Politička kriza kuca na vrata Slovenije

Piše: Aleksandar Mlač

Nakon ekonomske krize i politička je zakucala na vrata Slovenije, nekada u svakom pogledu najuspješnije države bivše  Jugoslavije.

Za obje se može reći da su posljedica manjka demokratije i pravne države. Prva, doduše, nije potekla iz državice na “sunčanoj strani Alpa”, ali su njeni korjeni i razmah istoga porijekla. Krađa državne imovine i korupcija.

Državna komisija za sprečavanje korupcije objavila je prije nekoliko dana da su predsjednik Vlade te  Slovenske demokratske stranke Janez Janša i predsjednik najveće opozicione stranke Pozitivna Slovenija te gradonačelnik Ljubljane Zoran Janković kršili antikorupcijsko zakonodavstvo.

Janković je navodno kršio zakone zemlje o obavezi izvještavanja o imovinskom stanju u pogledu raspolaganja gotovinom, papirima od vrijednosti i o promjenama,odnosno povećanju finansijskih sredstava na računima u banci u vrijednosti od više od 2,4 miliona evra.

Dio finansijskih priliva od 208.000 evra je na njegov račun pristigao iz lančanih transakcija, koje potiču iz preduzeća koje posluje sa Gradskom opštinom Ljubljana.

Partijska podrška

Janšina imovina se, navodno, nesrazmjerno i neobjašnjivo povećala za najmanje 210.000 evra, a pored toga je komisija još utvrdila da se poslovima sa nepokretnostima okoristio za blizu 100.000 evra i to sa poslovima koji su opterećeni sa izrazitim korupcijskim rizicima i sumnjama na zloupotrebu položaja.

Dva glavna aktera slovenačke najnovije afere opovrgavaju nalaze antikorupcijske komisije i dobijaju podršku organa svojih partija. Nude im ostavke, ali oni koji ugodno žive u njihovom okrilju na njih ne pristaju.

Vijeće Slovenske demokratske stranke od 285 članova sa četiri suzdržana skoro jednoglasno izražava želju da Janša i dalje ostane predsjednik, dok vijeće Pozitivne Slovenije o ostavci Zorana Jankovića nije željelo ni da raspravlja.

Manjak etičnosti je očito zahvatio i Stari kontinent. Ne samo Balkan. Ličnosti kakvi su bili Churchill, Willy Brandt i drugi pripadnici te generacije, koji su snovali Evropsku zajednicu, više nema.

U vrijeme balkanskih ratova devedesetih godina prošlog vijeka je sadašnji premijer bio ministar odbrane i prodavao je i preprodavao slovenačko i oružje iz drugih izvora Hrvatskoj i BiH,  za šta ga optužuju i tri knjige slovenačkih novinara, dobitnika prestižnih svjetskih nagrada za istraživačko novinarstvo.

Antikorupcijska komisija nije istraživala šta je sa tim novcem, jer to nije njen posao.

Ali, protiv premijera je u toku sudski postupak zbog sumnje za korupciju prilikom kupovine oklopnih transportera finskog proizvodjača Patria. Da li je i koliko predsjednik Vlade zaradio, svejedno da li za svoju stranku ili za sebe lično? Sudski postupak u ovom slučaju se vodi i u Helsinkiju i Beču.

Nalazi navedene antikorupcijske komisije i afere doprinijeli su tome da predsjednik Parlamenta Gregor Virant, ministar spoljnih poslova Karel Erjavec i još nekoliko vidnih imena javno iznesu mišljenje da Janez Janša i Zoran Janković moraju dati ostavke na svoje funkcije premijera i gradonačelnika.

Istovremeno, demonstranti su u, kako su ga nazvali, opšteslovenačkom ustanku protiv korupcije, a za demokratsku, pravnu i socijalnu državu ističu da se oni upravo i bore protiv pojava koje oličuju upravo dva vidna člana zajednice.

Nošen podrškom dobijenom na zasjedanju Vijeća Slovenske demokratske stranke, premijer Janez Janša je koalicionim partnerima u Vladi, Demokratskoj stranci penzionera Karela Erjavca, Građanskoj listi Gregora Viranta i Slovenskoj narodnoj stranci Radovana Žerjava jasno postavio otvoreni ultimatum – ili tehnička vlada ili novi izbori.

Neki koalicioni partneri su za opstanak koalicije, ali bez Janeza Janše.

U čitavu priču se umiješala i Evropa. Iz kabineta predsjednika Vlade je stigla informacija da je u čitavoj situaciji premijeru stiglo i pismo podrške predsjednika Vijeća Evrope Hermana van Rompuya. 

Sumnju u podršku predsjednika Vijeća Evrope je već izrazio slovenački poslanik u Evropskom parlamentu Jelko Kacin. Da li će premijeru pordšku izraziti i njemačka kancelarka?

Pohlepa i sebičnost

Ne bi se trebalo čuditi, jer je slovenački premijer bez trunke rezerve prihvatao sve njene poteze. Ili možda i bi. Evropa se smatra kolijevkom demokratije.

U nova vremena tu demokratiju poriču imena kao što su italijanski premijer Silvio Berlusconi, ruski predsjednik Vladimir Putin, zašto ne i crnogorski Milo Đukanović, ali i Janez Janša, kojeg u svojoj kolumni navodi i novinar dnevnika Delo Branko Soban.

Ustvari, manjak etičnosti je očito zahvatio i Stari kontinent. Ne samo Balkan. Ličnosti kakvi su bili Churchill, Willy Brandt i drugi pripadnici te generacije, koji su osnovali Evropsku zajednicu, više nema.

Njihove ideje o demokratskoj i socijalnoj Evropi u kojoj vladaju pravo i sloboda čovjeka kao da su potisle pohlepa i pravo samo za sebe.

Svjedoče o tome brojni primjeri korupcije, propadanje nekada uspješnih firmi, rast nezaposlenosti i sve drugo čega odavno nije bilo. Pritom je slaba utjeha da sve nije počelo u Evropi.

Slovenija, očito, iz perioda ekonomske ulazi i u političku krizu, za koju nije jedina i sama kriva. Davno su nas učili da stvari ocjenjujemo od njihovih korjena, uvažavajući i okolnosti i užu i širu okolinu u kojoj se dešavaju.

Stavovi izraženi u ovom tekstu su autorovi i ne odražavaju nužno uredničku politiku Al Jazeere.

Izvor: Al Jazeera