Genasys tvrdi da u Beogradu nije korišten LRAD uređaj, ali se poziva na izvještaj Earshota

Kompanija Genasys koja proizvodi LRAD uređaj tzv. “zvučni top” saopćila je kako do sada prikupljeni dokazi ne ukazuju da je tokom protesta u Beogradu 15. marta korišten takav uređaj za što opozicija i građani optužuju policiju.

“Video i audio dokazi koje smo do sada vidjeli i čuli ne ukazuju na upotrebu LRAD-a tokom incidenta 15. marta u Beogradu”, stoji u saopćenju kompanije.

Međutim, kompanija istovremeno podsjeća da su, na osnovu četiri snimka s mjesta „zvučnog udara“ 15. marta, stručnjaci iz organizacije Earshot utvrdili da je buku proizveo Vortex Ring Gun ili Vortex Cannon.

“Earshot je dobio 12 videosnimaka koji dokumentuju trenutke u kojima je navodno korišteno oružje protiv demonstranata, od kojih četiri sadrže zvuk koji je u skladu s bukom koju proizvodi Vortex Ring Gun ili Vortex top”, naveo je Earshot koji je prva neprofitna organizacija koja se bavi audioistraživanjem u cilju zaštite ljudskih prava i životne sredine.

Kako se navodi u saopćenju koje je ta organizacija objavila na društvenoj mreži X, aktivisti iz Srbije su kontaktirali Earshot s molbom da istraži potencijalnu upotrebu zvučnog oružja tokom petnaestominutne tišine u znak sjećanja na žrtve pada nadstrešnice u Novom Sadu.

To oružje, objašnjavaju stručnjaci organizacije Earshot, gura plin iz svog cilindra brzinom od gotovo 300 kilometara na sat, a njegovo izbacivanje proizvodi buku zavijanja koja se upoređuje s mlaznim motorom.

Genasys Responds to Inquiries Regarding March 15th Incident in Belgrade, Serbia

The video and audio evidence we have seen and heard thus far does not support the use of an LRAD during the March 15th incident in Belgrade, Serbia.

On March 17th, CRTA https://t.co/mtTy96aS7J, an…

— Genasys Inc (@GenasysInc) March 19, 2025

“To bi stvorilo elektromagnetne smetnje na uređajima kao što su slušni aparati, što potvrđuje izvještaje svjedoka na protestu”, saopštili su iz Earshota.

Ukoliko je u pitanju Vortex top, snimci koji su priloženi načinjeni su na najmanje 700 metara od njegovog izvora, navodi se.

“Na toj udaljenosti sagorijevanje oružja se više ne čuje. Može se čuti samo izrazit zvižduk talasa pritiska koji se udaljava od mjesta ispaljivanja ka masi, što izaziva masovnu paniku”, navode u toj organizaciji.

Najmanje 3000 osoba je od subote zatražilo ljekarsku pomoć, žaleći se na vrtoglavicu u druge simptome, saopćile su nevladine organizacije.

Dačić: Ključni dokaz

Ministar unutrašnjih poslova Ivica Dačić kazao je nakon objave kompanije Genasys da je time “objavljen ključni dokaz koji ruši sve laži i manipulacije koje se iznose i potvrđuje da na skupu u Beogradu nije upotrijebljen takozvani zvučni top”.

Srbijanska opozicija i demonstranti optužili su policiju da je upotrijebila zvučni top ili sličnu napravu protiv okupljenih koji su petnaestominutnom šutnjom odavali počast za 15 žrtava tragedije na Novosadskoj željezničkoj stanici u novembru prošle godine.

Policija, Ministarstvo odbrane, obavještajna agencija i vlada odlučno su demantirali da je takva naprava korištena, čak tvrdeći da se takvo oružje ne posjeduje.

Dačić je naknadno potvrdio da MUP ipak posjeduje sonarne uređaje za upotrebu na protestima, ali da ta oprema nije korištena te je službeno zatražio da američke i ruske sigurnosne službe istraže tvrdnje o upotrebi sonarnog oružja na protestima.

U Beogradu je 15. marta održan protest “15. za 15”, koji je organizirao studentski pokret poslije tri i po mjeseca blokade fakulteta sva četiri državna univerziteta, zahtijevajući političku i krivičnu odgovornost za smrt 15 ljudi u padu nadstrešnice na renoviranoj zgradi Novosadske željezničke stanice.

U Srbiji je pokrenuta peticija kojom se od izvjestitelja za ljudska prava Ujedinjenih naroda (UN), Vijeća Evrope i OSCE-a, a u skladu s međunarodnim konvencijama – zahtijeva “međunarodna istraga incidenta protiv mirnih demonstranata”.