Zemlja starih ljudi i zaostale industrije

Sadašnja Srbija zemlja je sa stanovništvom koje i stari i sve se više smanjuje, a isto to se dešava i s njenom industrijom, ukazano je u članku na internetskoj stranici EUObserver.com iz Brisela.

Autori članka su Kori Udovički, pomoćnica generalnog sekretara Razvojnog programa Ujedinjenih naroda (UNDP) za Evropu i Zajednicu nezavisnih država (ZND), i Gerald Knaus, predsjednik i vodeći analitičar Evropske inicijative za stabilnost, sa sjedištem u Berlinu.

Tekstilna industrija Srbije reprezentativna je za gotovo svu industriju Srbije, dok je tržište rada Srbije reprezentativno za sve zemlje bivše Jugoslavije.

Poslije stagnacije tokom ekonomskog oporavka u protekloj deceniji, stopa zaposlenosti (procenat onih koji rade od ukupnog broja radne snage) u Srbiji je od 2008. godine u velikom padu i sada iznosi blizu 45 posto, više od 20 posto iznad prosjeka u Evropskoj uniji.

U sektoru tekstilne industrije i konfekcije broj zaposlenih je skliznuo s približno 160.000 u 1990. godini na blizu 40.000 u 2010. godini.

Nezaposlenost najviše pogađa mlade, jer je polovina njih bez posla, ukazano je u članku.

Tekstilna industrija Srbije reprezentativna je za gotovo svu industriju Srbije, dok je tržište rada Srbije reprezentativno za sve zemlje bivše Jugoslavije.

Bugarski bum

Istina je da su evropsku tekstilnu industriju gurnule u defanzivu zemlje Dalekog istoka, ali opadanje tekstilne industrije u Srbiji nije bilo neizbježno, ukazali su autori.

Prema autorima, gradovi u unutrašnjosti, kao što je Leskovac, nekada poznat kao srpski Manchester, imaju potencijal, ali im nedostaju vanjski kontakti.

Ispravne inicijative i podrška mogu dati ono što je potrebno, ukazali su Udovički i Knaus.

Taj posao bi mogla uraditi kompetentna agencija za industrijski razvoj, naprimer, po ugledu na Irsku agenciju za industrijski razvoj (IRA), koja bi morala biti u stanju lokalnim vlastima i kompanijama ponuditi podršku i savjet na osnovu pouzdanih i temeljnih sektorskih analiza.

Takva agencija bi, također, morala biti u poziciji obrazovati lokalne vlade kako da privuku investitore.

Nema razloga za pretpostavku da takva mjerodavna agencija ne bi mogla biti izgrađena na Zapadnom Balkanu, ali će uspjeh zavisiti od volje vlada da prihvate novu filizofiju o značaju uloge industrijske politike u ekonomskom rastu, ukazano je u članku.

Nacionalni razvojni plan

Evropska unija može pružiti podršku razvoju kredibilne višegodišnje strategije u nizu sektora, uključujući poljoprivredu i seoski razvoj, saobraćaj, ekologiju i regionalni razvoj.

Tokom posljednjeg vala proširenja EU, države kandidatkinje uključile su takve strategije u svoje nacionalne razvojne planove, koji su funkcionirale i kao nacionalne mape puta i kao programski dokumenti za pomoć iz EU.

Autori smatraju da bi takav pristup bio od koristi zemljama Zapadnog Balkana, u kojima javni sektor trpi zbog pomanjkanja kapaciteta za planiranje.

Mnogobrojni industrijski razvojni klasteri – od Temišvara u zapadnoj Rumuniji, do regije Istanbula i mnogih drugih turskih gradova, doživjeli su rast i uspjeh.

Ne postoji svemoguće rješenje za otvaranje radnih mjesta u tim zemljama, ali je ponovna industrijalizacija posljednjih godina u toku u nekim novim članicama EU i kandidatima – od Poljske, do Slovačke i Turske.

Mnogobrojni industrijski razvojni klasteri – od Temišvara u zapadnoj Rumuniji, do regije Istanbula i mnogih drugih turskih gradova, doživjeli su rast i uspjeh.

U svim tim slučajevima politička elita je, na nacionalnim i lokalnim nivoima za strateški prioritet, stavila integraciju lokalnog poslovnog sektora u globalne lance industrijske proizvodnje, zaključili su Kori Udovički i Gerald Knaus.

Izvor: Agencije