Palestinski Bureij: Od poljoprivrednog sela do vojne baze

Raseljeno palestinsko selo koje se nalazilo jugozapadno od grada Jerusalema zauzeto je u prvoj fazi operacije „Hahar“, koju su pokrenule cionističke vojne organizacije kako bi raselile palestinska sela u ratu 1948. godine.

Selo Bureij palo je u ruke Izraelaca između 19. i 24. oktobra 1948. godine.

Položaj

Selo se nalazilo 28 kilometara jugozapadno od Jerusalema na prosječnoj nadmorskoj visini oko 250 metara.

Nalazilo se na jednoj visoravni između dvije doline sa sjevera i juga, a sporedni put koji se nalazio na zapadnoj strani sela povezivao ga je s glavnim putem koji ide do Jibreena i glavnim putem Jerusalem-Jaffa. Tu su bili i neasfaltirani putevi koji su ga povezivali sa susjednim selima.

Selo je na istoku graničilo s manastirom Beit Jamal i selom Dayr Aban, na zapadu sa Khirbet Ammmuriyom, na sjeveru sa Dayr Rafatom, a na jugu sa Zeharyom.

Stanovništvo

Prema popisu iz 1922. godine, u selu su bila 382 stanovnika, a 1931. taj broj je porastao na 621 sa  132 kuće.

Prema popisu iz 1945. godine, broj stanovnika je iznosio 721, među kojima je bilo deset kršćana koji su bili iz porodice Manoli.

Historija sela

Riječ bureij je umanjenica od riječi burj (toranj), koja predstavlja mjesto na visini.

Seoske kuće bile su raspoređene po cijelom selu bez ikakvog posebnog planiranja. Međutim, novije građevine su podignute paralelno sa putevima koji vode do sela u nekoliko pravaca, što je njegovom planu dalo oblik zvijezde. Kuće su građene od cementa i kamena.

Ekonomija

Većina stanovnika sela bavila se poljoprivredom i stočarstvom, a površina obrađenog zemljišta sa raznim vrstama žitarica dostigla je 9.426 dunuma. Tu je bilo i 88 dunuma maslina, 31 dunum agruma i 77 dunuma voćnjaka, a ostalo zemljište od gotovo 9.532 dunuma bilo je namijenjeno za ispašu stoke – ovaca, krava i deva.

Drveće poput hrasta, styraxa, rogača i gondole bilo je raštrkano po pašnjacima i koristilo se za ogrjev ili za pravljenje drvenog uglja ili gline, koja se koristila za gradnju seoskih kuća.

Znamenitosti sela

Na seoskom zemljištu se nalaze arheološke ruševine, poput: Khirbet Amer, Bir al-Laymoun i Khirbet al-Ayn al-Bayda, u kojima se mogu vidjeti natpisi, stubovi, pećine i površine prekrivena mozaicima.

Te starine pripadale su vizantijskoj, grčkoj i kanaanskoj civilizaciji i ne sadrže nikakve hebrejske tragove. Od svetišta u selu su hram Abu Wahish i hram šeika Ubaida. Bir Zablah i Al-Ain al-Bayda bili su izvori vode u selu.

U selu je radila i osnovna škola od prvog do četvrtog razreda, kao i stara džamija koja se zove Al-Omari, za koju se kaže da je izgrađena u vrijeme halife Omara ibn al-Khataba, sadrži kamene stubove i lukove te može primiti veliki broj vjernika. Mujezin džamije bio je šejh Jabr.

Selo je imalo četiri muhtara: Hajj Youssef Nasrallah, Abdullah al-Sharsh, Muhammad al-Khadja i Ahmed Hussein.

U selu je bila ambulanta, čija izgradnja nije završena, pa su njegovi stanovnici odlazili na liječenje u Bayt Jamal i Rafat.

Izraelska naselja na seoskom zemljištu

Bureij je okupiran u prvoj fazi operacije Hahar, a pao je između 19. i 24. oktobra 1948. godine.

Rezultat okupacije bilo je raseljavanje seljana u druga mjesta u Palestini i izvan nje, uništavanje sela i etničko čišćenje njegovih stanovnika.

Izrael je 1955. godine izgradio naselje Sedot Mikha južno od sela i zamijenila njegove autohtone stanovnike marokanskim Jevrejima.

Danas je selo postalo dio velike vojne baze. Ograđena je velika površina na kojoj je izgrađen toranj, a ulaz je zabranjen.