve dok je Britanija dio Evropske unije mora imati svog evropskog komesara i mora plačati svoje obaveze“, objašnjava ona.

Davanje njemačkog državljanstva sasvim legitimno

Njena predviđanja su se i ostvarila jer je Britanija imenovala aktuelnog ambasadora te zemlje u Francuskoj Juliana Kinga za novog predstavnika u Evropskoj komisiji.

On će na toj poziciji zamijeniti Jonathana Hilla.

Politički analitičar Zekerijah Smajić tvrdi da je aposlutno pravo Njemačke da odluči da li će ili ne dati državljanstvo Britancima, bez obzira što je zvanični Berlin još od prihvatanja Schengenskog sporazuma o slobodi kretanja ljudi, roba, usluga i kapitala, prihvatio jedinstvenu viznu politiku EU.

“Državljani Velike Britanije se već nalaze na njemačkom teritoriju kao legalni i legitimni rezidenti i imaju ekonomsku, kulturnu, društvenu i svaku drugu egzistenciju. Nisu na teretu državi i niti po jednom osnovu nisu i ne mogu biti izjednačeni s imigrantima koji su došli ili još dolaze iz kriznih područja. Istina je da status „evropskog građanina“ koji su imali po osnovu Ugovora o EU iz 1993. može biti doveden u pitanje izlaskom Kraljevstva iz EU, ali Britanci u Njemačkoj svoju rezidentnost nisu zasnivali po osnovu imigracije već po osnovu rada, školovanja ili zbog drugih familijarnih razloga, te što su u Njemačkoj proveli mnogo duže vremena od zakonom dozvoljenog zadržavanja po osnovu turističkih viza i drugih ograničenja koja su propisana viznim odredbama koje se odnose na zemlje s takozvane „crne liste“ obaveznih viza za ulazak u neku od članica EU“, ističe Smajić.

On ne vidi ni jedan ozbiljan razlog za negativne reakcije iz Londona, jer se radi o slobodnoj volji britanskih građana da, kao punoljetne osobe, odluče gdje žele živjeti i koje državljanstvo žele imati.

Sasvim je izvjesno, smatra on, da će i nakon razdruživanja, ako do toga ikada dođe, Velika Britanija biti među zemljama koje su na tzv. „bijeloj listi“ zemalja sa slobodom kretanja bez viza, kao što su i mnoge druge zemlje koje nisu u članstvu sa Unijom. Švicarska, Norveška, Monako, Lihtenštajn…

 “Nisam, međutim, siguran da će svi oni koji trenutno žive i rade u Njemačkoj željeti i ostati u ovoj zemlji, jer je poznata činjenica da građani ekonomski stabilnih zemalja Evrope nisu skloni trajnom nastanjivanju u bilo kojoj drugoj evropskoj zemlji izvan svoga domicila, osim ako zaposlenje, porodica ili drugi ekonomski razlozi nisu preovlađujući. To vrijedi pogotovo za one zemlje koje predstavljaju jezičku barijeru. Izuzetak je Brisel koji svojom geografsko-političkom pozicijom kao glavno sjedište EU, NATO-a i na hiljade svjetskih kompanija, ima posebnu magnetnu privlačnost zbog blizine svim drugim evropskim prijestolnicama“, tvrdi Smajić.

Radikalne reforme u EU-u

Pred Evropskom unijom je sasvim izvjesna, mišljenja je Smajić, vrlo skora i radikalna reforma, pa i rekonstrukcija svih evropskih institucija.

Tvrdi da EU, takva kakva je, nema perspektivu i da bi vodila bi samu sebe ka potpunoj neefikasnosti, odmetništvu od građana i konačnom uništenju.

“Današnja evropska birokrtatija nije samo prekobrojna, već je postala nesnošljivo skupa i nesklona životnim potrebama građana. Najmanji problem unutar evropske administracije su komesari, odnosno članovi Kabineta predsjednika Evropske komisije jer se radi o instituciji koja obavlja poslove zajedničke vlade EU-a i kao takva ima ogromne obaveze i odgovornosti kako u zakonodavnoj tako i u sferi provođenja i nadzora zajedničkih politika. Ako iko od evropskih institucija radi punim kapacitetom onda su to komesari i njihovi timovi jer su na udaru svih drugih linija odlučivanja i u Briselu i u vladama zemalja iz kojih su delegirani“.

Kadrovske probleme unutar Unije  Smajić vidi prvenstveno u sve većoj nekompetenciji, nepotizmu, u sve prisutnijoj poslušnosti, te u višestrukoj nesrazmjeri novčanih nadoknada u odnosu na birokratske pozicije u zemljama iz kojih se eurobirokrati regrutiraju.

“Sve je to građanima EU vrlo dobro poznato, odavno već na to gunđaju i dalje se ova tema neće moći prešutkivati“, zaključio je analitičar Smajić.

Izvor: Al Jazeera