Ko je Mohammed Deif, vojni komandant Hamasa u Gazi?

Izrael je u četvrtak objavio kako je njegova vojska ubila Mohammeda Deifa, vojnog komandanta Hamasa u Gazi, u zračnom napadu 13. jula na al-Mawasi, zapadno od Khan Younisa na jugu Pojasa Gaze.

Na udaru napada su bili šatori raseljenih Palestinaca i postrojenje za destilaciju vode, a tom prilikom je ubijeno najmanje 90, a ranjeno 300 osoba. U to vrijeme, visoki zvaničnik Hamasa tvrdio je kako je Deif pobjegao i da je “dobro”. Al-Mawasi je proglašena humanitarnom zonom u Gazi.

“Komandant Mohammed Deif je dobro i direktno kontrolira” operacije vojnog krila Hamasa, rekao je zvaničnik novinskoj agenciji AFP.

No, Izrael sada tvrdi da ima dokaze o smrti Deifa koji je dugo bio na vrhu liste najtraženijih u Izraelu. Ko je on i zašto je tako značajna figura za Hamas, palestinski pokret i Izrael?

Ko je Mohammed Deif?

Deif je bio jedan od osnivača Hamasovog vojnog krila, Brigada Qassam, 1990-ih i vodio je snage više od 20 godina. Za njega se također kaže da je ključna osoba koja je planirala bombaške samoubilačke napade koji su doveli do smrti desetaka Izraelaca.

Izrael je imenovao njega i vođu Hamasa u Gazi Yahyu Sinwara kao glavne kreatore napada 7. oktobra u kojem je ubijeno najmanje 1.139 ljudi na jugu Izraela i koji je pokrenuo izraelski rat protiv Gaze.

Ujutro 7. oktobra je Hamas objavio rijetku glasovnu snimku Deifa kako najavljuje operaciju “Potop Al-Aksa”, signalizirajući da je napad osveta za izraelske napade na jerusalemsku džamiju Al-Aksa, treće najsvetije mjesto islama.

Deif (58) je rijetko govorio ili se pojavljivao u javnosti, pa kada je Hamasov TV kanal najavio da će on govoriti 7. oktobra, Palestinci u Gazi su znali da se nešto značajno sprema. Govoreći smirenim glasom na snimci, Deif je rekao da je Hamas opetovano upozoravao Izrael da prestane sa svojim zločinima protiv Palestinaca, da oslobodi zatvorenike i zaustavi otimanje palestinske zemlje.

“Danas će bijes Al-Akse, bijes našeg naroda i nacije eksplodirati. Naši mudžahedini [borci], danas je vaš dan da ovom zločincu date do znanja da je njegovo vrijeme završilo”, rekao je Deif.

‘Narodni heroj’ iz Khan Younisa

Rođen 1965. u izbjegličkom kampu Khan Younis, koji je osnovan nakon Arapsko-izraelskog rata 1948. godine, Mohammad Masri postao je poznat kao Mohammed Deif nakon što se pridružio Hamasu tokom prve Intifade, palestinskog ustanka, 1987. godine.

Ima diplomu sa Islamskom univerziteta u Gazi gdje je studirao fiziku, hemiju i biologiju.

Godine 1989, na vrhuncu prve palestinske intifade, Deifa je uhapsio Izrael i pušten je nakon 16 mjeseci pritvora. Postao je šef Brigada Qassam 2002. nakon što je Izrael ubio njegovog prethodnika i vođu osnivača Salaha Shehadeha. Nakon što je naslijedio Shehadeha, preživio je više atentata.

Deif na arapskom znači “posjetitelj” ili “gost”, a neki kažu da je to ime uzeo zato što je vojni komandant Hamasa uvijek bio u pokretu.

Ubijeni žena i sedmomjesečni sin

Prema medijskim navodima, Deif je izgubio oko i zadobio teže povrede noge u jednom od izraelskih atentata. Njegovo preživljavanje dok je vodio oružano krilo Hamasa pretvorilo ga je u “narodnog heroja” među Palestincima.

Napredujući u rangovima Hamasa tokom 30 godina, vjeruje se da je Deif razvio mrežu tunela te grupe i njenu stručnost u izradi bombi.

U augustu su 2014. Deifova supruga i sedmomjesečni sin ubijeni u izraelskom zračnom napadu čija je meta bila kuća u Gazi u kojoj je bila porodica.

U maju je tužitelj Međunarodnog krivičnog suda rekao da je zatražio naloge za hapšenje Deifa, Sinwara i još jedne osobe iz Hamasa zbog napada 7. oktobra. Također su izdani nalozi za izraelskog premijera Benjamina Netanyahua i njegovog ministra odbrane Yoava Gallanta zbog odgovora Izraela koji je do sada ubio najmanje 39.480 ljudi u onome što grupe za ljudska prava opisuju kao kontinuirani genocid.