Dvije lokalne samouprave u Gračanici
Hiljade građana na Kosovu rade u lokalnim samoupravama i poduzećima koje finansira Vlada Srbije.
Međutim, zbog najavljenog gašenja tih institucija nakon lokalnih izbora, mnogi bi mogli ostati bez jedinog izvora prihoda. Ovu priču je u Gračanici, koja se nalazi nedaleko od Prištine, istraživao Stefan Goranović.
Na samom ulazu u Gračanicu stoji obavještenje da se snima sve što se dešava na ulici ove srpske enklave, najbliže Prištini. Tako će, valjda, potencijalni izgrednici odustati od namjere da prave probleme.
Oni svakodnevni problemi, smatraju mnogi, neće biti riješeni lokalnim izborima.
„Gračanica je jedan geto, geto koji je nastao posle 1999. godine i sada se u tom getu organizuju izbori. Naravno da tu više nema nikakve ideologije, nema ničeg što bi se moglo nazvati nekim važnim idejama. Jednostavno, ljudi nastoje da prežive do slobode i oni nastoje da ugrabe nešto plata, nešto materijalnog, da bi dočekali da se vrate u Prištinu“, smatra Živojin Rakočević, direktor Doma kulture u Gračanici.
Glavni izvori prihoda
U ovom nekada selu još jedan paradoks – dvije lokalne samouprave koje su glavni izvori prihoda lokalnog srpskog stanovništva.
Jedna općinska uprava funkcionira u sistemu i po zakonima Republike Srbije. Iako se nalazi u Gračanici, zove se općina Priština i zapošljava uglavnom one koji su prije rata 1999. godine radili u Gradskoj upravi u Prištini.
Tu je i nova općina Gračanica, koja je u nadležnosti kosovskih vlasti. Ove dvije općine zapošljavaju više od 1.000 građana, ali ih i dijele.
„Mislim da će se Srbi uzeti u pamet. Ja sam večiti optimista vezano za srpsko-srpske odnose, iako smo počeli razgovore sa svima, a nismo završili srpsko-srpski dijalog“, kaže predsjednik općine Gračanica Bojan Stojanović.
„Jer, ako se neko izjašnjava kao Srbin ko je taj ko kaže da on nije Srbin, čime se meri to srpstvo, gde je ta skala, pa hajde da se izmerimo.“
Ćirilična predizborna kampanja izvjesno ulazi u završnicu. Međutim, neizvjesna su radna mjesta onih koji platu primaju iz budžeta Srbije.
„Formiranje Zajednice srpskih opština nama daje nadu i sigurnost da će radna mesta biti zadržana, odnosno, možda će se to drugačije zvati, ali će svi radnici biti upošljeni kroz tu Zajednicu srpskih opština“, navodi Ljubinko Karadžić, predsjednik općine Priština u Gračanici.
Novi talas iseljavanja
Zajednica srpskih općina predviđena je Briselskim sporazumom premijera Kosova i Srbije.
„Taj Briselski sporazum je još uvek u fazi razrade i nadogradnje, moraće svi faktori koji utiču, i Beograd i Priština i međunarodna zajednica, ali nadam se i kosovski Srbi jer niko nema više prava da kosovske Srbe stavlja van procesa, da učestvuju u tome kako što bolje kreirati tu zajednicu, kako bi bila što funkcionalnija“, kaže Stojanović.
Novinar Al Jazeere Goranović navodi kako je više od 800 ljudi „zaposleno je u opštini Priština koju finansira Vlada Republike Srbije“.
„Slično je i širom Kosova, gde 1.000 ljudi primaju platu iz srpskog budžeta. Ukoliko tog novca više ne bude, mnogi smatraju da bi nakon ovih lokalnih izbora, moglo doći do novog talasa iseljavanja ljudi sa Kosova“, dodaje on.
Izvor: Al Jazeera