Mađarska spremna kao zapeta puška

Piše: Kristijan Takač

Mađarska, država koja je u toku izbegličke krize zbog svojih postupaka možda i najviše kritikovana, i dalje ne odustaje od, kako premijer te zemlje Viktor Orban navodi, zaštite svog naroda i nacionalnih interesa.

Spremna kao zapeta puška, Vlada Mađarske je nakon zatvaranja balkanske izbegličke rute u istom trenutku proglasila krizno stanje na teritoriji čitave države, a to, pored strožije kontrole javnog prevoza i saobraćajnica u unutrašnjosti, znači i pojačano prisustvo vojske i granične policije na granici prema Srbiji i Hrvatskoj, odnosno prema Rumuniji.

Uvođenje kriznog stanja je, kako objašnjava Orbanova administracija, potez predostrožnosti u cilju sprečavanja izbeglica da ponovo u većem broju pokušaju da uđu na teritoriju Mađarske.

Sa jedne strane, to su izbeglice koje su se nakon zatvaranja balkanske rute zatekle u Srbiji ili Hrvatskoj, a sa druge strane, izbeglice koje će možda tražiti druge prolaze, pre svega preko Rumunije. Za razliku od granice sa Srbijom i Hrvatskom, gde je već odavno postavljena ograda, ili kako je u Mađarskoj zovu „tehnička barijera“, na granici sa Rumunijom te „barijere“ još nema, ali prilično ubedljiva Orbanova medijska mašinerija ne propušta priliku da istakne da je i za tu ogradu materijal spreman i da ceo posao može biti gotov za nekoliko dana.

Migranti ili izbeglice

Kada već govorimo o medijima u Mađarskoj, pre svega o onima na koje država ima više nego očigledan uticaj, antiizbeglička kampanja je u toj zemlji prisutna od samog početka krize. Primera radi, na Mađarskoj državnoj televiziji skoro nikada (ili veoma retko) može se čuti reč „izbeglica“, ali se zato u svim izveštajima i uključenjima govori o ilegalnim ili ekonomskim migrantima.

Za one koji možda ne znaju, razlika je ogromna, pa je samim tim i obavezujući odnos države na čijoj teritoriji se ti ljudi nalaze potpuno drugačiji. Ekonomske migrante, koji su svoje domove napustili u cilju pronalaska boljeg života, država na čijoj teritoriji se nalaze može vratiti u zemlju iz koje su u tu zemlju ušli, ali izbeglice ne. To su ljudi koji su napustili svoja ognjišta, bežeći od rata i sigurne smrti.

Pomenuti odnos državnih medija je, međutim, samo jedan vid propagande koja je vođena i koja se i dan danas vodi protiv izbeglica u Mađarskoj, a sve pod plaštom zaštite države i državnih interesa, odnosno granice Šengenske zone.

Ista zamisao, različito tumačenje

Državni mediji u Mađarskoj, odnosno predstavnici Vlade u svojim nastupima na državnim medijima, u jednom periodu svakodnevno su kritikovali vlasti u Srbiji i Hrvatskoj da izbeglice organizovano prevoze kroz svoju teritoriju, konkretno Srbija od granice sa Makedonijom do granice sa Mađarskom, pa kasnije do granice sa Hrvatskom, a Hrvatska od granice sa Srbijom do granice sa Slovenijom.

U isto vreme u Mađarskoj se dešavala potpuno ista situacija! Izbeglice koje su uspele da pređu granicu, mađarska policija i vojska usmeravala je ka vozovima na železničkoj stanici ili do unapred pripremljenih autobusa koji su te ljude prenosili direktno do granice sa Austrijom. Isto je to – rekli bi neki, ili možda ipak nije…

To je korak koji su čelni ljudi u sve tri zemlje preduzeli kako bi zaštitili svoje građane.

Cilj izbeglica je da što pre nastave svoj put prema Nemačkoj ili nekoj drugoj zapadnoj zemlji, a ne da ostanu u Srbiji, Hrvatskoj ili Mađarskoj, zato je za sve najbolje da oni organizovano, što brže stignu do naredne granice ne remeteći svakodnevnice ljudi koji žive u mestima kroz koje bi prolazili da idu samostalno. Zamisao je, dakle, i tada bila ista, ali tumačenje, očigledno drugačije.

Izmjene zakona po ubrzanom postupku

Viktor Orban je na svoj račun dobio brojne kritike kada je najavio podizanje ograde sa bodljikavom žicom prema Srbiji. Kasnije se ipak pokazalo da je to jedino rešenje, jer su i druge države, od kojih su neke oštro kritikovale Mađarsku, počele da grade ogradu, a ovih dana se može čuti da će nakon zatvaranja balkanske izbegličke rute, to uraditi još neke zemlje, sprečavajući stvaranje nove putanje.

Ograda sa bodljikavom žicom, već pomenuta „tehnička barijera“, najpre je postavljena na celoj dužini granice sa Srbijom, a kasnije i na granici sa Hrvatskom. Sredinom septembra prošle godine, kada je ograda sa Srbijom završena, potpuno zatvaranje granice izazvalo je ogromno nezadovoljstvo izbeglica, što je dovelo do ozbiljnih sukoba na graničnom prelazu Horgoš u kojima je povređeno nekoliko stotina ljudi.

Nemajući gde, izbeglice ni posle toga nisu odustajale, pa su tako umorni i iznemogli počeli da traže slabe tačke na ogradi, gde mogu da se provuku, preskoče ili proseku žicu, tražeći put u Evropsku uniju.

Orbanova Vlada je i za to imala spreman odgovor. Po ubrzanom postupku su u parlamentu Mađarske izglasali izmenu zakona o državnoj granici, prema kojoj ilegalan prelaz granice više nije prekršaj nego krivično delo za koje se može izreći kazna zatvora i do pet godina! Istim izmenama krivično se kažnjava i fizičko oštećenje ograde, kao i sprečavanje nadležnog lica u obavljanju svog posla.

Potpuni očaj izbeglica dokazuje i podatak da su od početka godine u manjim ili većim grupama opet počeli da pristižu na srpsko-mađarsku granicu, rizikujući svoju slobodu, jer i ako pronađu način da pređu žičanu ogradu, pored vojske i policije se ne mogu provući pa ih skoro sigurno očekuje sudski proces i zatvor.

Aktuelni premijer Mađarske, koji i pored pomenutih poteza (ili baš upravo zbog njih!) i dalje uživa veliku podršku građana, ništa ne prepušta slučaju. Viktor Orban je i ranije donosio diskutabilne odluke, a u više navrata suprotstavio se i odlukama čelnih ljudi Evropske unije. To ne da ga nije oslabilo, već mu je dodatno učvrstilo rejting.

Izvor: Al Jazeera