Naučnici: Čestice plastičnog otpad se prenose kroz atmosferu

Od ranije se znalo da mikroplastika može stići do okeana putujući rijekama, ali novo istraživanje upućuje na to da se plastični otpad prenosi i putem atmosfere, što znači da je mikroplastika prisutna i u zraku koji udišemo, prenosi Independent.

Mikroplastika je zajednički naziv za sitne komadiće plastičnog otpada, poput mikrovlakana iz odjeće ili mikrogranula koje zagađuju okolinu. Predstavlja veliku prijetnju morskoj flori i fauni, a pronađeni su u rijekama, okeanima i u arktičkim regijama.

Glavna vrsta plastike u prašini koja pada na zemlju je polistiren. Koristi se u ambalaži za pakovanje i ne uspijeva se u potpunosti reciklirati. Druga opasna mikroplastika je polietilen koji se koristi za proizvodnju plastičnih boca i vrećica.

Naučnica Deonie Allen i njene kolege u nekoliko su navrata prikupljali primjerke suhog i vlažnog atmosferskog otpada, mjereći pritom svakodnevno za potrebe studije objavljene u časopisu Nature Geoscience brzinu taloženja mikroplastike u omjeru od 365 čestica po kvadratnom metru.

Mikroplastika putuje zrakom

Uz pomoć atmosferske simulacije onečišćenja ustanovili su da je plastični otpad putovao atmosferom i do stotinu kilometara od njegovog izvora. 

Ekotoksikologinja iz Centra za ekologiju i hidrologiju, Alice Horton je rekla da su koncentracije mikroplastike “bile usporedive s koncentracijama čestica plastike u urbanim sredinama”.

“Ovo je prva studija koja nam pruža uvid u konkretne dokaze o tome da mikroplastika do udaljenih područja stiže zrakom, što nam olakšava razumijevanje načina kojima čestice plastike stižu tako daleko širom svijeta”, reklaje Horton. “S obzirom na naša saznanja, mnoge udaljene regije više ne predstavljaju netaknutu prirodu, kako smo dosad vjerovali. U svakom slučaju zbog toga ćemo morati provesti dodatna istraživanja.”

Sićušne čestice polimera, manje od pet milimetara, otkrivene su nataložene na pustim područjima Pireneja na špansko-francuskoj granici. 

Doktor Stephanie Wright, naučna novakinja s londonskog King's Collegea, slaže se s tim da studija upućuje na zaključak da bi mikroplastika mogla ugroziti i više područja u svijetu regija nego što se ranije mislilo. 

Pirineji “zagađeni” kao Pariz

“Čini se da je mikroplastika sveprisutna”, kaže Steve Allen sa Univerziteta Strathclyde koji je sudjelovao u istraživanju. Iznenadilo ga je i zabrinulo to što su on i kolege otkrili tako puno mikročestica na Pirenejima koje je tamo donio vjetar. Otkrivena količina je ekvivalentna onoj u gusto naseljenim četvrtima Pariza, rekao je. 

“Mogli bismo reći da ovakve čestice plastike ne udišemo samo u gradovima, jer mogu putovati jako daleko od svojeg izvora. Mislim da na našoj planeti nema organizma koji je imun na njih”, rekao je Allen. Uzorci mikroplastike prikupljani su na meteorološkoj stanici Bernadouze, 6,5 kilometara udaljenoj od najbližeg sela i oko 120 kilometara od Toulousea.

Stručnjaci zaposleni u industriji proizvodnje plastike kažu da se globalno tokom 2016. godine proizvelo oko 335 miliona tona plastike. Evropa godišnje proizvodi 60 miliona tona plastike. Od toga se 27,1 tona reciklira, spaljuje ili pohranjuje na odlagališta, oko 10 posto završi u oceanima, a o tome gdje završi ostatak nema podataka.

Početkom godine Evropska unija je najavila planove o zabrani upotrebe 90 posto mikroplastike koja se obično dodaje u razne proizvode. Cilj takvog poteza je u idućih 20 godina zagađenje plastičnim otpadom smanjiti za 400.000 tona.

Izvor: Agencije