Grad tolerancije, nauke i umjetnosti

Arapi su osvojili Toledo 711. godine i nazvali ga Tulajtulah. Sve do 1035. godine bio je dio Kordopskog hilafeta, koje se smatra zlatnim dobom Toleda. Od 1036 do 1085. godine bio je nezavisni emirat. Godine 1086. pada u ruke kralja Leona i Kastilje, te postaje prijestolnicom Kastilje. Nakon ujedinjenja sa Aragonom, 1516. godine postaje prijestolnica Španije, sve do 1565. godine, kada Madrid preuzima tu ulogu. Danas je glavni grad autonomne zajednice Castile-La Mancha.

U Toledo smo došli u podnevnim satima, a nakon što smo se smjestili u hotel, sa lokalnim vodičem Markom, krenuli smo u obilazak starog dijela grada. Na tom putu došli smo do nekadašnje ulazne kapije grada „Puerta de Bisagra Nueva“, koju su izvorno izgradili Mauri pod nazivom Bab al Shaqra. Iz tog perioda sačuvane su još dvije kapije. To su Puerta del Sol i Puerta del Alarcones, čiji izgled je izmijenjen kako bi se omogućio prolazak automobila.

Sagovornik nam je prenio interesantne detalje kada je u pitanju gradnja ulaznih kapija, ne samo u Toledu, već i u ostatku islamskog svijeta tog vremena. Naime, za vrijeme maurske vladavine, formirano je više odbrambenih ulaza u grad, te ukoliko bi jedan osvajač uspio da savlada prva vrata kao prepreku, morao je da prevaziđe i drugi, eventualno treći utvrđeni ulaz, ako bi želio da pristupi unutrašnjosti grada. Sa ovog dijela pruža se lijep pogled na Toledo.

Kapije kao odbrambeni bedemi

U neposrednoj blizini je još jedna ulazna kapija, pod imenom Bab al-Mardum. Ona nas vodi u dio grada po imenu Medina. U njemu su za vrijeme maurskog perioda živjeli bogati muslimani.

Svratili smo u jednu manju kafeteriju, da napravimo predah, jer je temperatura prelazila četrdeset stepeni celzijusa. I dok smo komentarisali, da Toledo po klimi uveliko podsjeća na Mostar, upoznali Dijega, nekadašnjeg vojnika Španskog bataljona u Mostaru. Nakon odlaska u mirovinu, povremeno radi kao turistički vodič. Ispričao nam je da je za vrijeme maurskog perioda u Toledu izgrađeno deset džamija. Danas su sačuvane dvije. Bab al-Mardum (današnji naziv, del Cristo della Luce) džamija, naziv je dobila po ulaznoj kapiji. Izgrađena je u decembru 999 godine (muharem 390 godine). Na ulazu u džamiju istaknuto je ime njenog graditelja Ahmada ibn Hadidia.

Druga džamija po imenu al-Mustimim (današnji naziv, De las Tornerias) izgrađena je sredinom 11. stoljeća. Naš vodič i sagovornik Marko, ispričao nam je jednu zaista interesantnu činjenicu. Naime, nakon kršćanskog osvajanja Toleda, više od 400 godina, ova džamija je bila mjesto u kojem je bilo dozvoljeno muslimanima da se mole. Karakterišu je vitki stubovi i skladni lukovi. Zbog neravnog terena, molitveni prostor je izgrađen na dva nivoa, što je čini jedinstvenom.

Od 14. stoljeća Kastiljski vladari inspirisani maurskom arhitekturom i umjetnošću prestaju kopirati evropski stil gradnje. Tada se počinje razvijati stil ukrašavanja “mudejar”, koji je prvobitno prihvaćen u Toledu, kao prilagodba ornamentalnih motiva zapadnjačkoj arhitekturi.

Za vrijeme vladavine Maura, Toledo je bio poznat po vjerskoj toleranciji, gdje su muslimani, kršćani i Jevreji imali jednaka vjerska i ostala građanska prava, tako da se prema navedenom i nakon kršćanskih osvajanja Toleda, ta tradicija nastavila.

Vladavina Aburahmana II

Prema riječima našeg sagovornika u Toledu je rođen Aburahman II, mecena umjetnosti. Važio je za jednog od najobrazovanijih islamskih vladara svog vremena i kao ličnost koja je trajno uticala na razvoj arapsko-andaluzijske nauke. Ostao je upamćen kao veliki ljubitelj žena, sa kojima je imao 45 sinova i 42 kćerke.

Za vrijeme vladavine Aburahmana II prelasci na islam su se umnogostručili, a mnogi kršćani su se počeli služiti samo arapskim jezikom. Oponašali su ih na brojnim područjima. Neki su držali hareme, drugi pisali stihove na arapskom ili živjeli na arapski način. Upravo zbog ovakvog odnosa, ustanci su se rijetko dešavali, jer je stanovništvo shvatilo da je vlast u drugačijim rukama.

U biblioteci u Toledu sačuvani su mnogobrojne knjige, velika djela grčkih i arapskih filozofa, za koje se vjerovalo da su izgubljena.

Uskim ulicama, koja podsjećaju na nekadašnja vremena, dolazimo do Alkazara. U njemu je smještena regionalna biblioteka Castile-La Mancha i Vojni muzej.

Toledo je proglašen UNESCO-vom svjetskom baštinom 1986. godine zbog svog velikog spomeničkog i kulturnog naslijeđa.

Izvor: Al Jazeera