Evropski antiraketni štit doveden u pitanje

Prema dva vladina izvještaja, jedan od glavnih programa američkog predsjednika Baracka Obame u oblasti odbrane, antiraketni štit koji treba da zaštiti SAD i Evropu od iranskog raketnog napada, suočen je s velikim kašnjenjima, premašivanjem troškova i kritičnim tehničkim problemima.

U izvještajima ministarstva odbrane i kongresnih istražitelja dovodi se u pitanje program koji čini jezgro američkih planova o odbrani Evrope i predstavlja osjetljivo političko pitanje i u SAD-u i američko-ruskim odnosima.

Sporazumi o prihvatanju radara potpisani su u Poljskoj, Rumuniji i Turskoj.

Prvi izvještaj, koji je sastavio Naučni odbrambeni odbor, savjetodavna grupa ministarstva odbrane, objavljen je krajem prošle godine, ali je prošao nezapaženo.

Drugi izvještaj je sastavila kongresna nestranačka vladina kancelarija za odgovornost i objelodanjen je u subotu.

Zaštita od iranskih raketa

Neki republikanci su iskoristili izvještaje da potkrepe svoje stanovište da je program osmišljen na brzinu samo da bi se umirila Rusija koja se oštro protivila planovima prethodne republikanske administracije i da se nije vodilo računa o tome da li će štit moći funkcionirati.

Američki antiraketni štit u Evropi predstavlja sporno pitanje još od sredine prošle decenije kada je predsjednik George Bush najavio planove o postavljanju presretača velikog dometa u srednjoj Evropi sa ciljem zaštite od iranskih raketa.

To je razgnjevilo Rusiju koja je smatrala da je prava svrha programa da bude protivteža njenim interkontinentalnim balističkim raketama i da osujeti njen program odvraćanja nuklearnog napada.

I neke demokrate su bile protiv, tvrdeći da se SAD kockaju s milijardama dolara trošeći ih na sumnjivu tehnologiju.

Unapređenje presretača

Ubrzo nakon što je postao predsjednik 2009., Obama je unio izmjene u program kako bi poboljšao odnose s Moskvom. Njegovim planovima bili su predviđeni sporiji presretači koji bi bili usmjereni protiv iranskih raketa srednjeg dometa.

Presretači bi bili postepeno unapređivani u četiri faze, a kulminaciju bi dostigli 2020. s novijim verzijama koje su još u razvoju i koje će, kako tvrdi administracija, moći da štite i Evropu i SAD.

U početnim fazama predviđeno je smještanje radara Egis na brodove i jednog snažnijeg radara u Turskoj. U kasnijim fazama, radari Egis bi bili smješteni u Rumuniji i Poljskoj.

Ovi planovi su podržani u Evropi i NATO-u, a sporazumi o prihvatanju radara potpisani su u Poljskoj, Rumuniji i Turskoj.

Obama tvrdi da će njegov sistem biti pouzdaniji od onog koji je planirao Bush zato što je novi plan zasnovan na testiranoj tehnologiji.

Izvor: Agencije