‘Radije smrt nego regrutacija’: Izraelska policija guši demonstracije Hareda

Stotine ultraortodoksnih Jevreja (Hareda) demonstrirali su u okupiranom Jerusalemu, odbacujući vojnu službu i skandirajući slogane uključujući i onaj: “Umiremo, ali ne idemo u vojsku.” Stotine njih blokirali su puteve na raskrsnici ulica Sari Izrael i Jafa u Jerusalemu u ponedeljak uvečer, u znak protesta protiv mogućnosti da se progura zakon o vojnoj službi.

Regrutovanje Hareda, koji izbjegavaju vojnu službu pod izgovorom zauzetosti izučavanjem Tore, oduvijek je bilo problematično pitanje u izraelskom društvu.

Kontroverze su se nedavno vratile u prvi plan nakon što je desničarska vlada predvođena Benjaminom Netanyahuom pokušala da odobri nacrt zakona kojim se Haredi isključuju iz vojne službe, ali i produžuje period obaveznog služenja sa 32 na 36 mjeseci, što bi se primjenjivalo i na sadašnje regrute.

Predviđeno je i da se rezervni vojnici otpuštaju iz službe sa 46 godina umjesto 40 godina, što je trenutno slučaj, te da rezervni vojnici služe 42 dana godišnje umjesto jedne do dvije sedmice.

Netanyahuova vlada uključuje dvije stranke Hareda: Shas i Ujedinjeni Tora Judaizam.

Demonstranti- Haredi su danas pokušali da zatvore glavni most u Jerusalemu, ali izraelska policija im se suprotstavila, koristeći kamione sa otpadnom vodom da ih rastjera, uhapsivši jednog od njih.

Demonstranti su također podizali transparente na kojima je pisalo: “Vodite nas u zatvor, ali ne i u vojsku”, “Imamo Toru, bez Tore nema prava” i “Umrijet ćemo, ali se nećemo regrutovati”.

Policija je saopćila da nakon što “izgrednici nisu postupili po uputstvima policijskih službenika na licu mjesta, nego su se pobunili i blokirali centralnu ulicu na ulazu u grad, policijske snage su ih uklonile sa tog mjesta i suprostavile im se silom.”

Odbijanje služenja vojnog roka

Policija je dodala da se još jednom suočila sa “ružnim gestom i činom za osudu”, jer su neki izgrednici uzvikivali parole uključujući i one: “Nacisti, umrite u Gazi, o teroristi”.

Kao odgovor na ove demonstracije, pokret Majke na frontu je poručio: “Ko ne želi da služi vojsku, neka napusti Izrael.”

Rabin sefardske sekte, Yitzhak Yosef, rekao je prošle sedmice: “Ako nas natjeraju da se pridružimo vojsci, svi ćemo (Haredi) otputovati iz zemlje.”

Prema Izraelskom institutu za demokratiju, populacija Hareda u Izraelu broji oko 1.335.000 ljudi, ili 13,6 posto ukupne populacije.

Procenat mladih do 19 godina (dob za regrutaciju) među Haredima je 58 posto, u poređenju sa 31 posto među ostalom jevrejskom populacijom.

Ministar odbrane Yoav Gallant izjavio je početkom ovog mjeseca da neće dozvoliti uvođenje “zakona o vojnoj obavezi” koji bi Harede obavezao služenjem vojnog roka, a da za to ne dobije saglasnost svih stranaka u vladinoj koaliciji.

Iščekivanje

Od 2017. godine, vlade su se smjenjivale, ali nisu uspjele postići konsenzus oko zakona koji obavezuje Harede regrutacijom, a nakon što je Vrhovni sud poništio zakon koji je donesen 2015. godine kojim se oni izuzimaju od služenja vojnog roka i to pravdao da se izuzećem krši “princip jednakosti.”

Knesset, od tada, nastavlja produžavati izuzeće Hareda od služenja vojnog roka.

U izraelskom društvu preovladava stanje iščekivanja, posebno u svjetlu agresije na Pojas Gaze, jer odredba o izuzeću Hareda od vojne službe zbog izučavanja Tore u jevrejskim vjerskim školama ističe krajem ovog mjeseca.

Vrhovni sud dao je Netanyahuovoj vladi rok do 31. marta da se usaglasi oko regrutovanja Hareda i njihovog obavezivanja vojnom službom, jer broj onih koji bi među njima trenutno mogli biti regrutovani dostiže 157.000 ljudi, ali ih izraelska vojska ne regrutuje, te se – po zakonu – oni smatraju dezerterima zbog izbjegavanja služenja vojnog roka.

Ova kontroverza dolazi u trenutku kada izraelska okupaciona vojska od 7. oktobra 2023. godine vodi razornu agresiju na Gazu, u kojoj je pretrpjela velike gubitke u ljudstvu i tehnici od palestinskog otpora, koji im se suprotstavlja već šesti mjesec, što je dovelo u ćorsokak i vojsku i vladu Netanjahua.