Dan sjećanja na žrtve holokausta: Poruke protiv revizionizma

Nekoliko desetaka nekadašnjih logoraša koji su preživeli pakao nacističkog njemačkog logora smrti Auschwitz – Birkenau na jugu Poljske položili su jutros vijence bijelog i plavog cvijeća uz Zid smrti i započeli tako centralnu komemoraciju i odavanje pošte na Dan sjećanja na žrtve holokausta.

Dan sjećanja obilježen je širom regije polaganjem vijenaca, ceremonijama i vjerskim obredima.

“Za mene nije najgora bila glad, ni to što su nas tjerali na teški rad, već to što su nas lišili ljudskog dostojanstva. Mi nismo bili ljudi, ponašali su se prema nama kao prema nečemu nepotrebnom, što treba maksimalno iskoristiti a zatim uništiti”, kazao je danas u Auschwitzu jedan od preživjelih logoraša, 93-godišnji predsjednik Saveza poljskih zatvorenika fašističkih zatvora i koncentracionih logora, Stanislav Zalevski.

Za poljsku privatnu televiziju Polsat Zalevski je upozorio da danas, 74 godine kasnije čovječanstvo nije izvuklo pouke tragedije koncentracionih logora u Drugom svjetskom ratu.

“U drugim dijelovima svijeta ljudi, u ime svojih ambicija ili nekakvih ideoloških težnji vrše oružane zločine koji gutaju hiljade ljudi i to ima karakteristike genocida. Oni koji dolaze u Auschwitz na godišnjicu oslobođenja i oni koji imaju moć da učine nešto u ovom svetu, oni su dužni da preduzimaju nešto da se to više nikad ne ponovi”, kazao je Zalevski.

74 years ago today over 7,000 prisoners of the German #Auschwitz camp, including ca. 700 children, were liberated by the soldiers of the Soviet army. 1,689 days of murder, humiliation, suffering and pain were over. Today #WeRemember | #Auschwitz74 #OnThisDay pic.twitter.com/CGRBjzwmUB

— Auschwitz Memorial (@AuschwitzMuseum) January 27, 2019

Projekcija filma u Srebrenici

Međunarodni dan sjećanja na žrtve holokausta obilježen je i u Memorijalnom centru u Potočarima kraj Srebrenice, mjestu koje čuva uspomenu na najveći ratni zločin počinjen u Evropi nakon Drugog svjetskog rata, a presudama Međunarodnog suda pravde (ICJ) i Međunarodnog kaznenog suda za bivšu Jugoslaviju (ICTY) okvalificiran je kao genocid.

U Potočarima je ovim povodom tokom dana upriličena projekcija dokumentarog filma “Aushcwitz” posvećenog uspomeni na masovna stradanja Jevreja u najvećem koncentracionom logoru što ga je podigao nacistički režim kao dio projekta čiji je cilj bio uništiti cjelokupni jevrejski narod na evropskom kontinentnu.

Predsjednik Upravnog odbora Memorijalnog centra Srebrenica-Potočari Nisvet Mujanović izjavio je ovim povodom kako čuvanje sjećanja na žrtve holokausta predstavlja civilizacijsku obavezu. 

“Pijetet i solidarnost sa žrtvama, te osuda zločinaca i njihovih ideologija, predstavlja jedini moralno ispravan stav. Svjedočanstva preživjelih neprestana su opomena što se dogodi kada sile zla nadvladaju”, kazao je Mujanović kako ga citiraju u saopćenju uprave centra.

Ceremonije u Srbiji i Hrvatskoj

Međunarodni dan sećanja na žrtve Holokausta u Beogradu je obilježen polaganjem vijenaca i cvijeća, uz pune vojne i državne počasti.

Centralnu državnu ceremoniju kod Spomenika žrtvama genocida u Drugom svjetskom ratu, u okviru kompleksa nekadašnjeg koncentracionog logora na Starom sajmištu, na novom Beogradu, predvodio je izaslanik predsjednika Srbije, ministar za rad, zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja Zoran Ðorđević, prenosi agencija Tanjug.

Vijence i cvijeće položili su i gradonačelnik Beograda Zoran Radojičić, ambasadori Izraela i SAD-a Alona Fisher Kam i Kyle Scott, šef Delegacije EU u Srbiji Sem Fabrizi, predsjednik Vlade njemačke savezne pokrajine Tiringije, potomci žrtava, predstavnici Saveza jevrejskih opština Srbije, Jevrejske opštine Beograd, Nacionalnog savjeta romske nacionalne manjine, predstavnici udruženja i građani.

Jednostavan obred obilježavanja Dana holokausta, koji se sastoji u čitanju simboličnog broja imena stradalih Jevreja u NDH, molitve i polaganju vijenaca, zadnjih godina prate kritike manjina zbog revizionizma i negacionizma genocida u Hrvatskoj. Predstavnici jevrejske , srpske i romske zajednice zbog toga treću godinu zaredom ne učestvuju na središnjoj državnoj komemoraciji, 22. aprila, koja se održava povodom proboja iz ustaškog logora Jasenovac.

Zato je jevrejska zajednica pozdravila molitveni skup održan u četvrtak ispred zagrebačke katedrale, osobito 60 metara visok banner s Izaijinim biblijskim napisom koji naglašava da imena stradalnika nikada neće biti zaboravljena. Smatraju da je to historijski korak kojim će se marginalizirati natražnjačke politike.

Komemoracija na Mirogoju trebala bi trajati više dana da se umjesto simboličnog broja pročitaju imena svih hrvatskih Jevreja nestalih u holokaustu. Prema podacima kojima raspolaže Svjetsko središte sjećanja na holokaust, Yad Vashem u Jerusalemu, od ukupno 37 hiljada Jevreja koji su do rata živjeli u na području NDH, 30 hiljada ih je ubijeno, navodi agencija Hina.

Međunarodni dan sjećanja na žrtve holokausta ustanovljen je 1. novembra 2005. godine rezolucijom Generalne skupštine Ujedinjenih nacija. Opredeljujući se za dan kada je 1945. godine oslobođen Auschwitz-Birkenau, najozloglašeniji logor smrti u porobljenoj Evropi, Generalna skupština UN-a rukovodila se potrebom reafirmacije ljudskih prava, prevencije i kažnjavanja zločina genocida, kao i stalno prisutne opasnosti od rasne, nacionalne i verske mržnje zasnovanih na predrasudama.

Šest miliona žrtava

Drugi svjetski rat odnio je, pored ostalog, preko šest miliona nedužnih žrtava – pripadnika jevrejskog naroda. Auschwitz, Treblinka, Mauthauzen, Dahau, Majdanek Jasenovac, Staro Sajmište, Jajinci, logor “Crveni Krst“ u Nišu samo su neka od masovnih stratišta nevinih žrtava.

Potreba da se iznova podsjeća na strahote holokausta, kao i da se kao neistinite odbace tvrdnje koje negiraju njegov karakter i obim stradanja aktuelna je u svim demokratskim državama.

Antisemitizam je u određenoj mjeri prisutan i u našem vremenu o čemu svjedoče izolovani, ali i dalje prisutni incidenti. 

Nužnost saznavanja činjenica i promišljanja strahovitih posljedica holokausta doprinjet će da se u Srbiji, kao i u drugim demokratskim državama, masovno stradanje Jevreja u Drugom svjetskom ratu i u budućnosti sagledava kao ono što po svom karakteru i obimu jeste – jedan od najvećih zločina protiv čovječnosti u historiji.

Hrvatska državna delegacija, s predsjednicom Kolindom Grbar-Kitarović, odala je u petak poštu žrtvama holokausta na groblju Mirogoj, s porukom da je ovaj Međunarodni dan holokausta dobar povod da u Jasenovcu ove godine bude samo jedna kolona.

Ozloglašeni koncetracioni logor Jasenovac i njegove žrtve već godinama u hrvatskom društvu predmet su negiranja, sporenja i osporavanja, te tvrdnjama da je to bio “radni logor” u kojem su se logoraši zabavljali, priređivali igranke i čitali knjige.

Prekrajanje historije

Zbog ovakvog prekrajanja historije, ali i istovremeno bujanja ustaštva i upotrebe ustaških simbola, posebno onaj “za dom spremni”, godinama unazad komemorativni skupovi kod spomenika “Cvijet” u Jasenovcu obilježava se u tri kolone.

Prošle godine kod spomenika su se zajedno našli jevrejska i srpska zajednica, a odvojeno, dan kasnije i državna delegacija.

Hrvatska predsjednica se najmanje u dva navrata tokom svog mandat u Jasenovcu pojavljivala bez najave i sama.

Potpredsednik Sabora, Željko Rajner, je povodom Dana sećanja na holokaust rekao da se Katolička crkva i u prošlosti vrlo jasno o tome svemu izjašnjavala, a nadbiskup Bozanić još je ranije jasno izrekao stav Katoličke crkve, a to je, kazao je, osuda svakog zločina. 

“Nije to ništa novo, već samo pojašnjenje nekima koji nisu htjeli to shvatiti prije”, rekao je Rajner nakon obilježavanja Dana sjećanja na holokaust.

Izvor: Agencije