Sjećanje na prvi veliki bunt opozicije Srbije

Danas se navršava četvrt vijeka od prvih velikih opozicionih demonstracija koje je u Beogradu, zbog ratnohuškačke politike tadašnje državne Televizije Beograd, 9. marta 1991. organizirao Srpski pokret obnove (SPO). Glavni zahtjev okupljenih bila je smjena tadašnjeg generalnog direktora RTS-a Dušana Mitevića i još četverice urednika zbog uvredljivih komentara na račun opozicije.

Ta stranka u saopćenju podsjeća da je “pre četvrt veka, na programima i parolama borbe protiv ‘antisrpskog Zapada’, prvenstveno omladina Srbije mobilisana za svoju pogibiju i nesreću, a propagandisti smrti su se bogatili i sticali krvave počasti”.

Taj datum je istovremeno i početak vaninstitucionalne političke borbe opozicije, koja je 2000. godine rezultirala smjenom vlasti i početkom konsolidacije demokratskog sistema u Srbiji, navodi agencija Tanjug.

Tokom demonstracija na kojima su učestvovali deseci hiljada osoba, poginuli su učenik Branivoj Milinović i policajac Nedeljko Kosović, a više stotina građana je povrijeđeno.

Zahtjev okupljenih

Demonstracije su bile zabranjene pa je policija od ranog jutra blokirala prilaze Beogradu u namjeri da spriječi dolazak pristalica opozicije iz unutrašnjosti zemlje.

Uprkos tome u centru Beograda okupilo se gotovo 100.000 građana, a oko podneva policija je krenula u akciju razbijanja demonstracija iz Francuske ulice i sa platoa ispred Filozofskog fakulteta.

Pred naletom policije lideri opozicije i dio njihovih najbližih pristalica sklonili su se u Narodno pozorište, a vrata im je otvorila tadašnja upravnica, dramska spisateljica Vida Ognjenović.

Na batinanje demonstranata lider SPO-a Vuk Drašković je s balkona pozorišta pozvao na “juriš”, poslije čega su počeli okršaji.

U namjeri da razbije demonstracije policija je upotrijebila suzavac, vodene topove i gumene metke, a u akciju je bila uključena i konjica.

Revolt studenata

Drašković je kasno popodne pokušao ući na sjednicu Vlade, a budući da je u tome spriječen, krenuo je s demonstrantima prema željeznickoj stanici i tada je uhapšen. Hapšenje lidera SPO-a izazvalo je revolt studenata koji su ubrzo iz Studentskog grada na Novom Beogradu krenuli ka Terazijama. Policija ih je dočekala na Brankovom mostu, ponovno su upotrijebljeni suzavac i palice, a pošto su studenti posjedali na asfalt, akcija policije je ubrzo prekinuta.

Protesti nekoliko hiljada studenata i građana nastavljeni su na Terazijama sve do 14. marta, kada su Drašković i svi uhapšeni oslobođeni, a Skupština Srbije usvojila ostavke direktora RTS-a Dušana Mitevića i ministra unutrašnjih poslova Radmila Bogdanovića.

Te večeri su oko 20 sati na ulice Beograda prvi put poslije Drugog svjetskog rata izašli tenkovi, a odluku o tome donijelo je kolektivno rukovodstvo, Predsjedništvo bivše SFRJ. 

Izvor: Agencije