Francuska prikrivala utjecaj atomskih eksperimenata na Pacifiku

Francuska je konstantno umanjivala poguban utjecaj svojih nuklearnih testova u Francuskoj Polineziji 60-ih i 70-ih godina prošlog stoljeća, pokazuje najnovije istraživanje na osnovu kojeg bi više od 100.000 ljudi moglo da zatraži odštetu.

Od 1966. do 1996. godine Francuska je na atolima Mururoa i Fangataufa u Francuskoj Polineziji izvela 193 nuklearna testa, uključujući 41 test u atmosferi 1974. godine, zbog čega su lokalni žitelji i francuski vojnici bili izloženi visokom nivou radijacije, prenosi Tanjug.

Analizirajući podatke iz dokumenata francuskog ministarstva odbrane na 2.000 strana sa kojeg je nedavno skinuta oznaka povjerljivosti, kao i mape, fotografije i druge zapise, ali i svjedočenja ljudi, istraživači su rekonstruirali tri ključna nuklearna testa i razmjere njihove radijacije.

Utvrđeno je da su testovi izvedeni 1966. 1971. i 1974. godine bili mnogo veći nego što je zvanično priznato, piše Guardian.

“Država se mnogo trudila da ukloni toksično naslijeđe ovih testova”, rekao je Geoffrey Livolsi, urednik istraživačkog medija Disclose koji je između ostalih učestvovao u istraživanju.

Obim štete

“Ovo je prvi pravi naučni pokušaj da se izmjeri obim štete i prizna na hiljade žrtava francuskog nuklearnog eksperimenta na Pacifiku”, rekao je on.

Francuski institut za zdravlje i medicinsko istraživanje nedavno je objavilo izvještaj o zdravstvenim posljedicama testova tvrdeći da ne može sa sigurnošću da zaključi da postoji veza između njih i brojnih slučajeva kancera na otocima.

Prema izvještaju, posljednji francuski test u atmosferi Kentaur, Pariz potcijenio je kontaminaciju na Tahitiju za čak 40 posto, što je negativno uticalo na zdravlje desetina hiljada ljudi.

Povjerljivi izvještaj iz polinežanskog ministarstva zdravlja govori da je gotovo 1.000 žrtava nuklearnih testova primilo dozu radijacije pet puta veću od kvalificiranog nivoa za odštetu.

Istraživači računaju da je cijela populacija Tahitija i drugih otoka, ukupno gotovo 110.000 ljudi, samo zbog jednog testa bila izložena prekomjernoj dozi radijacije.

Posljedice radijacije

Rak štitne žlijezde, grla i pluća, kao i leukemija i limfom povezani sa trovanjem stroncijumom i cezijumom, preovladavaju među oboljenjima žitelja otoka, kažu istraživači na osnovu razgovora sa mještanima.

Istraživači pominju prvi put i da je 2.000 od 6.000 francuskih vojnika koji su učestvovali u testovima između 1966. i 1974. dobilo neki oblik kancera.

Francuska sve do 2010. godine nije formirala komisiju za odštetu civilnim i vojnim žrtvama, a zainteresirani moraju da dokažu da su živjeli u to vreme u Francuskoj Polineziji i da su oboljeli od jedne od 23 vrsta raka koje se priznaju kao rezultat radijacije da bi se dobila nadoknada.

Dosad je, međutim, odštetu dobilo samo 454 osoba, dok je više od 80 zahtjeva odbijeno.

Mnoge porodice čiji članovi imaju različite vrste raka, odustale su od podnošenja zahtjeva za odštetu, kažu istraživači.

Zainteresirani nemaju dovoljno medicinskih informacija da popune zahtjev, ni sredstva da utvrde tačan nivo radijacije kojem su bili izloženi.