Sirijske liste smrti, poruka režima umrljana krvlju

Piše: Omar Youssef

Slučaj zatvorenika u zatvorima sirijskog režima predstavlja glavnu dilemu u sirijskom pitanju i jedan od kompleksnih problema, s obzirom na to da nijedna međunarodna instanca do danas nije uspjela pozvati na odgovornost krivce za hapšenja i mučenja u zatvorima sirijskog režima, koje organizacije za zaštitu ljudskih prava opisuju kao ”ljudske klaonice”.     

Ovo bolno pitanje ponovo je izbilo na površinu otkako je sirijski režim u posljednje vrijeme, i to u više navrata, počeo slati matičnim uredima u sirijskim gradovima i općinama spiskove s imenima zatvorenika koji su umrli usljed mučenja u tajnim zatvorima. Ovakve vijesti su šok za porodice zatvorenika koje žive u nadi da će se jednoga dana ponovo sastati sa svojim najmilijim.       

Apsurd je u tome što se na spiskovima koje šalje sirijski režim navodi da je uzrok smrti zatvorenika bolest, a ne mučenje. Kao razlozi se navode srčani i moždani udari, snajpersko djelovanje ili bombaški napadi ”terorista”, a posmatrači se pitaju zašto su ovi spiskovi poslani upravo sada.

Nemoć međunarodne zajednice

U manje od sedmicu dana, otkrivena je sudbina više od osam hiljada zatvorenika čija su imena navedena na smrtnim listama koje je režim poslao matičnim uredima u gradovima Darayya, Halep, Al-Hasakah i Daraa. Otkrivena je istina o onome što se desilo desetinama mirnih demonstranata koji su učestvovali na samom početku revolucionarnih aktivnosti u Siriji, prije početka oružanih akcija.

Ovih osam hiljada je dio od gotovo 13.100 žrtava koje su podlegle usljed zlostavljanja u zatvorima sirijskog režima od marta 2011. godine pa sve do juna 2018,  prema izvještaju Sirijske mreže za ljudska prava (SNHR).

Neki smatraju kako je nemoć međunarodne zajednice da podrži sirijski narod tokom sedam godina sirijske revolucije, zatim napredak koji je režim ostvario i sve manje teritorija pod kontrolom opozicije to što je podstaklo režim na slanje ovih spiskova. 

Također, oni koji prate dešavanja u Siriji smatraju da režim ovim spiskovima želi poručiti svojim protivnicima da će proći nekažnjen, da ga međunarodni organi ili zakoni ne mogu pozvati na odgovornost, te da pitanje zatvorenika vodi na sebi svojstven krvavi način kako je to i običavao činiti od početka sirijske revolucije.   

Nestali, a ne uhapšeni

Omar Kush, sirijski pisac i istraživač, smatra kako je odabir upravo ovog momenta za slanje spiskova s imenima žrtava došao po naredbi Rusije. Sirijski režim je počeo otvarati pitanje zatvorenika i nestalih osoba uoči desete runde pregovora o Siriji u Sočiju u astanskom formatu, u kojima se razgovaralo o nestalim osobama i razmjeni tijela žrtava, istakavši da sirijski režim ne priznaje da se oni nalaze u zatvorima.   

Kush je dodao za Al Jazeeru da iranska strana želi da zatvorenici u zatvorima sirijskog režima budu teretani kao ratni zarobljenici, što bi dovelo do razvodnjavanja slučaja političkog hapšenja i sudbine desetine hiljada žrtava koje su umrle od gladi i mučenja u tim zatvorima.  

Kada je riječ o tome da li su uzaludni pozivi porodica stradalih osoba da se krivci pozovu na odgovornost zbog pogubljenja, Kush je rekao da je većina porodica bespomoćna. Oni žive na teritorijama koje su pod kontrolom sirijskog režima i niko od njih ne može tražiti obdukciju tijela umrlih ili medicinski izvještaj u strahu od represije i osvete režima. ”Oni ne mogu učiniti ništa. Nastoje potisnuti svoju bol i ćutati o svemu.”, kazao je Kush.      

Smatra da sirijski režim neće odgovarati za svoje zločine protiv zatvorenika u skorije vrijeme, jer je međunarodna zajednica pitanje Sirije prepustila u ruke Rusiji i saveznicima sirijskog režima.

Sirijski novinar Omar Abu Saleh kaže da vrijeme za slanje spiskova s imenima ubijenih nije tek onako odabrano niti je to slučajnost. Naprotiv, to je pažljivo razrađen plan kako bi se poklopio s vojnim dešavanjima na terenu i napretkom sirijske vojske na velikom dijelu teritorija pod kontrolom opozicije. Smatra kako je to je poruka da je sirijski režim odnio pobjedu u borbi.

Abu Saleh kaže da sirijski režim u mirnim demonstrantima vidi veliku opasnost “jer oni zastupaju jaku ideju koja je u stanju da mijenja i usmjerava javno mnijenje.”

Stavovi izraženi u ovom tekstu autorovi su i ne odražavaju nužno uredničku politiku Al Jazeere

Izvor: Al Jazeera