Budućnost Evrope zavisi od njenog odnosa prema Palestini

U francuskom magazinu L´Obs navodi se da će oklijevanje Evrope kada je riječ o ratu u Gazi dovesti do gubitka njenog utjecaja i kredibiliteta kod mnogih zemalja „globalnog juga“, stoga ona mora prevazići svoje podjele i braniti međunarodno pravo jer njena budućnost zavisi od odnosa prema Palestini.

Ovako glasi uvod zajedničkog članka dvojice autora – zastupnika u Evropskom parlamentu Mounira Satourija i pisca Noela Benchettrita – u kom su pošli od ideje da budućnost Evrope zavisi od onoga što će učiniti u Palestini te da, ako Evropska unija ne bude u stanju da prevlada paralizu i podjele unutar nje i ako ne bude u stanju nametnuti izraelskoj vladi prekid vatre u Gazi i okončanje nasilja i naseljavanja na Zapadnoj obali dvodržavnim rješenjem, zauvijek će izgubiti svoj kredibilitet.

Iako nakon napada 7. oktobra priznaje pravo Izraela da se brani pod uslovom poštivanja međunarodnog i humanitarnog prava, dešava se to da je – prema autorima – nametnuo potpunu opsadu Pojasa Gaze bez dozvole ulaska dovoljnih količina hrane i osnovnih potrepština, što je dovelo do stanja sveopće gladi, te je bombardirao bez vođenja računa o civilima, što je dovelo do smrti više od 35 hiljada ljudi, većinom žena i djece.

Više od 1,7 miliona stanovnika Gaze je prisilno raseljeno, prepušteno životu u nesigurnim uvjetima, a istovremeno je uništeno više od polovine građevina u Pojasu, većina osnovne civilne infrastrukture, vodovodne, sanitarne i energetske mreže.

Sve je to praćeno deklariranim stavovima Izraela o protjerivanju Palestinaca iz Gaze, ponovnoj okupaciji Pojasa i željom da se on učini nenastanjivim do te mjere da Međunarodni sud pravde u Hagu smatra da je moguće da u Gazi postoji opasnost od genocida.

Istovremeno se povećala nasilna ekspanzija ilegalnih naselja na Zapadnoj obali.

Slaba evropska pozicija

Kako je Evropska unija odgovorila na ovu humanitarnu katastrofu, pitaju autori. Podsjećanja radi, zemlje EU-a su, uprkos jedinstvu kada je riječ o ruskom agresivnom ratu protiv Ukrajine, paralizirane od 7. oktobra prošle godine zbog dubokih podjela u vezi sa ovim sukobom.

U danima nakon napada 7. oktobra, predsjednik Evropskog parlamenta i predsjednik Evropske komisije, bez ikakvog delegiranja od strane evropskih institucija, otišli su u Izrael kako bi ponudili „bezuvjetnu“ podršku vladi premijera Benjamina Netanyahua, a Mađar Oliver Varhelyi je u Evropskoj komisiji jednostrano i potpuno nezakonito objavio obustavu pomoći EU-a palestinskim vlastima, bez i najmanjeg ukora ili javne kazne.

Članak je ukazao na stav Njemačke, koja je bezuvjetno podržala ekstremno desničarsku vladu Netanyahua i spriječila EU da radi na okončanju ljudske tragedije u Gazi, kao da nacistički holokaust još uvijek teško opterećuje kolektivnu njemačku savjest. Istakao je da je prikrivanje ratnih zločina od strane njemačke vlade, za koje je očito da su ih počinile izraelske snage u Gazi, nanijelo veliku štetu Evropskoj uniji.

Francuska vlada – prema autorima – nije dorasla izazovima i odgovornostima s kojima se treba nositi, a iz unutarpolitičkih razloga povezanih sa sve većom mržnjom prema strancima u francuskom javnom mnijenju, predsjednik Emmanuel Macron je radije podržao Netanyahuovu vladu, prekidajući francusku diplomatsku tradiciju koja je bila uravnotežena i poštovana, time slabeći poziciju svoje zemlje.

Iako je Evropska unija konačno pristala na zahtjev za prekidom vatre krajem marta, čini se da je njena pozicija slaba zbog nedostatka podrške mnogih predsjednika i vlada. Zaista, Evropa je zaostala za Sjedinjenim Američkim Državama u uvođenju sankcija nasilnim doseljenicima na Zapadnoj obali i vojnim jedinicama koje ih podržavaju.

Moćne poluge

Ako se do sada Evropa činila nemoćnom i nesposobnom da utječe na ovaj sukob – kažu autori – to nije zato što nema sredstava. Dokaz za to je da je ona najveći međunarodni finansijer Palestine ikada, a također je i glavni partner Izraela u trgovini, investicijama i kretanju ljudi. Pored toga, ubraja se u važne dobavljače oružja Izraelu preko Njemačke. Stoga, ako Evropa još nije uspjela doprinijeti miru i unapređenju rješenje o dvije države, to je zato što nije željela da iskoristi moćna sredstva kojima raspolaže.

Kao rezultat ovog kukavičluka – kako ga autori opisuju – hiljade života u Palestini je ugroženo, a ako Netanyahuova vlada nastavi činiti masakre i kršiti zakone, može biti ugrožen mir u cijeloj regiji, sa mogućim strašnim posljedicama po Evropu u smislu podjela unutar svojih društava i priliva većeg broja izbjeglica.

Čak neovisno o ovoj situaciji u regiji, u pitanju je pozicija Evrope u svijetu, ne samo u islamskom svijetu, nego i u subsaharskoj Africi i Latinskoj Americi.

U ovom kontekstu, bezuvjetna podrška koja je pružena Netanyahuovoj vladi okrenula je narode juga protiv Evrope, a tome smo svjedočili posljednjih mjeseci posebno u regiji Sahel, s potencijalno katastrofalnim dugoročnim posljedicama po Evropu, prema autorima.

Iz ovog razloga, autori smatraju da je budućnost Evrope na kocki u Gaze. Pitaju se: Da li Evropa želi da postane izolovana tvrđava koja se bori protiv svih svojih susjeda na istoku i jugu koji su u savezu s Rusijom ili želi da postane kontinent otvoren prema svijetu, posebno prema svojim susjedima s druge strane Mediterana i u subsaharskoj Africi?