Srbija u EU – prioritet Mađarima

Razgovarao: Sead Fadilpašić

Među kandidatima na izborima za Evropski parlament je i jedan državljanin Srbije, sadašnji pokrajinski sekretar za obrazovanje, upravu i nacionalne zajednice, Andor Deli.

Rođen je 2. maja 1977. u Bečeju, a Pravni fakultet i magistarske studije završio je u Novom Sadu.

Kao predstavnik Saveza vojvođanskih Mađara (SVM), kandidat je na listi vladajuće mađarske koalicije FIDESZ – Kršćansko-demokratske narodne partije.

Glasanje će biti moguće i u Srbiji, gdje će mađarski državljani moći glasati u diplomatskim predstavništvima te zemlje u Subotici i Beogradu.

• Al Jazeera: Osim državljanstva Srbije, imate i državljanstvo svoje matične države – Mađarske, dakle i evropsko državljanstvo.  Smatrate li se već sada, bez obzira na uspjeh na izborima za EP, dijelom Evropske unije?

Deli: Evropska unija je jedna izuzetno uspešna regionalna međunarodna organizacija, ali nju čine nacionalne države članice koje su se povezale, vođene prvenstveno sistemom zajedničkih vrednosti. Dakle, radi se o uniji vrednosti. Teško da se čovek može identifikovati sa jednom organizacijom bez obzira na njen značaj i uticaj na prostoru Evrope.

Međutim, možemo se identifikovati sa vrednostima koje Evropska unija nosi. Članstvo Mađarske potvrđuje da je ona privržena ovim principima, a intenzivna težnja Srbije ka Evropskoj uniji je dokaz da je njoj, takođe, od izuzetnog značaja da postane deo ovog evropskog sistema vrednosti, ove evropske porodice naroda.

***

Delija je, kao predstavnika Mađara iz Vojvodine, predstavio predsjednik Saveza vojvođanskih Mađara Istvan Pastor.

Nacionalna lista vladajuće koalicije FIDESZ-KDNP u Mađarskoj, na kojoj će biti i predstavnici mađarskih zajednica van matice, predstavlja historijski čin koji nepovratno ujedinjuje mađarsku naciju ne na nivou riječi i gesti, već na polju političkog djelovanja – rekao je tada Pastor, naglašavajući kako mogućnost da Mađar iz Vojvodine bude poslanik u Evropskom parlamentu, osim neprocijenjenog emocionalnog naboja, donosi i političku korist, imajući u vidu da će u procesu pridruživanja Srbije Evropskoj uniji biti omogućeno direktno predstavljanje interesa Mađara u Vojvodini.

• Al Jazeera: Kako ste se odlučili postati kandidat vladajuće mađarske političke stranke FIDESZ, budući da je taj potez ocijenjen historijskim?

Deli: Ne radi se o mojoj ličnoj odluci. Ja sam delegat Saveza vojvođanskih Mađara (SVM), stranke kojoj pripadam. SVM ima već tradicionalno odlične odnose sa strankom FIDESZ, a pripadamo i istom evropskom savezu političkih stranaka – Evropskoj narodnoj partiji. Incijativa da na listi FIDESZ-a za Evropski parlament budu uključene sve zajednice Mađara van granica Mađarske, pa tako i one koje žive u državama koje (još) nisu u EU, predstavlja koncept koji je jedinstven i bez presedana u Evropi, odnosno u Evropskoj uniji. Lično smatram ovu ideju za mudru, dalekovidnu i sa ogromnim potencijalom.

***

Mogućnost da Andor Deli bude poslanik u Evropskom parlamentu značajna je i za Srbiju, jer može pomoći u procesu integracije Srbije, a značajna je i za SVM, jer će na ovaj način biti ojačan ugled stranke na srpskoj političkoj i društvenoj sceni, kaže Pastor.

• Al Jazeera: Savez vojvođanskih Mađara podržao je aktuelnu Vladu Srbije, što je korak prema poboljšanju položaja mađarske manjine u Vojvodini i Srbiji. Možete li jednako snažno i kvalitetno interese vojvođanskih Mađara zastupati na dva fronta – prema Beogradu i Briselu?

Deli: Smatram da te dve stvari mogu i treba da se povežu, a naročito u kontekstu početka pregovaračkog procesa Srbije sa Evropskom unijom. Obostrani interes Srbije i Mađarske je da Srbija što pre postane punopravni član Evropske unije. Članstvo Srbije je, takođe, od prioritetnog značaja za nas Mađare u Vojvodini. Stoga smatram da kroz prisustvo u Evropskom parlamentu možemo odigrati veoma značajnu ulogu veze, odnosno mosta u procesu evropskih integracije Srbije.

• Al Jazeera: Može li mađarska manjina, s obzirom na povezanost s matičnom državom, pomoći Srbiji na putu u EU?

Deli: Imajući u vidu to da Srbija ima brojne nacionalne manjine, čije su matične države već članice Evropske unije, mislim da je posve logično da država iskoristi lakše uspostavljanje kontakata sa tim zemljama, upravo kroz svoje građane koji su pripadnici određenih nacionalnih manjina.

Izvor: Al Jazeera i agencije