U New Yorku izložene dvije Hagade

Njujorški Metropolitan muzej je povodom jevrejskog praznika Pesaha koji je po savremenom kalendaru u vrijeme pravoslavnog Uskrsa odabrao da izloži dva veoma rijetka primjerka jevrejske religijske knjige Hagade.

Hagada se bavi biblijskom pričom o egzodusu Jevreja iz egipatskog ropstva i ona se čita za vrijeme Pesaha, a u srednjem vijeku je bila praksa da bude bogato ilustrirana čak i ljudskim figurama.

Oba rukopisa Hagade su izložena na dvije lokacije za srednjevjekovnu umjetnost u glavnoj zgradi muzeja na Petoj aveniji, dok je druga u “klaustrima” izmještenim iz centra grada gdje se nalaze ostaci srednjovjekovnih manastira i crkava kupljenih u Evropi i kamen po kamen prenijeti u New York.

Oba rukopisa bogato iluminirana su bili duže vreme izvan izložbenih prostora pošto su bili u rukama konzervatora i restauratora.

Srednjovjekovni manuskripti

Jedan manuskript poznat kao “Prato Hagada” izložen je u klaustrima i to je nova pozajmica iz njujorškog Teološkog seminara gdje se čuva u seminarskoj biblioteci i ovo je prvi put da su je pozajmili nekom javnom muzeju.

Druga Hagada pripada istom seminaru, ali je već duže vreme pozajmljena Metropolitanu i poznata je po imenu iluminatora Hoela ben Simeona jednog od najpoznatijih slikara minijatura za jevrejske vejrske knjige.

Prato Hagada važi za jednu od najljepših, a nastala je u Španiji u 14 vijeku.

Izložen rukopis je nastao u Italiji 1454, i pisan je prema ritualu koji su sledili italijanski Jevreji.

Stranica koja se može videti prikazuje Jevreje kako pjevaju himne u kojima slave Boga. Ovo je ceremonija koja se izvodi na kraju Pesaha.

Izmještanje Sarajevevske Hagade

Muzej Metropolitan je prije tri godine ponudio da bude domaćin i Sarajevskoj Hagadi na neko vrijeme ili dok njen vlasnik, Zemaljski muzej u Sarajevu, koji je bio zatvoren zbog problema s finansiranjem, opet ne počne s radom.

Taj prijedlog je odbila Komisija za očuvanje nacionalnih spomenika Bosne i Hercegovine.

Premještanje unikatnog sefardskog rukopisa iz Sarajeva podijelilo je mišljenja bh. javnosti.

Kako je ranije rekao direktor Muzeja Adnan Busuladžić, loša finansijska situacija u kojoj se našla ova institucija „lako bi mogla postati izgovor da se jednom posuđena Hagada više ne vrati iz New Yorka“.

Međutim, član Komisije Dubravko Lovrenović je negirao da je Komisija iz tog razloga odbila ponudu čuvenog muzeja. 

Zemaljski muzej u Sarajevu je otvoren u septembru 2015. godine. Čak i kada je muzej otvoren, original Hagade posjetiocima je dostupan svega četiri dana u godini, a ostatak godine može se vidjeti njena replika.

Izvor: Al Jazeera i agencije