Veliki kolaps američkog visokog obrazovanja je počeo

Nema drugog načina da se to kaže – univerzitet, kako ga SAD poznaje od 1960-ih, na svom je kraju. Veliki broj zatvorenih fakulteta i konsolidacija koji su započeli prije 15 godina, bez sumnje će se povećati u narednih nekoliko godina.

Ukupni broj upisanih studenata bio je na vrhuncu 2010, ali je od tada u konstantnom padu, jer su troškovi studija, pandemija COVID-19 i drugi trendovi ograničili mogućnost studenata da pohađaju visokoškolske ustanove. No, s obzirom na nedavno gušenje protesta u kampusima, anti-DEI (raznolikost, jednakost, inkluzija) klimu i progon stranih studenata od američke vlade, američki univerziteti se zaista suočavaju s velikom olujom. Neznatni broj institucija koje se sada zatvaraju ili su na marginama gotovo sigurno će se znatno povećati između sada i kraja 2020-ih.

Državni univerzitet Sonoma (poznat i pod nazivom California State Sonoma) među posljednjim je univerzitetima koji se suočavaju s budžetskim rezovima. Iako je presuda Okružnog suda u Sonomi privremeno stavila planove univerziteta na čekanje, Sonoma State se i dalje suočava sa manjkom u budžetu od 24 miliona dolara. Čak i ako se naredba prolongira iza 1. maja, Sonoma State može i vjerovatno će pregovarati s osobljem, fakultetima i studentima da eliminiše najmanje 22 smjera, šest odsjeka i više od 100 fakultetskih pozicija. Konkretno, historija umjetnosti, ekonomija, geologija, filozofija, pozorište/ples te ženski i rodni studiji su na listi za rezanje Sonoma Statea. Većinom su to slobodne umjetnosti i društvene nauke.

Najveće smanjenje u protekloj deceniji desilo se na Univerzitetu u Zapadnoj Virginiji 2023. Tog augusta, nakon šestogodišnje kampanje da se poveća broj upisanih, Univerzitet Zapadna Virginia je objavio da je pretrpio budžetski deficit od 45 miliona dolara i da je broj upisanih pao sa približno 29.000 u 2017. na manje od 26.000 u 2023. Plan štednje je uključivao ukidanje 32 smjera – uključujući sve strane jezike i doktorski studij iz matematike – i 169 fakultetskih pozicija. No, nakon sedmica studentskih protesta, ta brojka je na kraju iznosila 28 smjerova (gotovo petina dodiplomskih studija) i 143 fakulteta (smanjenje od 13,5 posto) umjesto tog. Iznenadni pomak prema štednji doveo je do velikog broja ostavki. Osoblje je ili dalo ostavku ili otkupilo penziju da može napustiti Univerzitet Zapadnu Virginiju. Ponovo su dodiplomski studiji umjetničkih smjerova i mali postdiplomski programi bili glavne mete za rezanje.

Samo dio većeg i užasnog trenda

Priče poput ovog što se dešava na Sonoma Stateu i što se već dogodilo na Zapadnoj Virginiji dio su većeg i užasnog trenda. Kako se broj žena koje studiraju postepeno povećavao u proteklih 50 godina, drastično je opao broj muškaraca koji studiraju, bijelaca posebno. Od 1970-ih, broj muškaraca je opao sa 58 posto upisanih na dodiplomski studij na samo 40 posto početkom 2020-ih. Pad od 71 posto u broju studenata koji pohađaju fakultet od 2010. podudara se sa padom broja muškaraca na visokoškolskim ustanovama. Možda sekisizam prerušen kao nezainteresovanost za visoko obrazovanje u jeku žneske dominacije kada je riječ o broju studenata može barem djelomično objasniti ovaj drastični pad broja novoupisanih studenata.

Međutim, druge visokoškolske ustanove su u gorem položaju: Univerzitet Clarion u Pennsylvaniji, Univerzitet California u Pennsylvaniji, College of Saint Rose u New Yorku i Univerzitet nezavisnosti u Utahu, naprimjer. Oni su među 76 fakulteta i univerziteta koji su ili zatvorili svoja vrata ili su se spojili sa drugim visokoškolskim ustanovama u SAD-u, što je utjecalo na živote desetaka hiljada studenata i nekoliko stotina članova osoblja. Gotovo sve ove institucije navele su budžetski deficit i manji broj upisanih studenata kao razlog za zatvaranje ili spajanje.

U cijeloj državi, broj studenata koji su pohađali američke fakultete i univerzitete pao je s vrhunca od 18,1 miliona studenata u 2010. na 15,4 miliona u 2021, uključujući pad od 350.000 studenata nakon prve godine pandemije COVID-a 19. Od prošle jeseni upis se popeo na 15,9 miliona studenata, što je porast od 4,5 posto, ali jedva dovoljno da zaustavi plimu zatvaranja, štednje i konsolidacije.

Mnogi će već naredne godine zatvoriti vrata

Prema modelu finansijskog testa stresa za američke visokoškolske ustanove Banke federalnih rezervi Philadelphije, čak 80 fakulteta i univerziteta u SAD-u moglo bi trajno zatvoriti svoja vrata do kraja akademske godine 2025-26. Oni su svoje nalaze utemeljili na „predviđanjima najgorih scenarija koji će proisteći iz nadolazeće tzv. demografske litice (ili pada od 15 posto u broju upisanih)“. Demografi su također predvidjeli neizbježan pad broja upisanih studenata počevši od ove jeseni, što je posljedica ekonomske nevolje koja je pokrenula Veliku recesiju kasnih 2000-ih.

A tu je i Trump 2.0 i njegova administracija koja progoni strane studente. Nedavno gušenje akademske slobode pod bivšim predsjednikom Josephom Bidenom, u slučaju propalestinskih demonstranata na fakultetima, i većinom pod republikanskim guvernerima kao što je Greg Abbott u Teksasu i Ron DeSantis na Floridi zbog Kritičke rasne teorije i DEI-ja, eskaliralo je sada kada je na ponovo na vlasti predsjednik Donald Trump.

Trumpova administracija ukinula je vize za više od 1.700 stranih nastavnika i studenata, i otela i deportovala mnoge druge, uglavnom zbog propalestinskog aktivizma i drugih političkih stavova koji se smatraju protivnim interesima administracije, što prijeti jedinom području održivog rasta u visokom obrazovanju. Ni Alireza Doroudi, Rumeysa Ozturk, Mahmoud Khalil niti bilo ko od stotina drugih žrtava ove nepravde nisu počinili nikakav zločin prema američkim zakonima. Osim ako se odlazak na sahranu ili pisanje članka ili korištenje prava na protest zagarantovanog Prvim amandmanom smatra kriminalnim ponašanjem.

Administracija koja prijeti, hapsi i deportuje

U periodu 2023-24, više od 1,1 milion međunarodnih studenata pohađalo je američke fakultete i univerzitete na dodiplomskom, postdiplomskom i profesionalnom nivou. No, s Trumpovom administracijom koja prijeti, hapsi i deportuje desetke stranih studenata i stručnjaka, gotovo je sigurno da će se manji broj studenata s Bliskog istoka i iz Južne Azije upisati u sljedećoj godini. Također će vjerojatno doći do pada broja studenata iz Kine kao posljedica tekuće borbe između dvije države. Četvrtina svih stranih studenata u SAD-u dolazi iz Kine.

Nakon što su univerziteti decenijama zapošljavali armije profesora honorarno umjesto predavače i istraživače koji su tu za stalno i nakon što su dekani fakultete vodili kao kompanije za profit, implozija američkog visokog obrazovanja bila je gotovo neizbježna. Iako se Harvard nedavno usprotivio Trumpovoj administraciji koja vrši represiju nad fakultetima i univerzitetima, hijerarhija odozgo prema dolje i oslabljena radna snaga učinili su odgovor visokoškolskih ustanova na konzervativne i ultradesničarske pokrete u SAD-u krajnje nemoćnim. Dodajte tome konzervativne pretpostavke prema kojima je oblast slobodnih umjetnosti „nemoralna“, „indoktrinacija“ i „ljevičarska“ umjesto onog što zaista predstavlja: proširivanje znanja o ljudima i svijetu. Osim toga, decenijama se preveliki naglasak stavlja na STEM (nauka, tehnologija, inženjerstvo i matematika). Mogućnost da Trumpovi gurui iz Projekta 2025 privatiziraju program federalnih studentskih kredita bila bi kap koja će preliti čašu i dokrajčiti američko visoko obrazovanje u ovom trenutku.

Odjeci slobodnih umjetnosti nastavit će svoju konsolidaciju ili će administratori univerziteta nastaviti pronalaziti razloge da ih ukidaju u okviru mjera štednje. Sve veći broj starijih predavača će uzeti otpremninu, penzionisati se ranije ili će biti otpušteni. Mlađe osoblje i osoblje bez stalnog ugovora bit će jednostavno nezaposleno i, u mnogim slučajevima, neće ni moći naći posao u visokom obrazovanju u SAD-u. Oni studenti koji se nađu izvan 136 elitnih univerziteta ili 50 najboljih državnih fakulteta i univerziteta možda više neće moći priuštiti studij, a deseci hiljada njih neće moći završiti studij. Američko visoko obrazovanje nije samo na rubu ponora – već je u njega palo.

Stavovi izraženi u ovom članku su autorovi i ne odražavaju nužno urednički stav Al Jazeere.