Može li Le Pen ući u Elizejsku palatu

Budući da se smanjuju razlike u rezultatima anketa, ali i zbog pada popularnosti jednog od glavnih predsjedničkih kandidata zbog afere o nezakonitom trošenju sredstava, liderka francuske krajnje desnice Marine Le Pen mogla bi postati francuska predsjednica u maju, smatra jedan broj političara i stručnjaka.     

U sjedištu stranke Nacionalni front (FN) u Nanterreu na periferiji Pariza, zvaničnici su uvjereni da će isti faktori koji su doveli do odluke o izlasku iz Evropske unije u Velikoj Britaniji i pobjede Donalda Trumpa u SAD-u dovesti Le Pen na vlast. Čak su i neki od njenih rivala priznali kako postoji mogućnost da pobijedi predstavnica ekstremne desnice. 

Jean-Pierre Raffarin, bivši konzervativni premijer, nedavno je izjavio: „Mislim da bi Marine Le Pen mogla biti izabrana“, dok je još jedan bivši premijer,  socijalista Manuel Valls upozorio na „opasnost“ pretpostavke da je njena pobjeda nemoguća.  

Već četiri godine, ankete pokazuju konzistentnu podršku za 48-ogodišnju političarku sa antiimigracionim i anti-EU stavovima, te predviđaju da će Le Pen proći u drugi krug na francuskim predsjedničkim izborima.   

Iako trenutne ankete odbacuju mogućnost pobjede Le Pen u drugom krugu izbora, ova desničarska političarka je uspjela smanjiti očekivanu razliku u odnosu na glavne rivale.

Fillonov skandal

Pravni problemi konzervativnog protivnika Francoisa Fillona idu u korist kandidatkinji Le Pen.

Nakon što je Francois Fillon pobijedio svog protivkandidata Alaina Juppea, osvojivši nominaciju francuske desnice krajem novembra, ankete su davale prednost njegovoj pobjedi sa 67 posto glasova, u odnosu na 33 posto glasova za Le Pen. 

Međutim, u januaru su se pojavili navodi da je Fillon plaćao svojoj supruzi stotine hiljada eura za posao parlamentarne asistentice koji nije obavljala.   

Ankete pokazuju da bi, u slučaju da se danas provede drugi krug glasanja, Le Pen osvojila 44 posto, a njen protivkandidat Fillon 56 posto glasova.  

Pritisak na 62-ogodišnjeg Fillona dodatno se povećao nakon što je u petak najavljeno otvaranje sudske istrage o ovim navodima.   

Situacija je gotovo ista i sa predviđanjima rezultata Le Pen u drugom krugu u odnosu na rezultate Emmanuela Macrona, centrističkog kandidata koji je od autsajdera postao istinski kandidat u periodu od nekoliko mjeseci.  

Iako je poređenje političkog rejtinga Macrona i Le Pen započela u januaru, margina pobjede je pala sa 30 bodova na dvadesetak za mjesec.

Anketa Francuskog instituta za javno mnijenje (IFOP) ukazuju da bi Macron mogao pobijediti Le Pen s 61,5 posto naprema 38,5 posto glasova. Le Pen se, također, suočava sa skandalom vezanim za optužbe da je zloupotrijebila sredstva Evropskog parlamenta. Ipak, za razliku od Fillona, koji je nekada predvodio utrku, ovi navodi nisu doveli do pada podrške Le Pen.

Stručnjaci upozoravaju da je rizično bilo kakvo predviđanje rezultata u drugom krugu izborne utrke, koja je već do sada donijela iznenađenja, pogotovo ako se uzme u obzir da su ranije ankete pogriješile u brojnim predviđanjima.   

Podijeljenost stručnjaka

Bernard Sananes iz biračke grupe Elabe kaže da je pobjeda Le Pen „moguća i malo vjerovatna u isto vrijeme“.

Jerome Sainte-Marie iz Polling Voxa pojašnjava da „Le Pen ima šansu za pobjedu protiv Macrona“.

Ukoliko ankete pokažu 40 posto za Le Pen i 60 posto za njenog rivala uoči drugog kruga izbora, prema riječima Jeromea Fourqueta iz IFOP-a za AFP, onda je to „prevelika razlika da bi se desila bilo kakva iznenađenja“.

 „Ali ako bude 55-45, onda bi to mogla biti druga stvar“, dodao je on.

Fourquet je naglasio da su rezultati koje Le Pen ostvari u prvom krugu od presudnog značaja da bi se procijenilo je li u stanju dobiti momentum za pobjedu u drugom krugu. 

Na predsjedničkim izborima 2002. godine, Jean-Marie Le Pen, otac desničarske liderke, poljuljao je politički establišment ulaskom u drugi krug.  

Međutim, taj izborni krug je svjedočio okupljanju glasača različitog usmjerenja oko konzervativnog kandidata Jacquesa Chiraca koji je pobijedio sa više od 80 posto glasova u odnosu na Jean-Marie Le Pena.

Lokalni izbori u decembru 2015. godine predstavljaju noviji presedan; Le Pen i njena 27-ogodišnja nećakinja  Marion Marechal-Le Pen poražene su u drugom krugu uprkos visokim rezultatima u prvom krugu, kada su glavne stranke udružile svoje snage da im se suprotstave. 

Istraživač Joel Gombin, specijalista za FN, smatra da je Le Pen još daleko od preuzimanja ključeva Elizejske palate.

Izvor: Agencije