Biden naredio ograničavanje ulaganja SAD-a u kinesku tehnologiju

Predsjednik SAD-a Joseph Biden potpisao je izvršnu uredbu kojom će se blokirati i regulisati visokotehnološke investicije SAD koje idu ka Kini za napredne kompjuterske čipove, mikro-elektroniku, kvantne informacione tehnologije i vještačku inteligenciju, piše AP, prenosi Beta.

AP ocjenjuje da je to znak sve veće napetosti između dvije najveće svjetske sile.

Visoki zvaničnici administracije rekli su da je to radi nacionalne bezbjednosti, a ne iz ekonomskih interesa i da su kategorije koje uredba pokriva uske.

Uredba ima za cilj da otupi sposobnost Kine da iskoristi američka ulaganja u svoje tehnološke kompanije za nadogradnju svoje vojske, a da se očuva širi nivo trgovine koja je od vitalnog značaja za ekonomije obe zemlje.

Čini se da su Sjedinjene Američke Države i Kina sve više zaključane u geopolitičkom nadmetanju. Zvaničnici Bidenove administracije insistirali su da SAD nema interesa da se “odvoji” od Kine, ali da ograničavanjem izvoza naprednih kompjuterskih čipova, nastoji da ograniči ulaganja u Kinu i zadrži proširene carinske tarife koje je postavio predsjednik Donald Trump.

Biden je nagovijestio da je kineska ekonomija u teškoćama i da su njene globalne ambicije ublažene jer je SAD obnovio svoje saveze sa Japanom, Južnom Korejom, Australijom i Evropskom unijom. Administracija se konsultovala sa saveznicima i industrijom u oblikovanju Bidenove uredbe.

Zvaničnici kažu da je Kina iskoristila američka ulaganja da podrži razvoj oružja i modernizuje svoju vojsku. Nova ograničenja bi dopunila kontrolu izvoza naprednih kompjuterskih čipova koji su najavljeni prošle godine.

Američke kompanije ‘preispituju rizike ulaganja u Kinu’

U julu je Senat Kongresa SAD dodao Zakonu o ovlaštenju za nacionalnu odbranu zahtjeve za praćenje i ograničavanje investicija u zemljama koje izazivaju zabrinutost, uključujući Kinu.

Uz niz problema zbog međunarodno političkih razika, SAD zamjera što je Kina podržala Rusiju poslije njene invazije na Ukrajinu 2022. godine, iako je Biden primjetio da se to prijateljstvo nije proširilo na isporuku oružja.

Američki zvaničnici dugo su signalizirali predstojeću izvršnu naredbu o ulaganju u Kinu, ali je nejasno da li će finansijska tržišta to smatrati zasebnim korakom ili kontinuiranom eskalacijom tenzija i to u vrijeme pogoršavanja odnosa.

Elaine Dezensk, viša direktorica u Fondaciji za odbranu demokratije je rekla  da “američke i multinacionalne kompanije već preispituju rizike ulaganja u Kinu”.

“Takozvani zakoni o ‘nacionalnoj bezbjednosti’ i ‘protiv špijunaže’ u Kini koji ograničavaju rutinsku i neophodnu korporativnu dužnu pažnju i poštovanje, već su imali zastrašujuć efekat na direktne strane investicije strane američkih i drugih kompanija. To hlađenje sada može da se pretvori u duboko zamrzavanje” odnosa, ukazala je ona.

Posrnuo snažan ekonomski rast Kine

Snažan ekonomski rast Kine posrnuo je po završetku pandemije korona virusa.

U srijedu je njen Nacionalni zavod za statistiku prijavio deflaciju – pad potrošačkih cijena od 0,3 posto u julu u odnosu na prije godinu dana. Taj nivo deflacije ukazuje na nedostatak potražnje potrošača u Kini koji bi mogao da ometa rast.

Direktne strane investicije u Kinu opale su za 89 posto u odnosu na prethodnu godinu i u drugom kvartalu ove godine bile 4,9 milijardi dolara po podacima Državne uprave za devize.

Vjeruje se da većinu stranih investicija donose kineske kompanije i da se maskiraju stranim novcem da bi se dobile poreske olakšice i druge beneficije, kažu kineski istraživači.

Strane poslovne grupe kažu da globalne kompanije prebacuju investicione planove u druge zemlje.

Strane kompanije izgubile su povjerenje u Kinu poslije strožih bezbjednosnih kontrola i neprovođenja obećanih reformi. Pozivi predsjednika Xija i drugih za jačanje domaćeg “ekonomskog samopouzdanja” su strane investitore doveli u nedoumicu o njihovoj budućnosti u kineskoj ekonomiji kojom dominira država.