Italijanski portal: Ruski borbeni avion Su-75, od obećavajućeg modela do iluzornog projekta

Italijanski portal InsideOver pisao je o sudbini ruskog borbenog aviona Su-75, prvi put predstavljenog prije otprilike četiri godine, ističući da se od modela koji obećava brzo pretvorio u iluzorni projekat koji postoji samo na papiru.

Autor izvještaja Paolo Mauri naveo je da se ovaj avion prvi put pojavio 20. jula 2021. godine, uz veliku medijsku pompu, tokom Međunarodnog sajma avijacije (MAKS) koji se održava svake dvije godine u Rusiji, kada je predstavljen kao novi nevidljivi avion pete generacije.

Mauri je naveo niz tehničkih karakteristika aviona Su-75, poznatog kao Checkmate, ističući da je njegov dizajn u velikoj meri inspiriran borbenim avionom Su-57, poznatog kao Felon. Vertikalna krila aviona Su-75 su u cjelosti pokretna i imaju oblik slova V, a prednji dio mu je vrlo sličan onom kod Felona. Međutim, budući da ima jedan motor, usisnik zraka je potpuno drugačiji, postavljen je pod oštrim uglom ispod pilotske kabine i ima pregradu na sredini.

Gdje je nestao Checkmate?

Autor izvještaja kaže da, od trenutka kada se pojavio na moskovskom aerodromu Žukovski jula 2021. godine tokom MAKS-a pa potom na Sajmu avijacije u Dubaiju u novembru iste godine, avion Checkmate je potpuno nestao i postao samo projekat na papiru.

Prema navodima autora, informacije o avionu Su-75 od tada se mogu čuti samo u izjavama visokih zvaničnika ruskih kompanija Rosoboronexport i United Aircraft Corporation (UAC), ali nisu u vezi s tehničkim napretkom samog aviona, već su ograničene na političke aspekte i ratnu propagandu.

Tokom 14. Međunarodnog sajma avijacije AeroIndia 2023. godine, održanog u Indiji od 13. do 17. februara, izvršni direktor Rosoboronexporta predstavio je indijskim zvaničnicima mogućnost saradnje na razvoju novog lakog taktičkog lovca Su-75 u sklopu projekta jačanja bilateralne saradnje između Indije i Rusije u oblasti naoružanja.

Najvažniji proizvod

Autor je citirao izvršnog direktora Rosoboronexporta Aleksandra Mihejeva, koji je u februaru na Međunarodnom sajmu odbrane 2024 u Rijadu rekao da će avion Su-75 sa svojom otvorenom arhitekturom biti najvažniji proizvod za ostvarenje projekata zajedničkog razvoja naprednih zračnih sistema u regiji Bliskog istoka.

Također, 21. februara na Međunarodnom sajmu odbrane IDEX 2025 u Abu Dabiju, Mihejev je ponovio da njegova kompanija promovira Su-75 na Bliskom istoku i da vodi konsultacije o dizajnu, tehničkim specifikacijama i mogućnostima zajedničkog razvoja sistema i komponenti.

Izazov sa sankcijama

U novembru 2024. godine Sergej Rybak, savjetnik generalnog direktora UAC-a (ruske državne kompanije koju čine najveći ruski proizvođači aviona) izjavio je da kompanija „nastavlja razvoj taktičkog borbenog aviona pete generacije uprkos sankcijama i sve komponente aviona su dostigle visok nivo razvoja“.

Objasnio je da koncept na kojem se zasniva projekat Su-75 nije ograničen na proizvodnju jednog aviona, već obuhvata razvoj integrisanog sistema aviona koji mogu međusobno sarađivati, pri čemu je Su-75 jedna od ključnih komponenti tog sistema.

Istakao je da kompanija „već ima kupce zainteresirane za nabavku aviona ove klase“, izražavajući nadu da će se situacija u vezi sa sankcijama poboljšati, prema onome što je prenio autor izvještaja.

Promjena prioriteta

Autor tvrdi da je ruski rat u Ukrajini preusmjerio prioritete u vojnoj proizvodnji Moskve jer je Kremlj odustao od ideje ulaganja u nove, skupe projekte u oblasti avijacije i fokusirao se uglavnom na proizvodnju artiljerije, dronova, raketa i sistema naoružanja hitno potrebnih na bojnom polju, pored projekata koji su već u fazi proizvodnje, poput aviona Su-35 i aviona Su-57.

Smatra da je avion MiG-35, unaprijeđena verzija aviona MiG-29, dobar primjer onoga što se desilo s borbenim avionom Su-75, koji je ostao daleko od bojnog polja i može se vidjeti samo na aeromitinzima.

Na kraju je rekao da će nedostatak prototipa ili pretproizvodnih modela negativno utjecati na potencijalne strane kupce, koji sigurno neće bili zainteresirani za ulaganje vremena i sredstava u avion koji postoji samo na papiru i u čijoj proizvodnji nemaju dovoljno prostora za učešće niti dovoljnu kontrolu, za razliku od nekih zapadnih borbenih aviona.