Represija u Emiratima: Bizarno hapšenje Matthewa Hedgesa
Matthew Hedges, britanski doktorski kandidat na Univerzitetu u Durhamu, koji istražuje reakciju Ujedinjenih Arapskih Emirata na Arapsko proljeće, uhapšen je na aerodromu u Dubaiju 5. maja. Upravo je bio završio sa studijskim putovanjem koje se fokusira na sigurnosne politike UAE-a i trebao je krenuti kući. Ovo hapšenje je držano u tajnosti do prošlog mjeseca, zbog preporuke Britanskog ureda za vanjske poslove – FCO Hedgesovoj supruzi Danieli Tejadi da ne govori.
Uprkos savjetu FCO-a i zabrinutosti zbog lošeg postupanja u zatvoru zbog javnog obznanjivanja, Tejada je otkrila detalje koji okružuju hapšenje Hedgesa britanskim medijima 11. oktobra. Nekoliko dana kasnije Hedgesa su vlasti UAE-a optužile za špijunažu i naređeno je da ostane u pritvoru do 21. novembra, kada će dokazi vezani za njegov slučaj biti ponovo ispitani. Hedges je poslije pušten uz kauciju, ali je pod stalnim nadzorom i može se narediti njegovo vraćanje u zatvor u bilo kojem trenutku.
Iako je otkriće o Hedgesovom hapšenju provociralo reakcije šoka i uzbune među britanskom akademskom zajednicom, za povremene posmatrače političke putanje UAE-a to je bila tragična neminovnost. Niz događaja koji je omogućio ovu travestiju počeo je s reakcijom UAE-a na izbijanje masovnih protesta u Tunisu u decembru 2010. godine.
Kako su Emirati ‘zatvorili’ internet
Iako je većina arapskog svijeta klicala u historijskom valu političke promjene koji je potresao ovu regiju u prvim mjesecima 2011. godine, političko vođstvo UAE-a gledalo je na Arapsko proljeće s uzbunom i sumnjom. Zvaničnici UAE-a vidjeli su pad tuniskog predsjednika Zinea Abedina Ben Alija 14. januara i pad egipatskog predsjednika Hosnija Mubaraka manje od mjesec kasnije kao prijetnju apsolutnoj monarhiji u svojoj državi i kao kapiju za nesmetanu ekspanziju utjecaju Muslimanske braće širom Bliskog istoka. Izbor vlade Muslimanske braće u Tunisu u oktobru 2011. godine i u Egiptu u januaru 2012. godine dodatno je pojačao te strahove.
Da bi zaustavili širenje protesta u UAE-u, vlasti su povećale pritisak na nekoliko političkih aktivista u državi. Nakon što su 132 Emiraćana potpisala peticiju u martu 2011. godine, zahtijevajući da svi građani UAE-a dobiju pravo da glasaju, vlasti UAE-a su ubrzo uhapsile aktivistu za ljudska prava Ahmeda Mansoura i vodećeg emiratskog ekonomistu Nassera bin Ghaitha, koji je podržao peticiju. Zajedno s trojicom drugih aktivista, optuženi su da su “javno uvrijedili” vrhovne zvaničnike u UAE-u i da su se urotili “protiv sigurnosti države u dosluhu sa stranim silama”. Nakon ovih hapšenja uslijedilo je zatvaranje 54 politička i aktivsta za ljudska prava iz Emirata 2012. godine, po optužbama da prijete državnoj sigurnosti i potkopavaju javni red.
Percipirana efikasnost ovih pritvora u odvraćanju nemira u stilu Arapskog proljeća u UAE-u bila je uzrokom da politika Abu Dhabija da vidi političku kritiku kao antidržavnu aktivnost i da kažnjavanje svakog zahtjeva za pravima zatvaranjem postane institucionalizirano. U 2012. godini UAE je usvojio represivni zakon o kriminalu na internetu, koji je efektivno zatvorio jedini državni forum za slobodu govora. Neodređeno sročene odredbe ovog zakona pružile su “pravnu osnovu da se krivično gone i zatvaraju ljudi koji koriste informacione tehnologije da, između ostalih stvari, kritiziraju visoke zvaničnike, da se zalažu za političku reformu ili organiziraju neodobrene demonstracije. Upravo u ovakvoj represivnoj klimi Hedges je pokrenuo istraživanje o uključenosti UAE-a u Jemenu, među drugim osjetljivim pitanjima, što je dovelo do njegovog nesretnog pritvora.
Ciljane sankcije protiv Emirata
Iako su pokretači za okretanje UAE-a prema eskaliranoj represiji rođeni unutar zagušljivog političkog sistema ove države, oklijevanje međunarodne zajednice da prozove UAE za kršenja ljudskih prava indirektno je doprinijelo hapšenju Hedgesa. Dok su druge autoritarne države bile prekorijevane za svoje represivne politike, UAE je nagrađen nagradnim mjestom u Vijeću za ljudska prava Ujedinjenih naroda i unosnim ugovorima o stranim investicijama. Omogućavajući stav zapadnih demokratija prema represiji UAE-a uzrokovao je da zvaničnici Emirata vjeruju da hapšenje Hedgesa neće izazvati veliki međunarodni problem. Uzimajući u obzir ovu kalkulaciju rizika, moguće je da je UAE uhapsio Hedgesa da ga koristi kao čip za pogodbu u svojoj diplomatiji s Velikom Britanijom.
Istaknuti stručnjak za Zaljevsko vijeće za saradnju iz Washingtona nedavno mi je rekao kako je moguće da je UAE uhapsio Hedgesa da izvrši pritisak na britansku vladu da označi Muslimansku braću kao terorističku organizaciju i izruči disidente Emiraćane koji žive na britanskom tlu. Iako je ovu teoriju teško provjeriti, dugotrajno odbijanje Velike Britanije da se usprotivi UAE-u zbog hapšenja britanskih turista moglo je ubijediti zvaničnike Emirata da bi Velika Britanija napravila ustupke da izbjegne konfrontaciju zbog Hedgesa.
Kako bi prevenirali buduće tragedije ove vrste, Velika Britanija i zapadne demokratije trebaju zauzeti oštar stav protiv hapšenja britanskog istraživača u UAE-u. Slično kao što je SAD kaznio Tursku za zatvaranje pastora Andrewa Bronsona, Velika Britanija bi trebala razmotriti provođenje ciljanih sankcija protiv zvaničnika UAE-a koji su direktno uključeni u represiju neslaganja i stavljanje ugovora o oružju koji podržavaju vojnu intervenciju UAE-a u Jemenu pod prismotru. Ovi postupci bi mogli inspirisati hor sličnih odgovora od evropskih zemalja i ostaviti SAD bez drugog izbora, nego da izvrši pritisak na UAE zbog zatvaranja Hedgesa.
Stavovi izraženi u ovom tekstu autorovi su i ne odražavaju nužno uredničku politiku Al Jazeere.
Izvor: Al Jazeera