Srbija: Nedoumice oko Marijinog zakona

Četiri su osobe upisane u Registar pedofila u Srbiji na temelju Zakona o posebnim mjerama za sprečavanje djela protiv spolne slobode nad maloljetnicima.

U javnosti poznatiji kao ‘Marijin zakon’, donesen na inicijativu roditelja djevojčice koja je silovana i ubijena 2010, taj je akt pooštrio kaznenu politiku prema pedofilima i uveo Registar koji je, međutim, zaštićen pa javnost u njega nema uvid. 

Prije šest godina Slobodan Jovanović je doživio najveću ljudsku tragediju – izgubio je dijete.

No, ono što je još gore je način na koji je Slobodan ostao bez svoje kćeri – osmogodišnju Mariju namamio je u svoju kuću njihov tadašnji susjed, silovao i potom ubio.

Mladen Ogulinac je vrlo brzo uhićen, ali presudu nije doživio jer je dva meseca kasnije u umro u zatvoru.

“Konkretan slučaj gde je naša Marija stradala, da mu je suđeno dobio bi pet do 18 godina, ne i više. Za silovanje deteta”, kaže otac preminule Marije.

‘Nema druge šanse’

Zbog toga je Slobodan pokrenuo akciju izmjene zakona, kako bi ovakvi zločini bili oštro kažnjeni.

Istraživao je, čitao zakone drugih zemalja i na kraju sastavio akt, takozvani ‘Marijin zakon’, koji je uz podršku javnosti usvojen u Skupštini Srbije.

“Usvojenim Zakonom krivična dela pedofilije i silovanja ne mogu da zastare. Osuđenima ne može da se ublaži kazna ili da uslovni otpust. Po izvršenju kazne, 20 godina policija kontroliše osuđene pedofile, a njihovi DNK podaci se unose u posebnu evidenciju”, izvještava reporter Al Jazeere Marko Subotić.

Budući da su od usvajanja zakona četiri presude pedofilima postale pravomoćne, imena počinitelja tog kaznenog djela upisana su u Registar, koji je tajna za sve osim u posebnim situacijama za sud, tužiteljstvo i policiju.

“Ko počini bilo kakvo krivično delo prema maloletnom licu, pogotovu seksualne prirode, ko se ogreši o dete, za tog nema druge šanse. To dete nema drugu šansu. Uz svo uvažavanje struke koja bi lečila, po mom mišljenju to se nikad ne bi zalečilo, trauma bi ostala većna. E, sad ovom ološu koji to radi davati drugu šansu je bez veze”, smatra Slobodan.

Škole, vrtići i druge institucije u kojima se radi s djecom, mogu od nadležnih zatražiti podatak je li u Registar upisana osoba koja se kod njih prijavila na natječaj za posao. 

“Ono što je jako važno jeste jedno pažljivo postupanje u odnosu na taj Registar, zato što mnogo šta može biti ljutnja do agresije u odnosu na ljude koji su pedofili, oni koji su seksualni zlostavljači djece”, kaže Dušica Popadić iz Incest Trauma Centra.

‘Marijin zakon’ u osnovi treba spriječiti zlostavljanje djece, ali stručnjaci upozoravaju da nadležni nisu objasnili na koji način se obavlja prevencija.

Nejasno obavljanje prevencije

“Znamo li uopšte na koji način se nadzire neko da ne može da priđe vrtiću ili školskom igralištu, što ovaj zakon nalaže. Niko od nas nema informacije na koji način će se to vršiti i to naravno da zahteva izuzetne državne resurse”, objašnjava Popadić.

Policija se trudi spriječiti i druge oblike seksualnog iskorištavanja djece. Ove godine je u akciji ‘Armagedon’ uhapšeno 18 osoba zbog posjedovanja ili razmjene pornografskog materijala s djecom.

“Mi smo u okviru jedne istrage zajedno sa našim partnerima iz SAD-a imali posebnu jednu istragu, posebnu mrežu pedofila, koja se razlikovala od drugih po brutalnosti, gde da bi ušli u tu mrežu morali ste da razmenjujete materijale gde su se deca prvo fizički zlostavljala, a tek kada bi molila za milost nakon toga su se seksualno zlostavljala   oni su takav materijal razmenjivali”, kaže Saša Živanović iz MUP-a Srbije.

Istraživanje Incest trauma centra pokazalo je da je u svakom školskom odjelu četvero djece doživjelo neki vid seksualnog nasilja.

Izvor: Al Jazeera