Kosovo obilježava 15. godišnjicu proglašenja nezavisnosti

Državne zastave vijore se u petak na ulicama Prištine dok Kosovo obilježava 15 godina nezavisnosti, u trenutku dok zemlja nastoji postići sporazum o normalizaciji odnosa sa Srbijom, ključan za stabilnost regije koja se još uvijek oporavlja od etničkih ratova 1990-ih.

Povodom 15. godišnjice proglašenja nezavisnosti, u petak je održana svečana sjednica Skupštine Kosova, kojoj su prisustvovali predsjednica Kosova Vjosa Osmani, premijer Albin Kurti i ministri u Vladi, gradonačelnici, diplomate akreditirane na Kosovu, porodice palih boraca, a među gostima iz inostranstva bio je i predsjednik Albanije Bajram Begaj.

Osmani je kazala kako “Kosovo danas odaje počast svim palim u ratu za slobodu i svim predstavnicima koji su doprinijeli izgradnji države“.

“Sjetimo se naših sinova i kćeri, koji su, postrojeni u [bivšu] Oslobodilačku vojsku Kosova [OVK], žrtvovali živote u odbrani zemlje i historijskog komandanta Adema Jasharija, koji je predvodio otpor za slobodu. Podsjetimo se predstavnika nezavisnih institucija Kosova koji su tokom ovih 15 godina doprinijeli izgradnji demokratskog života u zemlji, ali i općem miru“, naglasila je predsjednica Kosova.

‘Ekstremni napori i žrtve albanskog naroda’

Osmani je zahvalila međunarodnoj zajednici na podršci koju je pružila Kosovu za slobodu i nezavisnost.

Govoreći o dijalogu Kosova sa Srbijom, rekla je da postoji samo jedan epilog, a to je međusobno priznanje.

“Proces dijaloga sa Srbijom ima epilog, epilog koji je svako od nas rekao, epilog koji je američki predsjednik Joe Biden potvrdio u svom jučerašnjem pismu upućenom meni, a to je međusobno priznanje. O našem teritorijalnom integritetu, ustavnosti, pravnom poretku i suverenitetu se ne može pregovarati”, naglasila je Osmani.

Premijer je rekao da čin proglašenja nezavisnosti i proglašenja države 2008. godine označava otvaranje nepovratnog poglavlja u modernoj historiji Kosova.

Istakao je da je proglašenje nezavisnosti Kosova prije 15 godina rezultat mnogih ekstremnih napora i žrtava albanskog naroda, kao i preko potrebne pomoći i podrške međunarodnih partnera i saveznika.

“Republika Kosovo je proistekla iz krvi palih boraca i mučenika i svakog života datog za slobodu ove zemlje, kao i doprinosa onih koji su vodili i razvijali političke procese izgradnje države do danas. Naša Republika je proizašla iz slavnog rata vojnika OVK-a, koji su pravednim ratom uspjeli uključiti međunarodne saveznike koji su nam 1999. godine pomogli da se oslobodimo srpskog osvajača“, naglasio je Kurti.

Deklarcija o nezavisnosti iz 2008. godine

Skupština Kosova je 17. februara 2008. godine usvojila Deklaraciju o nezavisnosti.

Srbija, čije je snage s Kosova istjeralo NATO-ovo bombardiranje, još uvijek Kosovo smatra sastavnim dijelom svoje teritorije.

Izaslanici SAD-a i Evropske unije vrše pritisak na obje zemlje da odobre mirovni plan, predstavljen sredinom 2022. godine, prema kojem bi Beograd prestao lobirati protiv toga da Kosovo ima mjesto u međunarodnim organizacijama, uključujući Ujedinjene narode, prenosi Hina.

Kosovo bi se obavezalo na formiranje poluautonomne zajednice opština sa srpskom većinom na sjeveru Kosova, gdje su se lokalni Srbi godinama opirali vlasti i sukobljavali se s policijom Kosova.

Vlasti Srbije i Kosova načelno su prihvatili plan EU-a, ocijenivši da je to dobra osnova za daljnje pregovore.

Normalizacija odnosa jedan je od ključnih uslova za napredak Srbije i Kosova prema članstvu u EU.