Island: Kako je došlo do kolapsa

Tri najveće banke na Islandu nacionalizirane su u oktobru 2008. godine, kada su propale tokom svjetske ekonomske krize.

Islandske banke nisu bile u stanju refinansirati svoje kratkoročne dugove, a masovno povlačenje novca sumnjičavih investitora iz engleskih banaka također se negativno odrazilo na banke. 

Islandski međunarodni dug u drugoj polovici 2008. godine bio je oko 50 milijardi eura, a oko 80 posto odnosi se na bankovni sektor.

Dok je islandska kruna gubila vrijednost i islandska berza skoro sasvim propala, Island je upao u ogromnu krizu.

U prvoj polovini 2009. bruto društveni proizvod (BDP) smanjio se 5,5 posto.

U odnosu na veličinu islandske privrede, bankovni kolaps ove države bio je veći od bilo koje zemlje u ekonomskoj historiji.

Međunarodna pomoć

U novembru 2008. godine Island je dobio 2,1 milijarde dolara od Međunarodnog monetarnog fonda (MMF) i 2,5 miljarde dolara od četiri nordijske zemlje – Finske, Švedske, Norveške i Danske.

Ovim novcem stabilizirana je kruna i finansiran je uvoz.

Posudba MMF-a bila je prva jednoj zapadnoj zemlji od kada je Velika Britanija dobila zajam 1976. godine.

Island je tada predvidio da će morati posuditi oko 24 milijarde dolara tokom predstojećih godina da bi omogućio oživljavanje svog finansijskog sistema i valute.

Reorganizacija poslovanja

Islandske kompanije sasvim su reorganizirane uslijed smanjene potražnje roba i usluga. Uvoznici i penzioni fondovi ostvarili su ogromne gubitke.

Tadašnji premijer Islanda Geir Haarde zatražio je članstvo u Evropskoj uniji (EU), što bi stabiliziralo privredu i smanjilo stopu nezaposlenosti.

U aprilu je islandska premijerka Johanna Sigurdardottir izjavila da će Island Engleskoj i Holandiji vratiti dug od pet milijardi dolara za gubitke ostvarene tokom kolapsa internetske banke Icesave 2008. godine.

Islandska vlada odobrila je vraćanje ovog duga bez obzira na referendum na kojem je skoro 60 posto glasača odbilo državni plan vraćanja duga dvjema zemljama koje su kompenzirale oko 340.000 svojih državljana štediša Icesave banke.

Izvor: Al Jazeera i agencije