Ko su palestinski zatvorenici koji su pobjegli iz izraelskog zatvora Gilboa?

BETLEHEM – Palestinci i mnogi aktivisti u svijetu reagirali su na vijest da je šest palestinskih zatvorenika pobjeglo iz izraelskog zatvora Gilboa, nedaleko od grada Beisan, na sjeveru Izraela. Al Jazeera je kontaktirala rodbinu i osobe koje poznaju odbjegle zatvorenike kako bi saznala više o njima, te je došla u posjed njihovih ličnih podataka od Palestinskog kluba zatvorenika.

Mahmud al-Aridah

Među ovih šest zatvorenika posebno se ističe 46-godišnji Mahmud Abdullah al-Aridah. Rođen je 1. januara 1975. godine, u gradu Arraba u Jeninu, na sjeveru okupirane Zapadne obale. Uhapšen je 21. septembra 1996. te osuđen na 99 godina zatvora. Izraelski okupatori su ga optužili za formiranje vojnih ćelija, prikrivanje mučenika Saleha Tahaineha, koji je uspio pobjeći iz zatvora Negev, a kojeg je okupaciona vojska ubila 1990-tih.

Tariq Izz al-Din, oslobođeni zatvorenik deportiran u Pojas Gaze i jedna od osoba koje su poznavale Mahmuda, rekao je za Al Jazeeru da je Mahmud al-Aridah pripadnik vrhovnog rukovodećeg tijela za zatvorenike Islamskog džihada u zatvorima, te da je prvi put uhapšen 1992. godine pod optužbom za izvođenje vojnih operacija protiv izraelske okupacione vojske. Tada je osuđen na četiri godine zatvora, a odslužio je tri i po godine kazne. Pušten je na slobodu nakon sporazuma iz Osla 1994. godine.

Prema Izzu al-Dinu, Mahmud al-Aridah spada u zatvorenike iz intelektualnog miljea. Autor je djela iz književnosti, kulture i sigurnosti, a također je i hafiz Časnog Kur'ana. Okupatori su ga svrstali među opasne zatvorenike u svojim zatvorima nakon pokušaja bijega i njegove sposobnost da formira vojne ćelije dok se nalazio unutar zatvora.

Izz al-Din dodaje da Mahmud dolazi iz porodice boraca protiv okupacije. Mahmudov brat Ahmed je zatvoren na 21 godinu, dok mu je brat Raddad zatvoren na 19 godina. Njegov brat Shaddad je proveo nekoliko godina u zatvoru, a sestra Huda je nekadašnja zatvorenica koja danas živi u Gazi.

Eyhem Fuad Kemamji

Drugi zatvorenik je 35-godišnji Eyhem Fuad Nayef Kemamji. Rođen je 6. juna 1986. godine u Kfar Danu, zapadno od Jenina, na sjeveru okupirane Zapadne obale. U zatvoru se nalazio od 7. aprila 2006. godine.

Njegov brat Imad je izjavio za Al Jazeeru da je Eyham bio pripadnik palestinske vojne obavještajne službe. Priveden je u zatvor palestinskih vlasti 2004. godine, nakon što je optužen za operaciju protiv okupacije, no izraelska okupaciona vojska je upala u palestinski zatvor i uhapsila njega i dvojicu drugih zatvorenika koje su optužili za ubistvo izraelskog vojnika.

Imad Kemamji kaže da je njegov brat Eyhem pokušao pobjeći iz zatvora 2014. godine, ali je okupaciona zatvorska uprava otkrila stvar i prebacila ga u ćelije na višim spratovima, umjesto u prizmenim. Kaže da je njegov brat jedan od pripadnika pokreta Islamski džihad u Palestini, a nakon hapšenja je osuđen na dvije doživotne kazne. Eyhem je završio magistarski studij u zatvoru, a njegov brat Ahed je i dalje zatvoren u okupatorskim zatvorima.

Mohammed Qasim al-Aridah

Treći zatvorenik je 39-godišnji Mohammad Qasim Ahmad al-Aridah, rođen 9. marta 1982. godine, u gradu Arrabeh u Jeninu. U zatvoru je od 14. maja 2002. godine, a osuđen je na tri doživotne i 20 godina zatvorske kazne.

Basem al-Aridah, Mohamedov brat, izjavio je za Al Jazeeru da su okupatori uhapsili Mohammeda 2001. godine, te da je nakon 18 dana uspio pobjeći iz zatvora Ofer u blizini Ramallaha. Nakon potjere koja je trajala mjesecima, ponovo je uhapšen u Ramallahu, u centralnom dijelu Zapadne obale, 14. maja 2002. Optužen je da je odgovoran za ubistvo tri doseljenika i ranjavanje 60 drugih u takozvanoj operaciji ”Kamp 80” u Haifi.

Prema riječima njegovog brata Basema, Mohammad se smatra jednim od osnivača Saraya al-Quds, oružanog krila pokreta Islamski džihad u Palestini. Magistrirao je historiju prije dva mjeseca, dok je bio u zatvoru. Prebacivan je iz jednog zatvora u drugi, a prije otprilike četiri mjeseca je smješten u zatvor Gilboa iz kojeg je uspio pobjeći.

Zakaria al-Zubeidi

Četvrti zatvorenik je 46-godišnji Zakaria Mohammad Abdel-Rahman al-Zubaidi, rođen 19. januara 1975. godine u izbjegličkom kampu Jenin, na sjeveru okupirane Zapadne obale. U zatvoru se nalazi od 2019. godine i još mu nije izrečena presuda.

Razgovarali smo s njegovim bratom Yahyom, koji je rekao da je Zakaria prvi put uhapšen sa 16 godina tokom Prve palestinske intifade. Proveo je četiri godine u zatvorima okupacije, a zatim je pušten na slobodu nakon sporazuma iz Osla 1994. godine.

Okupatori su srušili Zakarijinu kuću nakon prvog hapšenja, a on je ranjen u stopala i još uvijek pati od posljedica ranjavanja, prema riječima njegovog brata Yahye. Zakaria je nekoliko puta bio meta neuspjelih atentata tokom Druge intifade, zato što je bio komandant Brigade mučenika Al-Aqse pri pokretu Fatah u Jeninu.

Okupatori su izdali pomilovanje za Zakariju 2007. godine, ali su ga 2012. godine ponovo počeli progoniti. Bio je prisiljen ostati u zatvoru Palestinskih preventivnih sigurnosnih snaga četiri godine, prije nego što mu je 2017. godine stiglo još jedno pomilovanje. Okupatori su ga ponovo uhapsili 2019. godine zajedno sa advokatom Tareqom Barghoutom, koji je osuđen na 15 godina zatvora pod optužbom da je pucao na vojnike izraelske vojske skupa sa Zakarijom al-Zubaidijem.

Yaqub Mahmoud Qaderi

Peti zatvorenik je 49-godišnji Yaqub Mahmoud Ahmad Qaderi, rođen 22. decembra 1972. godine. Uhapšen je 8. oktobra 2003. Porijeklom je iz sela Bir al-Basha u provinciji Jenin, na sjeveru Zapadne obale.

Eyub Qaderi, brat zatvorenika Yaquba, rekao je za Al Jazeeru da je njegov brat više puta hapšen i privođen u zatvore okupacije. U zatvoru je služio različite kazne, od godinu i po dana ili nekoliko mjeseci. Međutim, 2003. godine je uhapšen pod optužbom da je pravio eksplozivne naprave koje su bombaši samoubice koristile za izvođenje operacija protiv vojnika i doseljenika. Qaderi je kazao da njegov brat Yaqub pati od bolova u leđima zbog diskus hernije, te da ima probleme s krvnim pritiskom. Više puta je prebacivan u zatvorske ambulante na liječenje. Osuđen je na dvije doživotne kazne i 35 godina.

Munadel Yaqub Infi'at

Šesti zatvorenik je 26-godišnji aktivista Yaqub Abdul-Jabbar Infi'at, koji je u zatvoru od početka 2019. godine. Potiče iz grada Ya'bad u provinciji Jenin, sjever okupirane Zapadne obale, a rođen je 1995. godine.

Nidal Infi'at kaže za Al Jazeeru da je njegov brat Munadel hapšen više puta, te kako je ukupno proveo gotovo šest godina u okupatorskim zatvorima, uključujući i administrativni pritvor bez optužbe. Posljednji put je uhapšen početkom 2019. godine, a zatim je prebačen u administrativni pritvor na šest mjeseci. Nakon toga je predat sudu u pokušaju okupatorske strane da podigne optužnicu protiv njega. Međutim, on je i dalje zatvorenik koji je u pritvoru bez optužbe ili jasne presude.